WILCZEWSKI HERBERT, nauczyciel, bibliotekarz, muzealnik

Aktualna wersja na dzień 14:38, 3 lip 2024

Hasło powstało dzięki Miastu Gdańsk

Partner redakcji

HERBERT WILCZEWSKI (5 II 1920 Gdańsk – 26 VI 1987 Gdańsk), nauczyciel, bibliotekarz, muzealnik. Syn Ignacego i Anastazji z domu Szulty. W 1937 ukończył z wyróżnieniem Gimnazjum Macierzy Szkolnej i rozpoczął studia na Wydziale Techniki Okrętowej i Lotniczej Technische Hochschule Danzig (THD). Był członkiem Związku Harcerstwa Polskiego (1932–1939), Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (1932–1937), Gminy Polskiej Związku Polaków (1936–1939), Bratniej Pomocy Zrzeszenia Studentów Polaków Politechniki Gdańskiej i Koła Studenckiego „Korab” (1937–1939). W lutym 1939 został usunięty z THD. Wyjechał do Warszawy, gdzie od maja do sierpnia pracował jako technik w zakładach Lilpopa. Żołnierz wojny obronnej 1939 w 23. Pułku Piechoty we Włodzimierzu Wołyńskim, brał udział w walkach w okolicach Brodów (1–14 IX 1939), 11 września został ranny. Podczas okupacji pracował jako starszy kreślarz-konstruktor w Przedsiębiorstwie Dróg Wodnych w Wilnie oraz w Zarządzie Portu Rybackiego. Budowniczy kutrów rybackich, był także nauczycielem przedmiotów technicznych (materiałoznawstwa) w szkołach zawodowych.

W 1945 powrócił do Gdańska. Od czerwca 1945 do listopada 1947 był kierownikiem referatu Wydziału Planowania w Biurze Odbudowy Portów. W latach 1945–1948 student Wyższej Szkoły Handlu Morskiego, 1946–1948 sekretarz w Regionalnym Biurze Planowania Przestrzennego w Sopocie. W okresie 1948–1952 mieszkał w Elblągu, 1949–1950 nauczyciel w Państwowej Szkole Żeglugi Śródlądowej i Oficerskiej Szkole Piechoty nr 3. W 1952 został absolwentem etnologii i socjologii na Wydziale Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu i uzyskał tytuł magistra filozofii w zakresie etnologii. W 1962 ukończył podyplomowe seminarium języka szwedzkiego na uniwersytecie w Oslo, w latach 1968–1971 studiował na Podyplomowym Studium Filologii Angielskiej na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1952–1956 pracował jako kierownik i organizator-inspektor w elbląskim oddziale Polskiego Rejestru Statków. Od 1956 mieszkał w Kwidzynie, gdzie w okresie 1956–1958 był nauczycielem w Technikum Przemysłu Młynarskiego, 1956–1966 w Technikum Wikliniarskim, 1964–1968 uczył języka angielskiego w Liceum Ekonomicznym, 1968–1973 języka niemieckiego w Liceum Ogólnokształcącym im. Stefana Żeromskiego. Jednocześnie w latach 1956–1958 był etnografem w Muzeum Miejskim w Kwidzynie; powiększył zbiory biblioteki muzealnej o dział etnograficzny, wykorzystując księgozbiór przejęty z biblioteki zlikwidowanego Instytutu Bałtyckiego. W latach 1958–1960 pełnił funkcję kierownika działu etnograficznego i dyrektora Muzeum Miejskiego w Grudziądzu. W okresie 1959–1964 był kierownikiem biblioteki Instytutu Spraw Międzynarodowych Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie.

Od 1968 do 1975 wykładał w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Pięknych w Gdańsku ( Akademia Sztuk Pięknych). W latach 1971–1987 pracował w Oddziale Informacji Naukowej Biblioteki Głównej Politechniki Gdańskiej. Był starszym bibliotekarzem, kustoszem (konsultantem do spraw wykazu nabytków i tłumaczeń), od 1971 do 1974 pełnił funkcję wicedyrektora. W latach 1983–1985 był także starszym wykładowcą PG, specjalistą w dziedzinie naukoznawstwa technicznego.

Poliglota, znał osiem języków. Autor wielu artykułów, między innymi w „Kwartalniku Historii Nauki i Techniki PAN”, „Pracach Wydziału Nauk Humanistycznych” Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego, „Roczniku Grudziądzkim” (członek Komitetu Redakcyjnego w 1960), „Biuletynie Nautologicznym”, „Nautologii”, „Jantarowych Szlakach”, „Biuletynie Instytutu Morskiego”.

Członek organizacji naukowych, zawodowych, społecznych, wśród nich Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego, Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego, Polskiego Towarzystwa Nautologicznego (jeden ze współzałożycieli w 1957 oddziału w Gdyni), Naczelnej Organizacji Technicznej, Koła Związku Bojowników o Wolność i Demokrację przy PG (1968–1987). W latach 1954–1958 był konsultantem Wojewódzkiego Domu Twórczości Ludowej w Gdańsku ( Nadbałtyckie Centrum Kultury). Uhonorowany m.in. Złotą Odznaką „Zasłużony Pracownik Morza” (1967), medalem „Zasłużonym Byłej Polonii Gdańskiej” (1974) oraz odznaką „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”.

Był żonaty z Zofią (1919 – 1980 Gdańsk). WP







Bibliografia:
Dział Obiegu i Archiwizacji Dokumentów Politechniki Gdańskiej (akta osobowe).
Księga pamiątkowa studentów Polaków Politechniki Gdańskiej w latach 1904–1939, red. Henryk Hadrian, Marian Rakowski, Roman Wieloch, Gdańsk 1993, s. 180.