AUTOBUSY MIEJSKIE

Aktualna wersja na dzień 08:00, 18 cze 2023

Autobus na przystanku przy kościele św. Elżbiety, 1948

Autobus Berliet, budowany w Jelczu, podczas testów w Gdańsku, 1973

AUTOBUSY MIEJSKIE. Do 1945. Po raz pierwszy odnotowane 13 VII 1912 jako „Auto Omnibus” na trasie Gdańsk – Stogi. Na stałe wprowadzone do życia miasta po 1920, z wykorzystaniem aut przystosowanych do transportu ludzi i bagaży oraz pojazdów przebudowanych na podwoziu samochodów ciężarowych. Do 1945 w użyciu były autobusy różnej proweniencji i marek. Zabierały od 16 do 42 pasażerów. Taką działalnością zajmowały się firmy prywatne. W miejskim transporcie odgrywała ona znikomą rolę, nienotowaną przez oficjalne statystyki. Główny ciężar transportu ludzi spoczywał na miejskich tramwajach oraz podmiejskich liniach kolejowych ( kolej).

Autobusy wspierały komunikację miejską tam, gdzie ona nie docierała. Czasowo też zastępowały tramwaje na liniach zawieszonych, np. na trasie Hühnerberg (ul. Kurza) na Dolnym Mieście – stocznie – Dworzec Główny). Ważną rolę odegrały natomiast w komunikacji masowej z odległymi dzielnicami, jak Krakowiec i Stogi, które – poza omnibusami konnymi, powozami czy drogą wodną – do 1927 nie posiadały innego stałego połączenia z centrum miasta.

Brak źródeł nie pozwala stwierdzić, czy po 1935 istniała komunikacja łącząca nowe osiedla domków na Suchaninie (z ponad 2000 mieszkańców) z Wrzeszczem i Śródmieściem. Należy przypuszczać, że po 1940 budowane osiedle stoczniowe na Chełmie musiało uzyskać, w celu dowozu robotników do miejsca pracy, połączenie autobusowe przez Bischofstal (ul. Stoczniowców). Inne rejony miasta nie wymagały do 1945 wprowadzenia rentownej dla inwestora komunikacji autobusowej. W związku z tym zainteresowanie firm przewozowych skierowane było na zorganizowanie komunikacji na trasach podmiejskich i międzymiastowych. Głównym węzłem komunikacyjnym był dworzec autobusowy na Heumarkt ( Targ Sienny), niektóre linie w kierunku Żuław rozpoczynały kursy przy Mattenbuden (ul. Szopy).

Linie były zakładane przez różne firmy prywatne, zawieszane, wznawiane na tej samej trasie przez inne podmioty gospodarcze. Należy wymienić: działające w 1921 Autobus Aktiengesellschaft (Autobus S.A.) z linią na Stogi (kursowały autobusy mające 42 miejsca, w tym 32 siedzące; w 1921 przewiozły 103 659 pasażerów), Automobil Omnibus-Verkehr (Komunikacja Automobilowo-Omnibusowa), z linią Gdańsk – Sopot (eksploatowano 10 samochodów, w 1921 – 205 412 pasażerów), firmę ze Sztutowa Gobbers und Schantz, której autobus zastąpił dawne powozy konne (Kariolposten) na trasie z Gdańska do tej miejscowości. W 1924 na trasie do Sopotu jeździły też autobusy firmy Labbudas Autobetrieb (Zakład Samochodowy Labbudy) (ford, 16 miejsc siedzących).

Od kwietnia 1925 Peters Autobus-Verkehr (Komunikacja Autobusowa Petersa) obsługiwała ważną trasę Gdańsk – Pruszcz Gdański przez Orunię. W latach 1926–1932 dominowało Danziger Verkehrsgesellschaft mbH (Gdańskie Towarzystwo Komunikacyjne spółka z o.o.), z biurem w 1928 w dawnych koszarach przy Hohe Seigen 37 (ul. Rybaki Górne) i garażami w dawnej fabryce karabinów przy Weidengasse 35/44 (ul. Łąkowa), przejęte 1 I 1933 przez Danziger Elektrische Straßenbahn AG (Gdańskie Tramwaje Elektryczne Spółka Akcyjna). Obsługiwało ono czasowo w mieście linię Hühnerberg (ul. Kurza) – Dworzec Główny, od 6 I 1926 także stałe połączenie z Sopotem (w 1933 – 684 121 pasażerów). Od 1939 z bazą techniczną w części zajezdni tramwajowej przy obecnej ul. Partyzantów 12/14. Wśród firm prywatnych działających po 1930 była między innymi Weichbrodt und Fritz Schlawjinski, z biurem przy Schichaugasse 11 (ul. Jana z Kolna), eksploatująca od 7 VIII 1932 linię na trasie Gdańsk – Stogi – Górki Zachodnie – Przejazdowo. Do 1945 zmieniały się firmy obsługujące poszczególne połączenia; przebieg tras był odbiciem realnych potrzeb i został powtórzony po 1945 przez PKS dla tras międzymiastowych, a dla linii miejskich i podmiejskich – przez gdańskie przedsiębiorstwo komunikacji miejskiej.

Miejskie, podmiejskie i międzymiastowe linie autobusowe w 1929 roku
Trasa	Długość (km)	Czas przejazdu (min)
Dolne Miasto – Dworzec Główny – Stocznia Schichaua	3	20
Gdańsk – Wrzeszcz – Oliwa – Sopot	12
Gdańsk – Stogi	10
Gdańsk – Sobieszewo – Świbno – prom przez Wisłę – Mikoszewo – Sztutowo	37	105
Gdańsk – Orunia – Pruszcz Gdański	11	25
Gdańsk – Sobieszewo	14
Gdańsk – Pruszcz Gdański – Różyny	18	45
Gdańsk – Kolbudy – Przywidz – Sucha Huta	35	90
Gdańsk – Straszyn – Ełganowo	30	90
Gdańsk – Pruszcz Gdański – Pawłowo	38	105
Gdańsk – Pruszcz Gdański – Mierzeszyn	28	60
Gdańsk – Żukowo – Kartuzy – Kościerzyna	50	120
Gdańsk – Wrzeszcz – Złota Karczma – Matarnia – Kartuzy	40	90
Gdańsk – Wocławy – Kiezmark – prom przez Wisłę – Nowy Dwór Gdański	50	120
Gdańsk – Koszwały – Kiezmark – prom przez Wisłę – Nowy Dwór Gdański	50	120
Gdańsk – Wocławy – Koźliny – Steblewo	30	90
Gdańsk – Płonia – Cedry Wielkie – Leszkowy	27	60
Gdańsk – Kiezmark – prom przez Wisłę – Ostaszewo – Nowy Staw – Malbork	65	195
Gdańsk – Kiezmark – prom przez Wisłę – Nowy Dwór Gdański – Elbląg	65	180
Gdańsk – Stogi – Górki Zachodnie – Płonia – Przejazdowo – Gdańsk (linia prywatna, uruchomiona 6 VIII 1932)	25
MrGl

Od 1945. Po powołaniu w kwietniu 1945 polskich wojewódzkich i miejskich władz administracyjnych Zarządowi Miasta powierzono zorganizowanie osobowego transportu zbiorowego dla gdańskiej aglomeracji. Tak jak w wypadku tramwajów, znaleziono w mieście kilka ocalałych autobusów. Po ich remoncie zorganizowano późną wiosną 1945 kilka – nieregularnych jeszcze – linii autobusowych, łączących Gdańsk z Sopotem i Gdynią oraz z odległymi dzielnicami. Do roli pojazdów autobusowych przystosowano kilkanaście ciężarówek, budując na nich prowizoryczne karoserie z dykty. Kolejne autobusy (Büssing 900 N), porzucone przez uciekających w marcu 1945 Niemców, odnaleziono w 1947 w lasach w Wyspy Sobieszewskiej. Wymagały poważnych remontów, które przeprowadzano w przeznaczonej docelowo na remizę autobusową dawnej zajezdni tramwajowej przy ul. Partyzantów 6/12.

W latach 1945–1947 do czasu uruchomienia poszczególnych linii tramwajowych komunikację musiały zapewnić nieliczne autobusy. Uruchomienie linii tramwajowych pozwoliło zrezygnować z linii autobusowych dublujących ich trasy i skierować je tam, gdzie tramwaje nie docierały, w tym do Górek Zachodnich przez Stogi i do Sobieszewa przez Płonię (zob. Płonia Wielka oraz Płonia Mała). Ważnym wydarzeniem było uruchomienie w 1947 odremontowanych dwóch popularnych w mieście autobusów siodłowych marki Hanomag i Mercedes (zwanych przez kierowców Bajadera i Colombina), które na trasie od Urzędu Wojewódzkiego przy ul. Okopowej w Gdańsku do pl. Konstytucji w Gdyni mogły przewozić do 200 pasażerów. Eksploatowane były do 1955.

Miejskim dworcem autobusowym stał się, tak jak do 1945, pl. 1 Maja (obecnie Targ Sienny). Po 1949 powstały linie na tzw. obecny stary Chełm, na Suchanino, do Brętowa. W 1948 gdańskie przedsiębiorstwo zaczęło otrzymywać autobusy z przydziału centralnego. Początkowo było to pięć wozów typu Leyland OPSI, a w 1953 dalsze tego typu, przekazane z innych miast w ramach koncentracji taboru poszczególnych firm w danym mieście, co miało ułatwić ich obsługę techniczną. Obok Leylanda do Gdańska trafiły w ramach tej akcji kolejne wozy firmy Büssing. W 1956 tabor miejski zaczęły wzbogacać polskie autobusy SAN typu H01, następnie bardziej przystosowane do miejskiego ruchu AUTOSAN H-25 i H-27, których jeszcze w 1977 było 87, oraz pochodzące z importu pojazdy czeskiej Škody. Po 1960 stan bazy autobusowej zaczęły zwiększać polskie Jelcze, różnych typów i serii, co pozwoliło na znaczny rozwój linii autobusowych w Gdańsku. Powstały linie na Olszynkę, w rejonie Przymorza, do Osowej, do Królewskiej Doliny. W 1970 powstały linie łączące Oliwę przez Jelitkowo z ul. 23 Marca w Sopocie (numer 117 i 143).

Po 1970 w gdańskiej komunikacji przez ponad 30 lat dominowały Jelcze, w tym pojemne przegubowe: Jelcz 021, Jelcz Mex, Jelcz Kar. Do Gdańska docierały tylko nieliczne (6 sztuk) centralnie przydzielane, francuskiego rodowodu, autobusy miejskie Jelcz-Berliet PR 100 i PR 110 U. Po 1965 zmienione zostały przystanki początkowe wielu tras. Obok pl. 1 Maja, potem zastąpionego przez Targ Rakowy, wiele autobusów rozpoczynało bieg z pętli przy ul. Wałowej, inne – głównie linie w kierunku Chełmu i Oruni – od 1975 na nowym dworcu przy ul. Jana z Kolna. 3 X 2011 ze względu na budowę siedziby Muzeum II Wojny Światowej zamknięto pętlę przy ul. Wałowej (miejsce zawracania autobusów przeniesiono na placyk przy siedzibie Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa, ul. Wałowa 41/43), 31 VIII 2013 z powodu budowy kompleksu biurowego Tryton Business House przy ul. Jana z Kolna 11 zlikwidowano pętlę przy ul. Jana z Kolna, w miejscu której stanął związany z kompleksem siedmiokondygnacyjny parking samochodowy. Tymczasowe pętle usytuowano m.in przy Dworcu Głównym, na ul. Wały Piastowskie i ul. Heweliusza. Miejsce nowego centralnego dworca autobusowego zaplanowano przy Placu Zebrań Ludowych. W efekcie zmiany planów urządzono prowizoryczną pętlę naprzeciwko, na placyku przy zbiegu ulic 3 Maja, Giełguda i Dąbrowskiego, z zapleczem socjalnym w kontenerze, bez przystanków końcowych i początkowych. W 2017 oddano do użytku nową pętlę przy ul. Jana z Kolna, na terenie przylegającym od północnego-wschodu do parkingu Trytona (i poprzedniej pętli), bez przystanków końcowych i początkowych, umieszczonych przy ul. Wały Piastowskie.

Rozwój terytorialny miasta oraz budowa nowych dzielnic mieszkaniowych odległych od linii tramwajowych zmusiły władze do utworzenia połączeń na Suchanino, do Piecek i Migowa (teren SM Morena), na Orunię Górną, Żabiankę.
W 1978 oddano nową bazę autobusów miejskich z placem postojowym przy al. Hallera 142. Dotychczasową, przy ul. Partyzantów, początkowo przekształcono w centrum handlowe, następnie rozebrano, a działkę władze miasta sprzedały na cele budownictwa mieszkaniowego. W latach 1988-1997 funkcjonowała zajezdnia autobusowa w Kokoszkach. W 2017 pozyskano teren pod planowaną budowę nowej zajezdni w rejonie ul. Warszawskiej, ul. Jabłoniowej i al. Armii Krajowej, z planami zlikwidowania zajezdni przy al. Hallera.

Po 1994, w ciągu 15 lat, nastąpiła kompletna wymiana miejskiego taboru autobusowego. Wozy starego typu zostały zastąpione w większości przez klimatyzowane, niskopodłogowe pojazdy zwykłe oraz przegubowe, o podwójnej pojemności. Władze miasta zakupiły w tym celu od producentów: w 1994 Mercedes 0405 n, w 1997 Neoplan 4020/3 i 4016, w 2000 Solaris Urbino 12, w 2002 MAN 20 typ NL 263 i przegubowe NG 313, w 2003 Solaris Urbino 18, w 2008 kolejne 45 autobusów Solaris 12 i 18, co pozwoliło wycofać z eksploatacji wszystkie typy starych autobusów Jelcz, a także uruchomić kolejne linie do powstających daleko od centrum miasta nowych dzielnic mieszkaniowych, głównie określanych jako Gdańsk-Południe, Jasień, Migowo, Matemblewo, Kowale, Kiełpino. W celu usprawnienia komunikacji na zatłoczonych ulicach Gdańska obok pętli przy ul. Witosa po uruchomieniu w 2007 linii tramwajowej na Chełm stworzono dworzec przesiadkowy dla pasażerów linii autobusowych z rejonu Gdańsk-Południe.

W 2011 w Gdańsku funkcjonowały 74 linie zwykłe, 2 sezonowe oraz 10 nocnych. 26 X 2013 uruchomiono obsługiwaną przez miniautobusy linię nr 100, biegnącą ulicami Głównego i Starego Miasta (Dworzec Główny – Targ Węglowy – Ogarna – Mieszczańska – Kuśnierska – Chlebnicka – Klesza – Krowia – św. Ducha – Przędzalnicza – Szeroka – Tokarska – Warzywnicza – Targ Rybny – Podwale Staromiejskie – Igielnicka – Stolarska – Łagiewniki – Gnilna – Rajska – Podwale Grodzkie – Dworzec Główny). Stan taboru ciągle się zmienia. Ceny za przejazdy autobusami i tramwajami, niegdyś centralnie regulowane, po 1990 ustalane są przez władze miejskie. MrGl

Autobusy w Gdańsku po 1945 – statystyka
Rok	Linie	Liczba pojazdów	Liczba pasażerów
1946	1	27	3420
1950	4	22	4150
1955	10	40	6700
1960	15	70	17 037
1965	19	96	42 593
1970	24	124	40 663
1975		242	94 600
1980	60	317	140 600
1985	64	292	158 900
1990	54	291	100 600
1995	55	251	100 700
2000	62	228	92 900
2005	71	225	64 100
2010	72	247	około 65 000
1 VII 2011	74 + 10 nocnych
MrGl

Linie autobusowe w latach 1945–1955
Data	Numer linii	Trasa	Długość (km)
1945		Gdańsk, Dworzec Główny PKP – Wrzeszcz	3
1945		Gdańsk, Dworzec Główny PKP – Nowy Port	10
8 V 1946		Siedlce – Brama Oliwska (przesiadka na tramwaj do Wrzeszcza)	3
7 VII 1946		Gdańsk, Dworzec Główny PKP – Stogi	12
2 X 1946		Gdańsk, Dworzec Główny PKP – ul. Łąkowa	3
1946*	101	Gdańsk, ul. Okopowa – Gdynia, pl. Konstytucji	24
1949	106	pl. 1 Maja – Przeróbka – Wisłoujście**	9***
1949	107	pl. 1 Maja – Suchanino	3,4
31 XII 1949	108	pl. 1 Maja – Chełm, ul. Buczka	2,2
po 1950	110	Olszynka – Brętowo	11,4
po 1950	111	pl. 1 Maja – Stogi – Górki Zachodnie	11
po 1950	112	pl. 1 Maja – Płonia – Sobieszewo	14
po 1950	116	Gdańsk – Brętowo Cegielnia – Olszynka	12,6
po 1950	118	pl. 1 Maja – Pruszcz Gdański	11,2
Funkcjonowała do około 1985 roku. Po 1956 do Westerplatte. **Trasa do Westerplatte: 11 km. MrGl

Linie autobusowe w Gdańsku – stan na 1 VI 2012 roku
Numer	Trasa
Linie dzienne (godz. 5.00–23.00)
106	ul. Łąkowa (Akademia Muzyczna) – Wisłoujście – Westerplatte
108	ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Chełm, ul. Dragana – ul. Witosa – ul. Więckowskiego
110	Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz – Port Lotniczy Rębiechowo
111	ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Stogi – Górki Zachodnie
112	ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Przejazdowo – Sobieszewo – Przegalina
113	Łostowice, ul. Olimpijska – Platynowa – Orunia, ul. Gościnna
115	Gdańsk, Targ Rakowy – Suchanino – Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz
116	Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz – Matemblewo
117	Jelitkowo, ul. Kapliczna – Sopot – Przylesie, ul. 23 Marca
118	ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Chełm, ul. Witosa
120	ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Dolne Miasto
122	Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz – Oliwa – Sopot-Kamienny Potok
123	ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Okopowa – Olszynka
124	Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz – Zaspa-Szpital – al. Hallera – Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz
126	Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz – Rębiechowo – Banino – Żukowo
127	ul. Zacna – Migowo, Osiedle Myśliwskie – Piecki – Wrzeszcz – Zaspa – Przymorze – Dworzec PKP Gdańsk-Oliwa
129	Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz – Jaśkowa Dolina – Migowo
130	ul. Wałowa – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Suchanino – Migowo
131	ul. Wałowa – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Suchanino – Piecki – Matemblewo
136	Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz – ul. Słowackiego – Niedźwiednik
138	ul. Łąkowa (Akademia Muzyczna) – Przeróbka – nabrzeże Przemysłowe – Wisłoujście – Westerplatte
139	Dworzec PKP Gdańsk-Oliwa – ul. Dąbrowszczaków – SKM Gdańsk-Przymorze
142	Gdańsk, Targ Rakowy – Siedlce – Piecki – ul. Słowackiego – Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz
143	Dworzec PKP Gdańsk-Oliwa – Przymorze – Jelitkowo – Sopot – ul. 23 Marca (Sanatorium „Leśnik”)
148	Nowy Port, ul. Władysława IV – Brzeźno – Przymorze – SKM Gdańsk-Żabianka
149	Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz – ul. Polanki – SKM Gdańsk-Przymorze – ul. Krynicka
151	ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Orunia – Święty Wojciech
154	ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Trakt św. Wojciecha – Małomiejska – Orunia Górna
155	Ujeścisko, ul. Świętokrzyska – ul. Wieżycka – Kowale, ul. Jaworzniaków
156	Chełm, ul. Witosa – Ujeścisko – ul. Armii Krajowej – Szadółki – Rębowo – ul. Czermińskiego
157	Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz – ul. Słowackiego – Złota Karczma – Kokoszki – Bysewo
162	Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz – ul. Jaśkowa Dolna – Piecki – ul. Nowolipie – ul. Łostowicka – ul. Łódzka – Orunia Górna
164	Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz – ul. Matejki – ul. Sobieskiego – ul. Nowolipie – ul. Łostowicka – al. Armii Krajowej – Jasień, ul. Pólnicy
166	ul. Zacna – ul. Piekarnicza – ul. Nowolipie – ul. Kartuska – ul. Podwale Przedmiejskie – ul. Elbląska – Rafineria
167	ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Hucisko – ul. Kartuska – Jasień – Karczemki – Bysewo
168	ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Hucisko – ul. Kartuska – Jasień – Kiełpino Górne
169	Gdańsk-Oliwa (pętla tramwajowa) – ul. Spacerowa – Gdańsk-Osowa
171	Gdańsk-Oliwa (pętla tramwajowa) – ul. Myśliborska – Chwaszczyno – Gdynia – Dąbrowa
174	Brama Oliwska – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Hucisko – ul. Kartuska – ul. Łostowicka – ul. Warszawska – Szadółki – Otomin
175	ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Hucisko – ul. Kartuska – ul. Łostowicka – ul. Łódzka – ul. Świętokrzyska – ul. Niepołomicka – Maćkowy Mleczarnia
178	ul. Wałowa – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Okopowa – ul. Podwale Przedmiejskie – ul. Na Szańcach – Olszynka (szkoła)
179	Gdańsk-Oliwa (pętla tramwajowa) – ul. Spacerowa – Gdańsk-Osowa – Gdańsk-Owczarnia
183	Niedźwiednik – ul. Potokowa – ul. Nowolipie – ul. Kartuska – Gdańsk, Targ Rakowy
184	ul. Wałowa – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Powstańców Warszawskich – Suchanino – Piecki – ul. Wileńska
186	ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Podwale Przedmiejskie – ul. Elbląska – Płonia – Sobieszewo – Górki Wschodnie
188	Nowy Port, ul. Władysława IV – Brzeźno – al. Jana Pawła II – Zaspa – SKM Gdańsk-Zaspa
189	ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Trakt św. Wojciecha – ul. Starogardzka – Maćkowy Mleczarnia
195	ul. Wałowa – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Hucisko – ul. Kartuska – ul. Łostowicka – Chełm, ul. Więckowskiego
199	Dworzec PKP Gdańsk-Oliwa – ul. Czerwony Dwór – al. Grunwaldzka – ul. Sobieskiego – Suchanino, ul. Kurpińskiego
200	Brama Oliwska – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Okopowa – Trakt św. Wojciecha – Orunia – Pruszcz Gdański, osiedle Wschód
205	Brama Oliwska – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Okopowa – Trakt św. Wojciecha – Orunia – Pruszcz Gdański, osiedle Komarowo
207	Brama Oliwska – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Okopowa – Trakt św. Wojciecha – Orunia – Pruszcz Gdański, osiedle Komarowo
210	Dworzec PKP Gdańsk-Osowa – Port Lotniczy Rębiechowo – ul. Słowackiego – al. Grunwaldzka – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Trakt św. Wojciecha – Orunia, ul. Gościnna
212	ul. Łąkowa – ul. Elbląska – Przejazdowo – Przegalina – Sobieszewo
213	Łostowice, ul. Świętokrzyska – ul. Niepołomicka – ul. Olimpijska
222*	Oliwa (pętla tramwajowa) – ZOO
227	Jelitkowo, ul. Pomorska – Przymorze – Zaspa – ul. Kościuszki – ul. Słowackiego – Piecki – ul. Łostowicka – Chełm, ul. Cienista
232	Brama Oliwska – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Okopowa – Trakt św. Wojciecha – Orunia – Pruszcz Gdański CER
255	Łostowice, ul. Świętokrzyska – ul. Wieżycka – Kowale, ul. Apolina
256	Brama Oliwska – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Trakt św.Wojciecha – ul. Świętokrzyska – Kowale – Jankowo
262	Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz – ul. Jaśkowa Dolina – Piecki – ul. Nowolipie – ul. Łostowicka – ul. Świętokrzyska – Kowale, ul. Jaworzniaków
264	Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz – al. Grunwaldzka – ul. Sobieskiego – Emaus – ul. Myśliwska – Jasień, ul. Pólnicy
275	Łostowice (osiedle Kolorowe), ul. Srebrna – ul. Świętokrzyska – Zakoniczyn, ul. Kampinoska
283	SKM Gdańsk-Politechnika – ul. Smoluchowskiego – ul. Schuberta – ul. Rakoczego – Piecki – ul. Potokowa – Niedźwiednik, ul. Leśna Góra
295	Zakoniczyn, ul. Niepołomicka – Łostowice, ul. Świętokrzyska
367	ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Hucisko – ul. Kartuska – Kiełpino – Bysewo
384	ul. Wałowa – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Targ Rakowy – ul. Bema – Suchanino – Piecki – Migowo
512	Gdańsk-Sobieszewo – ul. Wieniecka – Przegalina
525	ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Kartuska – Bysewo
574	Otomin – ul. Jabłoniowa – Jasień, ul. Pólnicy
578	Olszynka (szkoła) – ul. Zawodzie – Olszynka (szkoła)
Linie nocne (godz. 23.00–5.00)
N 1	Orunia Górna – Chełm – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Przymorze – Oliwa – Sopot – Sopot-Brodwinowo – Gdynia – Osowa
N 2	ul. Zacna – Migowo – Piecki – Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz – al. Hallera
N 3	Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Kartuska – Port Lotniczy Rębiechowo – ul. Słowackiego – Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz
N 4	Jelitkowo, ul. Kapliczna – Oliwa (pętla tramwajowa) – Uniwersytet – Galeria Bałtycka – Opera Bałtycka – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Chełm, ul. Witosa – ul. Płocka – Kowale, ul. Jaworzniaków
N 5	Dworzec PKP Gdańsk Główny – Orunia – Święty Wojciech – Pruszcz Gdański (Urząd Skarbowy)
N 6	Niedźwiednik – ul. Potokowa – Migowo – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Nowy Port – Przymorze – Żabianka SKM
N 7	Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Podwale Przedmiejskie – Płonia – Sobieszewo
N 8	Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Podwale Przedmiejskie – Przeróbka – Stogi – Górki Zachodnie
N 9	Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Podwale Przedmiejskie – ul. Elbląska – Przejazdowo – Sobieszewo – Przegalina
N 11	Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Podwale Przedmiejskie – Olszynka
N 13	Przymorze, ul. Chłopska – Przymorze SKM – Galeria Bałtycka – Opera Bałtycka – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Chełm, ul. Cieszyńskiego – ul. Łódzka – ul. Olimpijska (osiedle Cztery Pory Roku)
*Linia sezonowa. MrGl

AUTOBUSY MIEJSKIE

Aktualna wersja na dzień 08:00, 18 cze 2023

Osobiste

Przestrzenie nazw

Warianty

Widok

Działania

Szukaj

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 {{paper}}
-[[File:Autobus przed redakcją „Głosu Wybrzeża”, 1950.JPG|thumb|Autobus przed redakcją „Głosu Wybrzeża”, 1950]][[File:Dawny dworzec autobusowy na Targu Węglowym, 1964 .JPG|thumb|Dawny dworzec autobusowy na Targu Węglowym, 1964 ]]'''AUTOBUSY MIEJSKIE. Do 1945.''' Po raz pierwszy odnotowane 13 VII 1912 jako „Auto Omnibus” na trasie Gd. – Stogi. Na stałe wprowadzone do życia miasta po 1920, z wykorzystaniem aut przystosowanych do transportu ludzi i bagaży oraz pojazdów przebudowanych na podwoziu samochodów ciężarowych. Do 1945 w użyciu były a. różnej proweniencji i marek. Zabierały od 16 do 42 pasażerów. Taką działalnością zajmowały się firmy pryw. W miejskim transporcie odgrywała ona znikomą rolę, nienotowaną przez oficjalne statystyki. Główny ciężar transportu ludzi spoczywał na miejskich tramwajach oraz podmiejskich liniach kolejowych ( kolej). Autobusy wspierały komunikację miejską tam, gdzie one nie docierały. Czasowo też zastępowały tramwaje na liniach zawieszonych, np. na trasie Hühnerberg (ul. Kurza) na Dolnym Mieście – stocznie – Dworzec Główny). Ważną rolę odegrały natomiast w komunikacji masowej z odległymi dzielnicami, jak Krakowiec i Stogi, które – poza omnibusami konnymi, powozami czy drogą wodną – nie posiadały do 1927 innego stałego połączenia z centrum miasta. Brak źródeł nie pozwala stwierdzić, czy po 1935 istniała komunikacja łącząca nowe os. domków na Suchaninie (z ponad 2 tys. mieszkańców) z Wrzeszczem i Śródmieściem. Należy przypuszczać, że po 1940 budowane os. stoczniowe na Chełmie musiało uzyskać, w celu dowozu robotników do miejsca pracy, połączenie autobusowe przez Bischofstal (ul. Stoczniowców). <br /> Inne rejony miasta nie wymagały do 1945 wprowadzenia rentownej dla inwestora komunikacji autobusowej. W związku z tym zainteresowanie firm przewozowych skierowane było na zorganizowanie komunikacji na trasach podmiejskich i międzymiastowych. Głównym węzłem komunikacyjnym był dworzec autobusowy na Heumarkt ( Targ Sienny), niektóre linie w kierunku Żuław rozpoczynały kursy przy Mattenbuden (ul. Szopy). Linie były zakładane przez różne firmy pryw., zawieszane, wznawiane na tej samej trasie przez inne podmioty gosp. Należy wymienić: działające w 1921 Autobus Aktiengesellschaft z linią na Stogi (kursowały a. mające 42 miejsca, w tym 32 siedzące; w 1921 przewiozły 103 659 pasażerów), Automobil Omnibus-Verkehr, z linią Gd. – Sopot (eksploatowano 10 samochodów, w 1921 – 205 412 pasażerów), firmę ze Sztutowa Gobbers und Schantz, której autobus zastąpił dawne powozy konne (Kariolposten) na trasie z Gd. do tej miejscowości. W 1924 na trasie do Sopotu jeździły też a. firmy Labbudas Autobetrieb (ford, 16 miejsc siedzących). Od kwietnia 1925 Peters Autobus-Verkehr obsługiwała ważną trasę Gd. – Pruszcz Gd. przez Orunię. W 1926–32 dominowało Danziger Verkehrsgesellschaft mbH (Gd. Towarzystwo Komunikacyjne spółka z o.o.), z biurem w 1928 w dawnych koszarach przy Hohe Seigen 37 (ul. Rybaki Górne) i garażami w dawnej fabryce karabinów przy Weidengasse 35/44 (ul. Łąkowa), przejęte 1 I 1933 przez Danziger Elektrische Straßenbahn AG (Gd. Tramwaje Elektryczne Sp. Akcyjna). Obsługiwało ono czasowo w mieście linię Hühnerberg (ul. Kurza) – Dworzec Główny, od 6 i 1926 także stałe połączenie z Sopotem (w 1933 – 684 121 pasażerów). Od 1939 z bazą tech. w części zajezdni tramwajowej przy ob. ul. Partyzantów 12/14. Wśród firm pryw. działających po 1930 była m.in. Weichbrodt und Fritz Schlawjinski, z biurem przy Schichaugasse 11 (ul. Jana z Kolna), eksploatująca od 7 VIII 1932 linię na trasie Gd. – Stogi – Górki Zach. – Przejazdowo. Do 1945 zmieniały się firmy obsługujące poszczególne połączenia; przebieg tras był odbiciem realnych potrzeb i został powtórzony po 1945 przez PKS dla tras międzymiastowych, a dla linii miejskich i podmiejskich – przez gd. przedsiębiorstwo komunikacji miejskiej. z Miejskie, podmiejskie i międzymiastowe linie autobusowe w 1929 roku{{author: }} <br /><br /> '''Od 1945.''' Po powołaniu w kwietniu 1945 pol. wojewódzkich i miejskich władz adm. Zarządowi Miasta powierzono zorganizowanie osobowego transportu zbiorowego dla gd. aglomeracji. Tak jak w wypadku tramwajów, znaleziono w mieście kilka ocalałych autobusów. Po ich remoncie zorganizowano późną wiosną 1945 kilka – nieregularnych jeszcze – linii autobusowych, łączących Gd. z Sopotem i Gdynią oraz z odległymi dzielnicami. Do roli pojazdów autobusowych przystosowano kilkanaście ciężarówek, budując na nich prowizoryczne karoserie z dykty. Kolejne a. (Büssing 900 n), porzucone przez uciekających w marcu 1945 Niemców, odnaleziono w 1947 w lasach Wyspy Sobieszewskiej. Wymagały poważnych remontów, które przeprowadzano w przeznaczonej docelowo na remizę autobusową dawnej zajezdni tramwajowej przy ul. Partyzantów 6/12. W 1945–47 do czasu uruchomienia poszczególnych linii tramwajowych komunikację musiały zapewnić nieliczne autobusy. Uruchomienie linii tramwajowych pozwoliło zrezygnować z linii autobusowych dublujących ich trasy i skierować je tam, gdzie tramwaje nie docierały, w tym do Górek Zach. przez Stogi i do Sobieszewa przez Płonię. Ważnym wydarzeniem było uruchomienie w 1947 odremontowanych dwóch popularnych w mieście a. siodłowych marki Hanomag i Mercedes (zwanych przez kierowców Bajadera i Colombina), które na trasie od Urzędu Wojewódzkiego przy ul. Okopowej w Gd. do pl. Konstytucji w Gdyni mogły przewozić do 200 pasażerów. Eksploatowane były do 1955. Miejskim dworcem autobusowym stał się, tak jak do 1945, pl. 1 Maja (ob. Targ Sienny). Po 1949 powstały linie na tzw. ob. stary Chełm, na Suchanino, do Brętowa.  W 1948 gd. przedsiębiorstwo zaczęło otrzymywać a. z przydziału centralnego. Początkowo było to 5 wozów typu Leyland OPSI, a w 1953 dalsze tego typu, przekazane z innych miast w ramach koncentracji taboru poszczególnych firm w danym mieście, co miało ułatwić ich obsługę tech. Obok Leylanda do Gd. trafiły w ramach tej akcji kolejne wozy firmy Büssing. W 1956 tabor miejski zaczęły wzbogacać pol. autobusy SAN typu h01, nast. bardziej przystosowane do miejskiego ruchu AUTOSAN h-25 i h-27, których jeszcze w 1977 było 87, oraz pochodzące z importu pojazdy czes. Skody. Po 1960 stan bazy autobusowej zaczęły zwiększać pol. jelcze, różnych typów i serii, co pozwoliło na znaczny rozwój linii autobusowych w Gd. Powstały linie na Olszynkę, w rejonie Przymorza, do  Osowej, do Królewskiej Doliny. W 1970 powstały linie łączące Oliwę przez Jelitkowo z ul. 23 Marca w Sopocie (nr 117 i 143). Po 1970 w gd. komunikacji przez ponad 30 lat dominowały jelcze, w tym pojemne przegubowe: Jelcz 021, Jelcz mex, Jelcz Kar. Do Gd. docierały tylko nieliczne (6 szt.) centralnie przydzielane, fr. rodowodu, a. miejskie Jelcz-Berliet PR 100 i PR 110 u. Po 1965 zmienione zostały przystanki początkowe wielu tras. Obok pl. 1 Maja, potem zastąpionego przez Targ Rakowy, wiele a. rozpoczynało bieg z pętli przy ul. Wałowej, inne – gł. linie w kierunku Chełmu i Oruni – od 1975 na nowym dworcu przy ul. Jana z Kolna. W 2012 dworce te, ze względu na budowę ul. Nowa Wałowa i siedziby Muzeum II Wojny Światowej, zostaną zlikwidowane, a miejscem nowego central. dworca autobusowego stanie się  Plac Zebrań Ludowych. Rozwój terytorialny miasta oraz budowa nowych dzielnic mieszkaniowych odległych od linii tramwajowych zmusiły władze do utworzenia połączeń na Suchanino, do Piecek i Migowa (teren SM Morena), na Orunię Górną, Żabiankę. <br /> W 1978 oddano nową bazę a. miejskich z placem postojowym przy al. Hallera 142. Dotychczasowa, przy ul. Partyzantów, początkowo była wykorzystywana na centrum handl., nast. rozebrana, a działkę władze miasta sprzedały na cele budownictwa mieszkaniowego. Po 1994, w ciągu 15 lat, nastąpiła kompletna wymiana miejskiego taboru autobusowego. Wozy starego typu zostały zastąpione w większości przez klimatyzowane, niskopodłogowe pojazdy zwykłe oraz przegubowe, o podwójnej pojemności. Władze miasta zakupiły w tym celu od producentów: w 1994 Mercedes 0405 n, w 1997 Neoplan 4020/3 i 4016, w 2000 Solaris Urbino 12, w 2002 MAN 20 typ NL 263 i przegubowe NG 313, w 2003 Solaris Urbino 18, w 2008 kolejne 45 autobusów Solaris 12 i 18, co pozwoliło wycofać z eksploatacji wszystkie typy starych a. Jelcz, a także uruchomić kolejne linie do powstających daleko od centrum miasta nowych dzielnic mieszkaniowych, gł. określanych jako Gd.-Południe, Jasień, Migowo, Matemblewo,  Kowale, Kiełpino. W celu usprawnienia komunikacji na zatłoczonych ulicach Gd. obok pętli przy ul. Witosa po uruchomieniu w 2007 linii tramwajowej na Chełm stworzono dworzec przesiadkowy dla pasażerów linii autobusowych z rejonu Gd.-Południe. W 2011 w Gd. funkcjonowały 74 linie zwykłe, 2 sezonowe oraz 10 nocnych. Stan taboru ciągle się zmienia. Ceny za przejazdy autobusami i tramwajami, niegdyś centralnie regulowane, po 1990 są ustalane przez władze miejskie. {{author: MrGl}} <br /> <br /> zob. z Autobusy w Gdańsku po 1945 roku – statystyka <br /> zob. z Linie autobusowe w latach 1945–1955 <br /> zob. z Linie autobusowe w Gdańsku – stan na 1 VI 2012 [[Category: Encyklopedia]]
+[[File: Autobusy_1948.jpg |thumb| Autobus na przystanku przy kościele św. Elżbiety, 1948]]
+[[File: Autobus_Berliet.jpeg |thumb| Autobus Berliet, budowany w Jelczu, podczas testów w Gdańsku, 1973]]
+'''AUTOBUSY MIEJSKIE. Do 1945.''' Po raz pierwszy odnotowane 13 VII 1912 jako „Auto Omnibus” na trasie Gdańsk – Stogi. Na stałe wprowadzone do życia miasta po 1920, z wykorzystaniem aut przystosowanych do transportu ludzi i bagaży oraz pojazdów przebudowanych na podwoziu samochodów ciężarowych. Do 1945 w użyciu były autobusy różnej proweniencji i marek. Zabierały od 16 do 42 pasażerów. Taką działalnością zajmowały się firmy prywatne. W miejskim transporcie odgrywała ona znikomą rolę, nienotowaną przez oficjalne statystyki. Główny ciężar transportu ludzi spoczywał na miejskich [[TRAMWAJE | tramwajach]] oraz podmiejskich liniach kolejowych ([[KOLEJ | kolej]]).<br/><br/>
+Autobusy wspierały komunikację miejską tam, gdzie ona nie docierała. Czasowo też zastępowały tramwaje na liniach zawieszonych, np. na trasie Hühnerberg (ul. Kurza) na [[DOLNE MIASTO | Dolnym Mieście]] – stocznie – [[DWORZEC GDAŃSK GŁÓWNY | Dworzec Główny]]). Ważną rolę odegrały natomiast w komunikacji masowej z odległymi dzielnicami, jak [[KRAKOWIEC | Krakowiec]] i [[STOGI | Stogi]], które – poza omnibusami konnymi, powozami czy drogą wodną – do 1927 nie posiadały innego stałego połączenia z centrum miasta. <br/><br/>
+Brak źródeł nie pozwala stwierdzić, czy po 1935 istniała komunikacja łącząca nowe osiedla domków na [[SUCHANINO | Suchaninie]] (z ponad 2000 mieszkańców) z [[WRZESZCZ | Wrzeszczem]] i Śródmieściem. Należy przypuszczać, że po 1940 budowane osiedle stoczniowe na [[CHEŁM | Chełmie]] musiało uzyskać, w celu dowozu robotników do miejsca pracy, połączenie autobusowe przez Bischofstal (ul. Stoczniowców). Inne rejony miasta nie wymagały do 1945 wprowadzenia rentownej dla inwestora komunikacji autobusowej. W związku z tym zainteresowanie firm przewozowych skierowane było na zorganizowanie komunikacji na trasach podmiejskich i międzymiastowych. Głównym węzłem komunikacyjnym był dworzec autobusowy na Heumarkt ([[TARG SIENNY | Targ Sienny]]), niektóre linie w kierunku Żuław rozpoczynały kursy przy Mattenbuden (ul. Szopy).<br/><br/>
+Linie były zakładane przez różne firmy prywatne, zawieszane, wznawiane na tej samej trasie przez inne podmioty gospodarcze. Należy wymienić: działające w 1921 Autobus Aktiengesellschaft (Autobus S.A.) z linią na Stogi (kursowały autobusy mające 42 miejsca, w tym 32 siedzące; w 1921 przewiozły 103 659 pasażerów), Automobil Omnibus-Verkehr (Komunikacja Automobilowo-Omnibusowa), z linią Gdańsk – Sopot (eksploatowano 10 samochodów, w 1921 – 205 412 pasażerów), firmę ze Sztutowa Gobbers und Schantz, której autobus zastąpił dawne powozy konne (Kariolposten) na trasie z Gdańska do tej miejscowości. W 1924 na trasie do Sopotu jeździły też autobusy firmy Labbudas Autobetrieb (Zakład Samochodowy Labbudy) (ford, 16 miejsc siedzących).<br/><br/>
+Od kwietnia 1925 Peters Autobus-Verkehr (Komunikacja Autobusowa Petersa) obsługiwała ważną trasę Gdańsk – Pruszcz Gdański przez Orunię. W latach 1926–1932 dominowało Danziger Verkehrsgesellschaft mbH (Gdańskie Towarzystwo Komunikacyjne spółka z o.o.), z biurem w 1928 w dawnych koszarach przy Hohe Seigen 37 (ul. Rybaki Górne) i garażami w dawnej [[FABRYKA KARABINÓW | fabryce karabinów]] przy Weidengasse 35/44 (ul. Łąkowa), przejęte 1 I 1933 przez Danziger Elektrische Straßenbahn AG (Gdańskie Tramwaje Elektryczne Spółka Akcyjna). Obsługiwało ono czasowo w mieście linię Hühnerberg (ul. Kurza) – Dworzec Główny, od 6 I 1926 także stałe połączenie z Sopotem (w 1933 – 684 121 pasażerów). Od 1939 z bazą techniczną w części zajezdni tramwajowej przy obecnej ul. Partyzantów 12/14. Wśród firm prywatnych działających po 1930 była między innymi Weichbrodt und Fritz Schlawjinski, z biurem przy Schichaugasse 11 (ul. Jana z Kolna), eksploatująca od 7 VIII 1932 linię na trasie Gdańsk – Stogi – Górki Zachodnie – Przejazdowo. Do 1945 zmieniały się firmy obsługujące poszczególne połączenia; przebieg tras był odbiciem realnych potrzeb i został powtórzony po 1945 przez PKS dla tras międzymiastowych, a dla linii miejskich i podmiejskich – przez gdańskie przedsiębiorstwo komunikacji miejskiej. <br /><br />
+{| class="tableGda"
+|-
+|+ Miejskie, podmiejskie i międzymiastowe linie autobusowe w 1929 roku
+|-
+! Trasa
+! Długość (km)
