UJEŚCISKO
| Linia 39: | Linia 39: | ||
| style="vertical-align:top" | Łostowice | | style="vertical-align:top" | Łostowice | ||
| style="vertical-align:top" | od 27 V 1999 | | style="vertical-align:top" | od 27 V 1999 | ||
| − | | style="vertical-align:top" | pomyłkowo jako Bergiela; upamiętnia oficera Marynarki Wojennej w randze generała porucznika, wiceadmirała | + | | style="vertical-align:top" | pomyłkowo jako Bergiela; upamiętnia oficera Marynarki Wojennej w randze generała porucznika, wiceadmirała, eksperta strony polskiej podczas rokowań ws. traktatu wersalskiego (1855–1939) |
|- | |- | ||
| style="vertical-align:top" | Beskidzka | | style="vertical-align:top" | Beskidzka | ||
Wersja z 09:41, 30 sie 2021
UJEŚCISKO, część dzielnicy Gdańska Ujeścisko– Łostowice ( administracyjny podział), w skład której wchodzą także Zabornia i Zakoniczyn. Według statutu dzielnicy z 2014 roku jej granica biegnie od granicy administracyjnej miasta Gdańska od ul. Świętokrzyskiej w kierunku północno–zachodnim do Potoku Kozackiego, stąd do zbiornika retencyjnego. Przed zbiornikiem skręca na północ do skrzyżowania ul. Jabłoniowej i ul. Warszawskiej, następnie biegnie do ul. Kartuskiej i dalej na północ przez ogródki działkowe Zabornia. Skręcając na wschód przecina ul. Myśliwską miedzy ul. Piekarnicza i Hausbrandta dochodząc do ogródków działkowych, gdzie skręca w kierunku na południowy–wschód dochodząc do ul. Kartuskiej, obok zbiornika retencyjnego Zabornia i przez cmentarz Łostowicki biegnie do al. Armii Krajowej. Skręca na południe, następnie na południowy–wschód i wzdłuż al. Hawla przecina ul. Świętokrzyską, stąd skręca na południowy–zachód do ul. Wielkopolskiej, gdzie ponownie zmienia kierunek na północno–zachodni do granic administracyjnych Gdańska na ul. Świętokrzyskiej.
Pierwotnie (pierwszy zapis w 1338 roku) wieś Mesthin, dowodnie od 1379 zwana Wonneberg. Polską nazwę stosowano jeszcze w początku XIX wieku, obecną nazwę zasugerował historyk Wojciech Kętrzyński, w 1879 roku tłumacząc Wonneberg jako Wujeścisko. Obejmowała pierwotnie obecne Zabornię, Pieklisko, Wzgórze Mickiewicza oraz oba brzegi Potoku Siedleckiego od Jasienia po Krzyżowniki, od zachodu graniczyła z Zakoniczynem przy stawie rybnym. Około roku 1340 wydana przez Krzyżaków do lokacji na prawie chełmińskim, zajmowała około 649 ha, z karczmą Heidekrug (Borową) i 25 ha łąk do wypasu bydła w Krępcu. Centrum wsi zlokalizowane było między obecną ul. Warszawską, Kielecką do Białostockiej. Należała do parafii kościoła św. Katarzyny. Około roku 1400 istniała już druga karczma.
Wieś nadana w 1410 przez króla polskiego Władysława Jagiełłę Głównemu Miastu Gdańsk, nadania nie uznali później Krzyżacy ( wielka wojna). Zniszczona w wojnie husyckiej w 1433, w trakcie odbudowy w 1445 mieszkańcy zrezygnowali z łąk w Krępcu. Od 1454 roku z nadania Kazimierza Jagiellończyka własność Głównego Miasta Gdańska ( wojna trzynastoletnia). Od 1472 dziesięciny ze wsi pobierały brygidki. Wypuszczana po wojnie trzynastoletniej przez Radę Miejską Gdańska w dzierżawę gdańszczanom, początkowo w rękach Lubarta Batthmana, od 1506 na 10 lat w dzierżawie rajcy gdańskiego (od 1504) Petera Mellina (zm. 1515 Gdańsk), razem z Kowalami, Migowem i Suchaninem. W 1577 roku zniszczona podczas wojny Gdańska z królem polskim Stefanem Batorym. W 1588 podczas sporów z mieszkańcami Zakoniczyna zabroniono im przejazdu do Gdańska przez Ujeścisko (sąsiadom pozostała droga przez Łostowice). Z 1647 roku znany jest obowiązujący we wsi wilkierz, uzupełniony w 1717.
