KOŚCIÓŁ ŚW. JERZEGO
< Poprzednie | Następne > |
KOŚCIÓŁ ŚW. JERZEGO (St. Georg), Ujeścisko (nieistniejący). Pierwsza wzmianka o parafii St. Georg, kościele i jego pastorze pochodzi z 1647. Budowa świątyni trwała od 1648 do 1663. Był to typowy kościół wiejski o konstrukcji ryglowej o wymiarach około 45 × 20 m z małą absydą od wschodu i małą zakrystią w południowej przybudówce. Po zniszczeniu przez Szwedów w 1656 pierwotnego kościoła Zbawiciela (Salwatora) na Zaroślaku, trafiły tu jego organy. Około 1663 dobudowana została od zachodu kwadratowa wieża z drewnianych bali (o przekroju 50 cm), wysokości około 20 m, kryta czterospadowym dachem. W południowej przybudówce z 1773 obok zakrystii od strony głównej drogi (obecnie ul. Cedrowa, róg ul. Warszawskiej) znajdowało się boczne wejście do kościoła. Całość dachu kryta była przed 1945 ceramiczną dachówką. W 1860 otynkowany, w tej formie zewnętrznej dotrwał do zniszczenia w marcu 1945.
Dla pastora zbudowano po 1647 pierwszą ryglową plebanię, kolejne nowe wznoszono w latach 1701 i 1876. Ostatnia, parterowa z czerwonej cegły, dotrwała do dziś jako dom mieszkalny. Zmianom ulegało także wyposażenie kościoła. W 1804 powstała nowa kazalnica, w 1817 i 1828 zakupiono dwa nowe dzwony, w 1874 – nowe organy, organistami najczęściej byli wiejscy nauczyciele czy sołtysi. Do kościoła przylegał cmentarz parafialny. Po II wojnie światowej kościół nieodbudowany, obecnie nieczynny, w ruinie.
Luterańska parafia św. Jerzego, oprócz wsi Ujeścisko, obejmowała swym zasięgiem okoliczne wsie, w tym przed 1900: Emaus, Zakoniczyn, Szadółki, Pieklisko, Zabornię, majątek w Krzyżownikach, folwark Trzy Lipy, Migowo.
1647–1653 | Balthasar Ernst Hettenbach (ur. 1721 Szczecin), od 1653 skierowany do pomocy drugiemu pastorowi w kościele św. Barbary, gdzie w tymże roku, po czterech tygodniach, zmarł (z żoną) podczas epidemii dżumy, pochowany w zakrystii kościoła św. Barbary 17 VIII 1653 |
1653–1665 | Melchior Janichius (zm. 1665) |
1666–1673 | Benedictus Böhm (zm. 1673) |
1674–1695 | Georg Kühle (zm. 1709), następnie kaznodzieja w Przebrnie |
1696–1713 | Detlaus Bethmann (1648 – 2 II 1713), wcześniej, w 1674 kaznodzieja w Domu Poprawy (Zuchthaus) na Zamczysku, od 1682 kaznodzieja w Przebrnie |
1713–1715 | Johann Salomon Richter |
1715–1759 | Heinrich Gerber (ojciec kaznodziei Johanna Gerbera) |
1759–1788 | Jacob Friedrich Karsburg (25 XI 1725 Gdańsk – 25 VIII 1788), 17 III 1741 zapisany do przedostatniej klasy Gimnazjum Akademickiego (328), od 3 VI 1746 studiował w Jenie, od 25 IV 1748 w Wittenberdze |
1788 | Johann Michael Kuschel (27 IV 1744 Gdańsk – 26 IX 1788), 14 X 1765 immatrykulowany na studiach w Wittenberdze, od 1766 w Jenie
urząd objął 14 IX 1788, zmarł po niecałych dwóch tygodniach |
1788–1795 | Johann Jacob Knaack (28 VII 1744 Gdańsk – 28 IV 1795), gdańszczanin, 11 I 1748 zapisany do początkowej (piątej) klasy Gimnazjum Akademickiego (334), wraz z gdańszczaninem, późniejszym kupcem i właścicielem Rekcina pod Pruszczem Gd., Johannem Jacobem Siewertem, 25 IX 1765 immatrykulował się na uniwersytet w Wittenberdze, |
1795–1808 | Johann Erdmann Felskau |
1808–1831 | Johann Ernst Andreá |
1832–1847 | Franz Alexander Mischke (ur. 15 IV 1806 Gdańsk), później pastor w Gottswalde (Koszwałach); wnuk pastora Johanna Beniamina Mischkego. |
1847–1856 | Julius August Dagobert Sachsze |
1857 | vacat |
1858–1873 | Paul Heinrich Harms |
1873–1876 | Daniel Andreas Uebe |
1877–1881 | Arthur Leonhard Wessel |
1882–1885 | Karl Theodor Kahle |
1886–1902 | Andreas Ernst Gottlieb Weihe |
1903–1936 | Emil Hinz |
1937–1941 | Günther Stobbies |
1938–1945 | Peter Hofmann |