+! Czas przejazdu (min)
+|-
+| Dolne Miasto – Dworzec Główny – Stocznia Schichaua
+| 3
+| 20
+|-
+| Gdańsk – Wrzeszcz – Oliwa – Sopot
+| 12
+|
+|-
+|Gdańsk – Stogi
+| 10
+|
+|-
+| Gdańsk – Sobieszewo – Świbno – prom przez Wisłę – Mikoszewo – Sztutowo
+| 37
+| 105
+|-
+| Gdańsk – Orunia – Pruszcz Gdański
+| 11
+| 25
+|-
+| Gdańsk – Sobieszewo
+| 14
+|
+|-
+| Gdańsk – Pruszcz Gdański – Różyny
+| 18
+| 45
+|-
+| Gdańsk – Kolbudy – Przywidz – Sucha Huta
+| 35
+| 90
+|-
+| Gdańsk – Straszyn – Ełganowo
+| 30
+| 90
+|-
+| Gdańsk – Pruszcz Gdański – Pawłowo
+| 38
+| 105
+|-
+| Gdańsk – Pruszcz Gdański – Mierzeszyn
+| 28
+| 60
+|-
+| Gdańsk – Żukowo – Kartuzy – Kościerzyna
+| 50
+| 120
+|-
+| Gdańsk – Wrzeszcz – Złota Karczma – Matarnia – Kartuzy
+| 40
+| 90
+|-
+| Gdańsk – Wocławy – Kiezmark – prom przez Wisłę – Nowy Dwór Gdański
+| 50
+| 120
+|-
+| Gdańsk – Koszwały – Kiezmark – prom przez Wisłę – Nowy Dwór Gdański
+| 50
+| 120
+|-
+| Gdańsk – Wocławy – Koźliny – Steblewo
+| 30
+| 90
+|-
+| Gdańsk – Płonia – Cedry Wielkie – Leszkowy
+| 27
+| 60
+|-
+| Gdańsk – Kiezmark – prom przez Wisłę – Ostaszewo – Nowy Staw – Malbork
+| 65
+| 195
+|-
+| Gdańsk – Kiezmark – prom przez Wisłę – Nowy Dwór Gdański – Elbląg
+| 65
+| 180
+|-
+| Gdańsk – Stogi – Górki Zachodnie – Płonia – Przejazdowo – Gdańsk <br /> (linia prywatna, uruchomiona 6 VIII 1932)
+| style="vertical-align:top" | 25
+|
+|-
+| class="authorEgTab" | {{author: MrGl}}
+|}
+<br />'''Od 1945.''' Po powołaniu w kwietniu 1945 polskich wojewódzkich i miejskich władz administracyjnych Zarządowi Miasta powierzono zorganizowanie osobowego transportu zbiorowego dla gdańskiej aglomeracji. Tak jak w wypadku tramwajów, znaleziono w mieście kilka ocalałych autobusów. Po ich remoncie zorganizowano późną wiosną 1945 kilka – nieregularnych jeszcze – linii autobusowych, łączących Gdańsk z Sopotem i Gdynią oraz z odległymi dzielnicami. Do roli pojazdów autobusowych przystosowano kilkanaście ciężarówek, budując na nich prowizoryczne karoserie z dykty. Kolejne autobusy (Büssing 900 N), porzucone przez uciekających w marcu 1945 Niemców, odnaleziono w 1947 w lasach w [[WYSPA SOBIESZEWSKA | Wyspy Sobieszewskiej]]. Wymagały poważnych remontów, które przeprowadzano w przeznaczonej docelowo na remizę autobusową dawnej zajezdni tramwajowej przy ul. Partyzantów 6/12.<br/><br/>
+W latach 1945–1947 do czasu uruchomienia poszczególnych linii tramwajowych komunikację musiały zapewnić nieliczne autobusy. Uruchomienie linii tramwajowych pozwoliło zrezygnować z linii autobusowych dublujących ich trasy i skierować je tam, gdzie tramwaje nie docierały, w tym do Górek Zachodnich przez Stogi i do [[SOBIESZEWO | Sobieszewa]] przez Płonię (zob. [[PŁONIA WIELKA | Płonia Wielka]] oraz [[PŁONIA MAŁA | Płonia Mała]]). Ważnym wydarzeniem było uruchomienie w 1947 odremontowanych dwóch popularnych w mieście autobusów siodłowych marki Hanomag i Mercedes (zwanych przez kierowców Bajadera i Colombina), które na trasie od Urzędu Wojewódzkiego przy ul. Okopowej w Gdańsku do pl. Konstytucji w Gdyni mogły przewozić do 200 pasażerów. Eksploatowane były do 1955. <br/><br/>
+Miejskim dworcem autobusowym stał się, tak jak do 1945, pl. 1 Maja (obecnie Targ Sienny). Po 1949 powstały linie na tzw. obecny stary Chełm, na Suchanino, do [[BRĘTOWO | Brętowa]]. W 1948 gdańskie przedsiębiorstwo zaczęło otrzymywać autobusy z przydziału centralnego. Początkowo było to pięć wozów typu Leyland OPSI, a w 1953 dalsze tego typu, przekazane z innych miast w ramach koncentracji taboru poszczególnych firm w danym mieście, co miało ułatwić ich obsługę techniczną. Obok Leylanda do Gdańska trafiły w ramach tej akcji kolejne wozy firmy Büssing. W 1956 tabor miejski zaczęły wzbogacać polskie autobusy SAN typu H01, następnie bardziej przystosowane do miejskiego ruchu AUTOSAN H-25 i H-27, których jeszcze w 1977 było 87, oraz pochodzące z importu pojazdy czeskiej Škody. Po 1960 stan bazy autobusowej zaczęły zwiększać polskie Jelcze, różnych typów i serii, co pozwoliło na znaczny rozwój linii autobusowych w Gdańsku. Powstały linie na [[OLSZYNKA | Olszynkę]], w rejonie [[PRZYMORZE | Przymorza]], do [[OSOWA | Osowej]], do [[KRÓLEWSKA DOLINA | Królewskiej Doliny]]. W 1970 powstały linie łączące [[OLIWA | Oliwę]] przez [[JELITKOWO | Jelitkowo]] z ul. 23 Marca w Sopocie (numer 117 i 143).<br/><br/>
+Po 1970 w gdańskiej komunikacji przez ponad 30 lat dominowały Jelcze, w tym pojemne przegubowe: Jelcz 021, Jelcz Mex, Jelcz Kar. Do Gdańska docierały tylko nieliczne (6 sztuk) centralnie przydzielane, francuskiego rodowodu, autobusy miejskie Jelcz-Berliet PR 100 i PR 110 U. Po 1965 zmienione zostały przystanki początkowe wielu tras. Obok pl. 1 Maja, potem zastąpionego przez [[TARG RAKOWY | Targ Rakowy]], wiele autobusów rozpoczynało bieg z pętli przy ul. Wałowej, inne – głównie linie w kierunku Chełmu i Oruni – od 1975 na nowym dworcu przy ul. Jana z Kolna. 3 X 2011 ze względu na budowę siedziby [[MUZEUM II WOJNY ŚWIATOWEJ | Muzeum II Wojny Światowej]] zamknięto pętlę przy ul. Wałowej (miejsce zawracania autobusów przeniesiono na placyk przy siedzibie Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa, ul. Wałowa 41/43), 31 VIII 2013 z powodu budowy kompleksu biurowego [[TRYTON BUSINESS HOUSE, biurowiec | Tryton Business House]] przy ul. Jana z Kolna 11 zlikwidowano pętlę przy ul. Jana z Kolna, w miejscu której stanął związany z kompleksem siedmiokondygnacyjny parking samochodowy. Tymczasowe pętle usytuowano m.in przy Dworcu Głównym, na ul. Wały Piastowskie i ul. Heweliusza. Miejsce nowego centralnego dworca autobusowego zaplanowano przy [[PLAC ZEBRAŃ LUDOWYCH | Placu Zebrań Ludowych]]. W efekcie zmiany planów urządzono prowizoryczną pętlę naprzeciwko, na placyku przy zbiegu ulic 3 Maja, Giełguda i Dąbrowskiego, z zapleczem socjalnym w kontenerze, bez przystanków końcowych i początkowych. W 2017 oddano do użytku nową pętlę przy ul. Jana z Kolna, na terenie przylegającym od północnego-wschodu do parkingu Trytona (i poprzedniej pętli), bez przystanków końcowych i początkowych, umieszczonych przy ul. Wały Piastowskie.<br/><br/>
+Rozwój terytorialny miasta oraz budowa nowych dzielnic mieszkaniowych odległych od linii tramwajowych zmusiły władze do utworzenia połączeń na Suchanino, do [[PIECKI | Piecek]] i [[MIGOWO | Migowa]] (teren SM Morena), na Orunię Górną, [[ŻABIANKA | Żabiankę]]. <br /> W 1978 oddano nową bazę autobusów miejskich z placem postojowym przy al. Hallera 142. Dotychczasową, przy ul. Partyzantów, początkowo przekształcono w centrum handlowe, następnie rozebrano, a działkę władze miasta sprzedały na cele budownictwa mieszkaniowego. W latach 1988-1997 funkcjonowała zajezdnia autobusowa w Kokoszkach. W 2017 pozyskano teren pod planowaną budowę nowej zajezdni w rejonie ul. Warszawskiej, ul. Jabłoniowej i al. Armii Krajowej, z planami zlikwidowania zajezdni przy al. Hallera.<br/><br/>
+Po 1994, w ciągu 15 lat, nastąpiła kompletna wymiana miejskiego taboru autobusowego. Wozy starego typu zostały zastąpione w większości przez klimatyzowane, niskopodłogowe pojazdy zwykłe oraz przegubowe, o podwójnej pojemności. Władze miasta zakupiły w tym celu od producentów: w 1994 Mercedes 0405 n, w 1997 Neoplan 4020/3 i 4016, w 2000 Solaris Urbino 12, w 2002 MAN 20 typ NL 263 i przegubowe NG 313, w 2003 Solaris Urbino 18, w 2008 kolejne 45 autobusów Solaris 12 i 18, co pozwoliło wycofać z eksploatacji wszystkie typy starych autobusów Jelcz, a także uruchomić kolejne linie do powstających daleko od centrum miasta nowych dzielnic mieszkaniowych, głównie określanych jako Gdańsk-Południe, [[JASIEŃ | Jasień]], Migowo, [[MATEMBLEWO | Matemblewo]], [[KOWALE | Kowale]], [[KIEŁPINO GÓRNE | Kiełpino]]. W celu usprawnienia komunikacji na zatłoczonych ulicach Gdańska obok pętli przy ul. Witosa po uruchomieniu w 2007 linii tramwajowej na Chełm stworzono dworzec przesiadkowy dla pasażerów linii autobusowych z rejonu Gdańsk-Południe.<br/><br/>
+W 2011 w Gdańsku funkcjonowały 74 linie zwykłe, 2 sezonowe oraz 10 nocnych. 26 X 2013 uruchomiono obsługiwaną przez miniautobusy linię nr 100, biegnącą ulicami Głównego i Starego Miasta (Dworzec Główny – Targ Węglowy – Ogarna – Mieszczańska – Kuśnierska – Chlebnicka – Klesza – Krowia – św. Ducha – Przędzalnicza – Szeroka – Tokarska – Warzywnicza – Targ Rybny – Podwale Staromiejskie – Igielnicka – Stolarska – Łagiewniki – Gnilna – Rajska – Podwale Grodzkie – Dworzec Główny). Stan taboru ciągle się zmienia. Ceny za przejazdy autobusami i tramwajami, niegdyś centralnie regulowane, po 1990 ustalane są przez władze miejskie. {{author: MrGl}} <br /><br />
+{| class="tableGda"
+|-
+|+ Autobusy w Gdańsku po 1945 – statystyka
+|-
+! Rok
+! Linie
+! Liczba pojazdów
+! Liczba pasażerów
+|-
+| 1946
+| 1
+| 27
+| 3420
+|-
+| 1950
+| 4
+| 22
+| 4150
+|-
+| 1955
+| 10
+| 40
+| 6700
+|-
+| 1960
+| 15
+| 70
+| 17 037
+|-
+| 1965
+| 19
+| 96
+| 42 593
+|-
+| 1970
+| 24
+| 124
+| 40 663
+|-
+| 1975
+|
+| 242
+| 94 600
+|-
+| 1980
+| 60
+| 317
+| 140 600
+|-
+| 1985
+| 64
+| 292
+| 158 900
+|-
+| 1990
+| 54
+| 291
+| 100 600
+|-
+| 1995
+| 55
+| 251
+| 100 700
+|-
+| 2000
+| 62
+| 228
+| 92 900
+|-
+| 2005
+| 71
+| 225
+| 64 100
+|-
+| 2010
+| 72
+| 247
+| około 65 000
+|-
+| 1 VII 2011
+| 74 + 10 nocnych
+|
+|
+|-
+| class="authorEgTab" | {{author: MrGl}}
+|}
+{| class="tableGda"
+|-
+|+ Linie autobusowe w latach 1945–1955
+|-
+! Data
+! Numer linii
+! Trasa
+! Długość (km)
+|-
+| 1945
+|
+| Gdańsk, Dworzec Główny PKP – Wrzeszcz
+| 3
+|-
+| 1945
+|
+| Gdańsk, Dworzec Główny PKP – Nowy Port
+| 10
+|-
+| 8 V 1946
+|
+| span style="white-space: nowrap" | Siedlce – Brama Oliwska (przesiadka na tramwaj do Wrzeszcza)
+| 3
+|-
+| 7 VII 1946
+|
+| Gdańsk, Dworzec Główny PKP – Stogi
+| 12
+|-
+| 2 X 1946
+|
+| Gdańsk, Dworzec Główny PKP – ul. Łąkowa
+| 3
+|-
+| 1946*
+| 101
+| Gdańsk, ul. Okopowa – Gdynia, pl. Konstytucji
+| 24
+|-
+| 1949
+| 106
+| pl. 1 Maja – Przeróbka – Wisłoujście**
+| 9***
+|-
+| 1949
+| 107
+| pl. 1 Maja – Suchanino
+| 3,4
+|-
+| span style="white-space: nowrap" | 31 XII 1949
+| 108
+| pl. 1 Maja – Chełm, ul. Buczka
+| 2,2
+|-
+| po 1950
+| 110
+| Olszynka – Brętowo
+| 11,4
+|-
+| po 1950
+| 111
+| pl. 1 Maja – Stogi – Górki Zachodnie
+| 11
+|-
+| po 1950
+| 112
+| pl. 1 Maja – Płonia – Sobieszewo
+| 14
+|-
+| po 1950
+| 116
+| Gdańsk – Brętowo Cegielnia – Olszynka
+| 12,6
+|-
+| po 1950
+| 118
+| pl. 1 Maja – Pruszcz Gdański
+| 11,2
+|-
+| class="authorEgTab" | *Funkcjonowała do około 1985 roku. **Po 1956 do Westerplatte. ***Trasa do Westerplatte: 11 km. <br /> {{author: MrGl}}
+|}
+{| class="tableGda"
+|-
+|+ Linie autobusowe w Gdańsku – stan na 1 VI 2012 roku
+|-
+! Numer
+! Trasa
+|-
+| class="tytulKol" colspan="2" | Linie dzienne (godz. 5.00–23.00)
+|-
+| 106
+| ul. Łąkowa (Akademia Muzyczna) – Wisłoujście – Westerplatte
+|-
+| 108
+| ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Chełm, ul. Dragana – ul. Witosa – ul. Więckowskiego
+|-
+| 110
+| Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz – Port Lotniczy Rębiechowo
+|-
+| 111
+| ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Stogi – Górki Zachodnie
+|-
+| 112
+| ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Przejazdowo – Sobieszewo – Przegalina
+|-
+| 113
+| Łostowice, ul. Olimpijska – Platynowa – Orunia, ul. Gościnna
+|-
+| 115
+| Gdańsk, Targ Rakowy – Suchanino – Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz
+|-
+| 116
+| Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz – Matemblewo
+|-
+| 117
+| Jelitkowo, ul. Kapliczna – Sopot – Przylesie, ul. 23 Marca
+|-
+| 118
+| ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Chełm, ul. Witosa
+|-
+| 120
+| ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Dolne Miasto
+|-
+| 122
+| Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz – Oliwa – Sopot-Kamienny Potok
+|-
+| 123
+| ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Okopowa – Olszynka
+|-
+| 124
+| Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz – Zaspa-Szpital – al. Hallera – Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz
+|-
+| 126
+| Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz – Rębiechowo – Banino – Żukowo
+|-
+| 127
+| ul. Zacna – Migowo, Osiedle Myśliwskie – Piecki – Wrzeszcz – Zaspa – Przymorze – Dworzec PKP Gdańsk-Oliwa
+|-
+| 129
+| Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz – Jaśkowa Dolina – Migowo
+|-
+| 130
+| ul. Wałowa – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Suchanino – Migowo
+|-
+| 131
+| ul. Wałowa – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Suchanino – Piecki – Matemblewo
+|-
+| 136
+| Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz – ul. Słowackiego – Niedźwiednik
+|-
+| 138
+| ul. Łąkowa (Akademia Muzyczna) – Przeróbka – nabrzeże Przemysłowe – Wisłoujście – Westerplatte
+|-
+| 139
+| Dworzec PKP Gdańsk-Oliwa – ul. Dąbrowszczaków – SKM Gdańsk-Przymorze
+|-
+| 142
+| Gdańsk, Targ Rakowy – Siedlce – Piecki – ul. Słowackiego – Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz
+|-
+| 143
+| Dworzec PKP Gdańsk-Oliwa – Przymorze – Jelitkowo – Sopot – ul. 23 Marca (Sanatorium „Leśnik”)
+|-
+| 148
+| Nowy Port, ul. Władysława IV – Brzeźno – Przymorze – SKM Gdańsk-Żabianka
+|-
+| 149
+| Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz – ul. Polanki – SKM Gdańsk-Przymorze – ul. Krynicka
+|-
+| 151
+| ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Orunia – Święty Wojciech
+|-
+| 154
+| ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Trakt św. Wojciecha – Małomiejska – Orunia Górna
+|-
+| 155
+| Ujeścisko, ul. Świętokrzyska – ul. Wieżycka – Kowale, ul. Jaworzniaków
+|-
+| 156