W połowie XVII wieku była tu kaplica ewangelicka, szkoła i 2 karczmy, wobec sprzeciwu gdańszczan nie powiodła się (1625) budowa młyna nad Potokiem Siedleckim. W 1647 Rada Miejska Gdańska wydała zgodę na budowę we wsi kościoła ewangelickiego ( kościoła św. Jerzego), zakończoną w 1663. Na początku XIX wieku parafia (po wyłączeniu z parafii kościoła św. Katarzyny) obejmowała Migowo, Szadółki, Maćkowy, Łostowice, Krzyżowniki, Trzy Lipy, Emaus, Jankowo i Zakoniczyn. Od 1734 potwierdzone jest funkcjonowanie karczem Hölle ( Pieklisko) i Paradies (Raj) przy obecnej ul. Kartuskiej, od 1772 Aschbude (Buda Popielna), w której miejsce dowodnie od roku 1833 funkcjonował majątek Christinenhof (Zabornia). W 1772 roku wieś liczyła 300 mieszkańców.
W 1807 była miejscem potyczki wojsk napoleońskich z Prusakami oraz kwaterą główną generała Ignacego Giełguda. Na przykościelnym cmentarzu pochowano ppłk. Antoniego Parysa (zginął 15 V 1807) oraz wielu polskich żołnierzy poległych w czasie oblężenia Gdańska wiosną 1807. Z walkami z 1813 wiążą się nazwy okolicznych wzgórz; obok funkcjonującej wcześniej nazwy wzgórza Wonneberg (83,4 m n.p.m. w okolicach obecnych ulic Anny Jagiellonki i Dąbrówki) pojawiły się: Wzgórze Armatnie (100,1 m n.p.m. między obecnymi ulicami Warszawską a Nowosądecką), Góra Kozacza i Góra Luizy (Luisenberg), na której szczycie wzniesiono (około 1817) krzyż poświęcony Landwehrze Wschodniopruskiej (Ostpreußische Landwehr), zasłużonej w 1813 w walkach z Francuzami o Gdańsk. W 1819 roku Ujeścisko liczyło 37 domów i 338 mieszkańców. W 1835 przestało być wsią należącą do Gdańska, przeszło pod zarząd pruskiego Skarbu Państwa i w granice powiatu gdańskiego, następnie Gdańsk-Wyżyny.
W 1848 roku (z Christinenhof, Piekliskiem i Domem Stawowym) liczyło 92 budynki i 687 mieszkańców; w 1880: 60 domów i 898 mieszkańców, istniały już 2 szkoły (jedna przy obecnej ul. Kartuskiej), oprócz cegielni w Pieklisku funkcjonował także wiatrak zbożowy (wzmiankowany od 1875). W 1919 roku liczyło 886 mieszkańców, w 1923 w 196 gospodarstwach domowych mieszkało 896 osób, w 1929 – 990. Od 1935 nastąpiła rozbudowa mieszkaniowa Nowego Ujeściska ( Wzgórze Mickiewicza), a w okresie II wojny światowej planowano tu dalszą intensywną zabudowę mieszkaniową dla 10–15 tysięcy osób. W związku z tym 26 III 1942 roku Ujeścisko zostało włączone w granice administracyjne Gdańska, czego (z wyjątkiem Piekliska) po 1945 roku nie uznały władze polskie.
W 1945 zniszczeniu uległ kościół (zachował się budynek dawnej plebanii z 1867, obecnie przychodnia lekarska przy ul. Warszawskiej). W 1954 roku włączono w granice administracyjne Gdańska Nowe Ujeścisko (Wzgórze Mickiewicza), pozostałą część 1 I 1973. W 1979 na dawnych gruntach wsi powstał nowy cmentarz Komunalny, zwany Łostowickim. Od 1981 Spółdzielnia Mieszkaniowa Budowy Osiedla Społecznego (następnie Spółdzielnia Mieszkaniowa (SM) „Ujeścisko”) przystąpiła do budowy niskopiętrowych budynków przy ul. Łódzkiej, Stocznia Gdańska rozpoczęła wznoszenie osiedla domów szeregowych Na Stoku. Szczególny rozwój budownictwa mieszkaniowego przypadł na lata 90. XX wieku. Ujeścisko obejmuje obecnie tzw. Stare Ujeścisko (ulice: Białostocka, Cedrowa, Kielecka, Lubelska, Warszawska); Spółdzielnię Mieszkaniową „Ujeścisko”; SM „Szadółki”; osiedla: Za Słoneczną Bramą, Wilanowskie, Pogodne, domów szeregowych Na Stoku; osiedle Piastów, Gdańskiego Towarzystwa Budownictwa Społecznego, część SM „Zakoniczyn”; Słoneczne Wzgórza. W 2005–2011 przy ul. Przemyskiej 21 wzniesiono kościół św. Ojca Pio.
| Ulica | Osiedle | Początek obowiązywania nazwy | Uwagi |
|---|---|---|---|
| al. Armii Krajowej | Ujeścisko | ||
| Augustowska | Łostowice | od 30 VI 1976 | część niezamieszkana |
| Baśniowa | Łostowice | od 25 III 2004 | |
| Konstantego Biergiela | Łostowice | od 27 V 1999 | pomyłkowo jako Bergiela; upamiętnia oficera Marynarki Wojennej w randze generała porucznika, wiceadmirała, eksperta strony polskiej podczas rokowań ws. traktatu wersalskiego (1855–1939) |
| Beskidzka | Łostowice | od 25 VIII 2005 | |
| Białostocka | Ujeścisko | od 30 VI 1976 | |
| Białowieska | Łostowice | od 30 VI 1976 | |
| Bieszczadzka | Łostowice | od 30 VI 1976 | |
| Michała Borowskiego | Łostowice | od 27 V 1999 | |
| kmdr Tadeusza Bramińskiego | Łostowice | od 19 V 2005 | upamiętnia komandora porucznika Marynarki Wojennej II RP (1875–1943) |
| Cedrowa | Ujeścisko | od 20 XI 1975 | |
| Ciechanowska | Ujeścisko | od 27 IV 1990 | |
| Cisowa | Zabornia | od 20 XI 1975 | |
| Czereśniowa | Zabornia | od 20 XI 1975 | |
| Częstochowska | Łostowice | od 24 V 1994 | |
| Człuchowska | Łostowice | od 29 V 2008 | |
| Darżlubska | Łostowice | od 30 VI 1976 | |
| Stanisława Dąbka | Łostowice | od 19 V 2005 | upamiętnia pułkownika WP, dowódcę obrony Kępy Oksywskiej w 1939 roku (1892–1939) |
| II Brygady | Ujeścisko | od 1 III 1995 | |
| Drużyn Strzeleckich | Ujeścisko | od 1 III 1990 | |
| Aleksandra Dulina | Łostowice | od 27 V 1999 | upamiętnia kapitana MW, kapelmistrza Orkiestry Reprezentacyjnej Portu Wojennego w Gdyni (1885–1954) |
| Elfów | Łostowice | od 25 III 2004 | |
| Gorzowska | Ujeścisko | od 22 V 1989 | |
| Konrada Guderskiego | Łostowice | od 25 III 2004 | od nr. 1 do nr. 59 |
| prof. Stefana Hausbrandta | Zabronia | od 21 V 1998 | upamiętnia uczonego, geodetę (1896–1971) |
| al. Vaclava Havla | Ujeścisko, Łostowice |
od 22 XII 2011 | upamiętnia pisarza i dramaturga, prezydenta Czech (1936-2011) |
| Andrzeja Huenefelda | Łostowice | od 29 III 2001 | |
| Jarzębionowa | Zabornia | od 20 XI 1975 | |
| Jaworzniaków | Łostowice | od 29 IV 2004 | upamiętnia Związek Młodocianych Więźniów Politycznych z lat 1944–1956 |
| 11 Listopada | Ujeścisko | od 1 III 1990 | |
| Jeleniogórska | Łostowice | od 24 V 1994 | |
| Kaliska | Ujeścisko | od 27 IV 1990 | |
| Kampinoska | Łostowice | od 27 IV 1990 | od nr. 1 do nr. 7 |
| Karkonoska | Łostowice | od 30 VI 1976 | |
| Kartuska | Zabornia | od 26 VI 1975 | od nr. 246 do nr. 328, parzyste, od nr. 253 do nr. 323, nieparzyste, przedłużenie istniejącej ulicy, zmiana kwalifikacji z drogi na ulicę |
| Katowicka | od 26 X 1976 | skreślona z listy ulic Gdańska 29 XII 1999, boczna, na zachód od ul. Białostockiej, w okolicach obecnej ul. Piotrkowskiej | |
| Kielecka | Ujeścisko | od 26 X 1976 | |
| Wacława Kłoczkowskiego | Łostowice | od 27 V 1999 | upamiętnia kontradmirała WM i przewodniczącego komisji ds. polskich okrętów podwodnych (1873–1930) |
| Mariana Kołodzieja | Ujeścisko | od 26 VIII 2010 | |
| Kozacza Góra | Ujeścisko | od 12 I 2017 | |
| Krokusowa | od 30 VI 1976 | skreślona z listy ulic Gdańska 29 XII 1999, obszar Osiedla Cztery Pory Roku | |
| Marii Kureckiej | Łostowice | od 30 X 2008 | |
| Koszalińska | Ujeścisko | od 27 IV 1990 | |
| Legendy | Łostowice | od 29 IV 2004 | |
| Stanisława Lema | Zabornia | od 26 XI 2009 | od nr. 30 do końca, upamiętnia pisarza science-fiction, autora powieści Solaris (1921–2006) |
