BRAMA STRAGANIARSKA
| < Poprzednie | Następne > |
XX wieku
BRAMA STRAGANIARSKA (Häkertor) zamyka od strony Motławy obecną ul. Straganiarską. Najmłodsza gotycka brama wodna, wybudowana w latach 1481–1482, podobnie jak Brama Chlebnicka i Mariacka nawiązuje do gotyckiej architektury flamandzkiej. Powstała na planie prostokąta, o wymiarach 22,5 × 8,1 m, ustawionego wzdłuż nabrzeża. Od północy otrzymała skrzydło boczne, którego głębokość dostosowano do szerokości wschodniej pierzei zabudowy Targu Rybnego.
Cechą charakterystyczną jest asymetryczne usytuowanie ostrołukowo zwieńczonego przejazdu, nad którym od strony Motławy umieszczono (w tzw. pokłonie heraldycznym) trzy herby: Rzeczypospolitej, Prus Królewskich i Gdańska. Obie elewacje rozczłonkowane są wysokimi zdwojonymi blendami, zamkniętymi pojedynczym ostrołukiem. Ściany zwieńczono profilowanym ceglanym gzymsem. Całość nakrywa dwuspadowy dach o kalenicy równoległej do rzeki. Od strony Motławy ma dwie ośmiokątne, smukłe wieżyczki, na których niegdyś wznosiły się strzeliste iglice. Obecnie wieżyczki nakryte są niskimi stożkowymi daszkami. W 1. połowie XIX wieku w wyniku przebudowy straciła wieżyczkę południową, zachowała jednak czytelną formę gotycką. Przebudowa pod koniec XIX wieku zniszczyła południową część budynku, lokując w jego miejsce duży, eklektyczny budynek mieszkalny.
W 1945 uległa zniszczeniu, odbudowana w latach 1957–1958 na funkcję mieszkaniową, w formach gotycka, jednakże bez podobnego jak w bramach Mariackiej i Chlebnickiej szczytu. Projekt odbudowy i rekonstrukcji wykonali (w 1952) Kazimierz Orłowski i Józef Chrzanowicz, projekt adaptacji opracował (w 1956) Adam Stefanowicz. W latach 1959–1960 mieszkał w niej Zbigniew Cybulski (na upamiętniającej to tablicy widnieje błędna data: 1963).