+| Chełm, ul. Witosa – Ujeścisko – ul. Armii Krajowej – Szadółki – Rębowo – ul. Czermińskiego
+|-
+| 157
+| Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz – ul. Słowackiego – Złota Karczma – Kokoszki – Bysewo
+|-
+| 162
+| Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz – ul. Jaśkowa Dolna – Piecki – ul. Nowolipie – ul. Łostowicka – ul. Łódzka – Orunia Górna
+|-
+| 164
+| Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz – ul. Matejki – ul. Sobieskiego – ul. Nowolipie – ul. Łostowicka – al. Armii Krajowej – Jasień, ul. Pólnicy
+|-
+| 166
+| ul. Zacna – ul. Piekarnicza – ul. Nowolipie – ul. Kartuska – ul. Podwale Przedmiejskie – ul. Elbląska – Rafineria
+|-
+| 167
+| ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Hucisko – ul. Kartuska – Jasień – Karczemki – Bysewo
+|-
+| 168
+| ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Hucisko – ul. Kartuska – Jasień – Kiełpino Górne
+|-
+| 169
+| Gdańsk-Oliwa (pętla tramwajowa) – ul. Spacerowa – Gdańsk-Osowa
+|-
+| 171
+| Gdańsk-Oliwa (pętla tramwajowa) – ul. Myśliborska – Chwaszczyno – Gdynia – Dąbrowa
+|-
+| 174
+| Brama Oliwska – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Hucisko – ul. Kartuska – ul. Łostowicka – ul. Warszawska – Szadółki – Otomin
+|-
+| 175
+| ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Hucisko – ul. Kartuska – ul. Łostowicka – ul. Łódzka – ul. Świętokrzyska – ul. Niepołomicka – Maćkowy Mleczarnia
+|-
+| 178
+| ul. Wałowa – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Okopowa – ul. Podwale Przedmiejskie – ul. Na Szańcach – Olszynka (szkoła)
+|-
+| 179
+| Gdańsk-Oliwa (pętla tramwajowa) – ul. Spacerowa – Gdańsk-Osowa – Gdańsk-Owczarnia
+|-
+| 183
+| Niedźwiednik – ul. Potokowa – ul. Nowolipie – ul. Kartuska – Gdańsk, Targ Rakowy
+|-
+| 184
+| ul. Wałowa – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Powstańców Warszawskich – Suchanino – Piecki – ul. Wileńska
+|-
+| 186
+| ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Podwale Przedmiejskie – ul. Elbląska – Płonia – Sobieszewo – Górki Wschodnie
+|-
+| 188
+| Nowy Port, ul. Władysława IV – Brzeźno – al. Jana Pawła II – Zaspa – SKM Gdańsk-Zaspa
+|-
+| 189
+| ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Trakt św. Wojciecha – ul. Starogardzka – Maćkowy Mleczarnia
+|-
+| 195
+| ul. Wałowa – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Hucisko – ul. Kartuska – ul. Łostowicka – Chełm, ul. Więckowskiego
+|-
+| 199
+| Dworzec PKP Gdańsk-Oliwa – ul. Czerwony Dwór – al. Grunwaldzka – ul. Sobieskiego – Suchanino, ul. Kurpińskiego
+|-
+| 200
+| Brama Oliwska – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Okopowa – Trakt św. Wojciecha – Orunia – Pruszcz Gdański, osiedle Wschód
+|-
+| 205
+| Brama Oliwska – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Okopowa – Trakt św. Wojciecha – Orunia – Pruszcz Gdański, osiedle Komarowo
+|-
+| 207
+| Brama Oliwska – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Okopowa – Trakt św. Wojciecha – Orunia – Pruszcz Gdański, osiedle Komarowo
+|-
+| 210
+| Dworzec PKP Gdańsk-Osowa – Port Lotniczy Rębiechowo – ul. Słowackiego – al. Grunwaldzka – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Trakt św. Wojciecha – Orunia, ul. Gościnna
+|-
+| 212
+| ul. Łąkowa – ul. Elbląska – Przejazdowo – Przegalina – Sobieszewo
+|-
+| 213
+| Łostowice, ul. Świętokrzyska – ul. Niepołomicka – ul. Olimpijska
+|-
+| 222*
+| Oliwa (pętla tramwajowa) – ZOO
+|-
+| 227
+| Jelitkowo, ul. Pomorska – Przymorze – Zaspa – ul. Kościuszki – ul. Słowackiego – Piecki – ul. Łostowicka – Chełm, ul. Cienista
+|-
+| 232
+| Brama Oliwska – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Okopowa – Trakt św. Wojciecha – Orunia – Pruszcz Gdański CER
+|-
+| 255
+| Łostowice, ul. Świętokrzyska – ul. Wieżycka – Kowale, ul. Apolina
+|-
+| 256
+| Brama Oliwska – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Trakt św.Wojciecha – ul. Świętokrzyska – Kowale – Jankowo
+|-
+| 262
+| Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz – ul. Jaśkowa Dolina – Piecki – ul. Nowolipie – ul. Łostowicka – ul. Świętokrzyska – Kowale, ul. Jaworzniaków
+|-
+| 264
+| Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz – al. Grunwaldzka – ul. Sobieskiego – Emaus – ul. Myśliwska – Jasień, ul. Pólnicy
+|-
+| 275
+| Łostowice (osiedle Kolorowe), ul. Srebrna – ul. Świętokrzyska – Zakoniczyn, ul. Kampinoska
+|-
+| 283
+| SKM Gdańsk-Politechnika – ul. Smoluchowskiego – ul. Schuberta – ul. Rakoczego – Piecki – ul. Potokowa – Niedźwiednik, ul. Leśna Góra
+|-
+| 295
+| Zakoniczyn, ul. Niepołomicka – Łostowice, ul. Świętokrzyska
+|-
+| 367
+| ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Hucisko – ul. Kartuska – Kiełpino – Bysewo
+|-
+| 384
+| ul. Wałowa – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Targ Rakowy – ul. Bema – Suchanino – Piecki – Migowo
+|-
+| 512
+| Gdańsk-Sobieszewo – ul. Wieniecka – Przegalina
+|-
+| 525
+| ul. Jana z Kolna – Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Kartuska – Bysewo
+|-
+| 574
+| Otomin – ul. Jabłoniowa – Jasień, ul. Pólnicy
+|-
+| 578
+| Olszynka (szkoła) – ul. Zawodzie – Olszynka (szkoła)
+|-
+| class="tytulKol" colspan="2" | Linie nocne (godz. 23.00–5.00)
+|-
+| N 1
+| Orunia Górna – Chełm – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Przymorze – Oliwa – Sopot – Sopot-Brodwinowo – Gdynia – Osowa
+|-
+| N 2
+| ul. Zacna – Migowo – Piecki – Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz – al. Hallera
+|-
+| N 3
+| Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Kartuska – Port Lotniczy Rębiechowo – ul. Słowackiego – Dworzec PKP Gdańsk-Wrzeszcz
+|-
+| N 4
+| Jelitkowo, ul. Kapliczna – Oliwa (pętla tramwajowa) – Uniwersytet – Galeria Bałtycka – Opera Bałtycka – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Chełm, ul. Witosa – ul. Płocka – Kowale, ul. Jaworzniaków
+|-
+| N 5
+| Dworzec PKP Gdańsk Główny – Orunia – Święty Wojciech – Pruszcz Gdański (Urząd Skarbowy)
+|-
+| N 6
+| Niedźwiednik – ul. Potokowa – Migowo – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Nowy Port – Przymorze – Żabianka SKM
+|-
+| N 7
+| Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Podwale Przedmiejskie – Płonia – Sobieszewo
+|-
+| N 8
+| Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Podwale Przedmiejskie – Przeróbka – Stogi – Górki Zachodnie
+|-
+| N 9
+| Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Podwale Przedmiejskie – ul. Elbląska – Przejazdowo – Sobieszewo – Przegalina
+|-
+| N 11
+| Dworzec PKP Gdańsk Główny – ul. Podwale Przedmiejskie – Olszynka
+|-
+| N 13
+| Przymorze, ul. Chłopska – Przymorze SKM – Galeria Bałtycka – Opera Bałtycka – Dworzec PKP Gdańsk Główny – Chełm, ul. Cieszyńskiego – ul. Łódzka – ul. Olimpijska (osiedle Cztery Pory Roku)
+|-
+| class="authorEgTab" | *Linia sezonowa. <br /> {{author: MrGl}}
+|} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]]