| Leśny Potok | Zabornia | od 27 IX 2012 | |
| Liliowa | Łostowice | od 30 VI 1976 | |
| Lipowa | Zabornia | od 20 XI 1975 | |
| Lubelska | Ujeścisko | od 26 X 1976 | |
| Łabędzia | Zabornia | od 26 X 1976 | |
| Łódzka | Ujeścisko | od 30 VI 1976 | |
| Magnoliowa | Zabornia | od 20 XI 1975 | |
| Matecznikowa | Zabornia | od 17 XII 1998 | |
| Migdałowa | Zabornia | od 30 III 2017 | |
| Czesława Miłosza | Zabornia | od 25 VI 2009 | upamiętnia poetę, historyka literatury, tłumacza i dyplomatę, laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1911–2004) |
| Myśliwska | Zabornia | od 20 XI 1975 | od nr. 1 do nr. 19 B |
| Niepołomicka | Łostowice | od 30 VI 1976 | od nr. 1 do nr. 33 |
| Nowosądecka | Łostowice | od 24 V 1994 | |
| Olchowa | Zabornia | od 20 XI 1975 | |
| Orląt Lwowskich | Łostowice | od 1 III 1990 | |
| Ostrołęcka | Ujeścisko | od 24 V 1994 | |
| Pagórkowa | Zabornia | od 30 III 1976 | wcześniej, od 20 XI 1975, Pieklisko |
| Pienińska | Łostowice | od 30 VI 1976 | |
| I Brygady | Ujeścisko | od 1 III 1995 | |
| Piotrkowska | Ujeścisko | od 24 V 1994 | |
| Płocka | Ujeścisko | od 22 V 1989 | |
| Kazimierza Porębskiego | Łostowice | od 27 V 1999 | upamiętnia wiceadmirała Marynarki Wojennej, autora programu rozbudowy polskiej floty wojennej w okresie międzywojennym (1872–1933) |
| Przebiśniegowa | Łostowice | od 30 VI 1976 | |
| Przemyska | Ujeścisko | od 18 I 1994 | |
| Radomska | Ujeścisko | od 27 IV 1990 | |
| Rzeszowska | od 26 X 1976 | skreślona z listy ulic Gdańska 29 XII 1999, od ul. Warszawskiej na północny zachód, wzdłuż granic cmentarza Łostowickiego, połączona z ul. Ujeścisko | |
| Rosiczki | Łostowice | od 30 VI 1976 | |
| Sasankowa | Łostowice | od 30 VI 1976 | |
| Słoneczna Dolina | Zabornia | od 29 XII 1999 | |
| Smołdzińska | od 30 VI 1976 | skreślona z listy ulic Gdańska 29 XII 1999, obszar Osiedla Cztery Pory Roku | |
| Stolema | Zabornia | od 24 XI 1992 | od nr. 1 do nr. 19 |
| Szymbarska | Łostowice | od 30 VI 1976 | |
| Śliwkowa | Zabornia | od 27 IX 2012 | |
| Świętego Huberta | Zabornia | od 17 XII 1998 | |
| Świętokrzyska | Łostowice | od 30 VI 1976 | od nr. 22 do końca |
| Jerzego Świrskiego | Łostowice | od 27 V 1999 | upamiętnia kontradmirała i wiceadmirała Marynarki Wojennej Polskich Sił Zbrojnych (1882–1959) |
| Tarnowska | Ujeścisko | od 27 IV 1990 | |
| Ujeścisko | Zabornia | od 20 XI 1975 | |
| Józefa Unruga | Łostowice | od 27 V 1999 | upamiętnia kontradmirała Marynarki Wojennej II RP, dowódcę obrony Wybrzeża w 1939 roku (1884–1973) |
| Wadowicka | Łostowice | od 29 VI 2006 | |
| Warszawska | Ujeścisko | od 26 X 1976 | |
| Wielkopolska | Łostowice | od 30 VI 1976 | od nr. 1 do nr. 47 |
| Wiewiórcza | Zabornia | od 4 X 1989 | |
| Wieżycka | Łostowice | od 30 VI 1976 | |
| Wiśniowa | Zabornia | od 20 XI 1975 | |
| Zakoniczyńska | Ujeścisko | od 27 IV 1993 | |
| Zamojska | Ujeścisko | od 18 I 1994 | |
| Zielony Stok | Zabornia | od 24 II 2000 | |
| Jerzego Zwierkowskiego | Łostowice | od 27 V 1999 | upamiętnia podpułkownika Marynarki Wojennej II RP, generalnego pełnomocnika rządu RP do spraw Westerplatte, attaché wojskowego i morskiego w Wielkiej Brytanii (1873–1932) |
| Rok | Liczba ludności |
|---|---|
| 2010 | 18 140 |
| 2011 | 19 195 |
| 2012 | 19 945 |
| 2013 | 20 671 |
| 2014 | 21 800 |
| 2015 | 22 785 |
| 2016 | 23 849 |
