TARG RYBNY

Z Encyklopedia Gdańska
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania

< Poprzednie Następne >
Targ Rybny według tzw. planu sztokholmskiego z około 1600; od lewej: Brama Zamkowa, szpital św. Ducha, ul. Tobiasza wiodąca do Targu Rybnego odgrodzonego od Motławy zwartą zabudową i wyróżnioną u dołu na ciemno (przed żaglowcami) Bramą Tobiasza; u góry Baszta Łabędź, u dołu fragment kościoła św. Jana
Kamienice przy Targu Rybnym, nr 9–11, fot. Rudolf Theodor Robert Kuhn, 1868
Targ Rybny, z lewej zabudowa części wschodniej, wychodząca na Motławę, koniec XIX wieku
Targ Rybny, koniec XIX wieku
Targ Rybny, około 1900
Rybackie Pobrzeże, około 1900
Targ Rybny około 1910
Targ Rybny, zabudowa od strony Motławy
Baszta Łabędź na Targu Rybnym, około 1915
Karta pocztowa z fotografią Targu Rybnego, początek XX wieku
Baszta Łabędź, 1953
Targ Rybny nocą od strony północno-wschodniej, widok z ul. Wartkiej, 2016


TARG RYBNY (Fischmarkt; potocznie też Kartoffel- lub Bulwenmarkt bądź Bulwen-Fischmarkt (Targ Kartoflowy, Targ Kartoflano-Rybny, w 1752 po polsku: Rybny Rynek) obecna nazwa od 1945). Powstał po 1342 jako miejsce sprzedaży świeżych ryb mieszkańcom Głównego Miasta, zasiedlany stopniowo od około 1360, zwany wówczas „twergasse versus castrum”. Początkowo dochodził do brzegu Motławy i południowo-zachodniego narożnika obwarowań zamku krzyżackiego. W XIV wieku miejsce Jarmarku św. Dominika; w trakcie jarmarku w 1363, z powodu panującej drożyzny, miał tu miejsce tumult, głównie mieszkańców Osieka i przybyszy z pomorskiej wsi, krwawo stłumiony przez krzyżacką załogę zamku.

W XV wieku niektóre stojące przy nim domy, będące własnością klasztoru cystersów w Oliwie, zostały zniszczone (zapewne z pozostałą zabudową) podczas przygotowań gdańszczan w początku wojny trzynastoletniej (1454–1466) do zajęcia zamku. W trakcie trwania wojny na fundamentach zamkowej Baszty Rybackiej wzniesiono Basztę Łabędź. W październiku 1455 miały tu miejsce rozruchy pospólstwa sprzeciwiającego się podniesieniu na okres wojenny podatków ( buntu Koggego).

W początkach XVI wieku, po zabudowaniu posesji nad Motławą, na odcinku od Bramy Straganiarskiej do Baszty Łabędź powstał Fischbrücke (Pomost Rybacki), notowany od 1540, obecnie Rybackie Pobrzeże (zob. Długie Pobrzeże). Przejście na pobrzeże przez zabudowę nad Motławą umożliwiała Brama Tobiasza. W 1645, po zabudowie części wschodniej w stronę Zamczyska, powstał plac zwany Hintermarkt (Targ Tylny) lub Hinterfischmarkt (Tylny Targ Rybny). 18 VIII 1790 na Targu zaprezentowano pierwszy w Gdańsku start balonu z gondolą, w której umieszczono żywe zwierzę, a która po osiągnięciu określonej wysokości (2000 sążni) oddzieliła się od balonu i korzystając ze spadochronu wylądowała bez szwanku. W latach 1870–1873 zlikwidowano przy kamieniczkach przedproża.

Funkcjonowały tu hotele: pod nr. 5 „In der Goldenen Karosse” (1758–1850), pod nr. 47 „Im Polnischen König” (przed 1797–około 1890). W 1886–1894 czynna była jednotorowa linia tramwaju konnego ( tramwaje), prowadząca do Weidengasse (ul. Łąkowej), przez kolejowy Dworzec Brama Nizinna, w 1896 zelektryfikowana i przebiegająca przy Dworcu Głównym, w 1929 zlikwidowana.

Podczas II wojny światowej bombardowany już 18 VIII 1942 w nalocie lotnictwa radzieckiego, zabudowa zniszczona w marcu 1945. Po wojnie odbudowano tylko pierzeję zachodnią, omijając część wschodnią, nad Motławą. Wśród działających na parterze kamienic sklepów wyróżniał się otwarty w czerwcu 1974, jako drugi w Polsce, pasmanteryjny sklep samoobsługowy (nr 5-6). W latach 2008–2009 w części południowej pierzei wschodniej (pod nr. 11), w miejscu dawnej Bramy Tobiasza, wzniesiono apartamentowiec Symfonia (5 kondygnacji i 1 podziemna, 14 apartamentów; na parterze lokale usługowe). W 2010 po stronie północnej oddano do użytku hotel Hilton. W miejscu nieodbudowanych kamienic w 1989 odsłonięto pomnik Tadeusza Ziółkowskiego. Od 2006 do 2019 funkcjonował przystanek tramwaju wodnego „Targ Rybny”.

⇦ WRÓĆ
Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania