CHWIN STEFAN, profesor Uniwersytetu Gdańskiego

Wersja z 08:02, 25 maj 2024

Stefan Chwin, 2016

STEFAN CHWIN (ur. 11 IV 1949 Gdańsk), prozaik, eseista, krytyk literacki, historyk literatury, grafik, naukowiec. Syn pochodzącego z Wilna ekonomisty Józefa i Aleksandry z domu Celińskiej, sanitariuszki podczas powstania warszawskiego, pedagoga. Dzieciństwo i młodość spędził w Gdańsku-Oliwie; ukończył Szkołę Podstawową nr 74 przy ul. Bolesława Krzywoustego 19, w 1968 Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych w Gdyni-Orłowie, w 1972 filologię polską na Uniwersytecie Gdańskim (UG).

Od 1973 pracownik naukowy w Instytucie Filologii Polskiej UG: asystent stażysta, od kwietnia 1974 asystent, od września 1975 starszy asystent, od 1982 doktor (na podstawie rozprawy „System romantyczny” w polskiej prozie współczesnej. Na przykładzie wybranych powieści Wacława Berenta, Bruno Schulza, Stanisława Ignacego Witkiewicza, Tadeusza Konwickiego, Tadeusza Nowaka, promotor: prof. Maria Janion); od 1994 doktor habilitowany (w oparciu o dorobek i rozprawę Literatura i zdrada, od „Konrada Wallenroda” do „Małej Apokalipsy”), od 1998 profesor nadzwyczajny (uczelniany) UG, od 2013 profesor tytularny. Od 2023 na emeryturze.

Od 2. połowy lat 70. i w latach 80. XX wieku uczestnik seminariów Marii Janion na UG, członek zespołu redakcyjnego serii „Transgresje” (tom Dzieci, redakcja wspólnie z M. Janion, 1988). W latach 1997–2003 członek jury Nagrody Literackiej Nike; od 2007 członek Rady Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk. Od 2009 członek Rada Kultury Gdańskiej.

W 2008 z okazji 33-lecia pracy twórczej i zbliżającej się 60. rocznicy urodzin nakładem Urzędu Miasta Gdańska ukazała się książka Gdańsk według Stefana Chwina. Twórczość powieściowa: Krótka historia pewnego żartu. Sceny z Europy Środkowowschodniej (1991), Hanemann (1995, tłumaczenie na 15 języków), Esther (1999), Wspólna kąpiel (razem z, żoną Krystyną Chwin, 2001), Złoty pelikan (2003), Żona prezydenta (2005), Dolina Radości (2006), Panna Ferbelin (2011). W 2002 w Teatrze Wybrzeże odbyła się premiera sztuki Hanemann (reżyseria Izabella Cywińska). Opowiadania zamieszczone w antologiach: Opowiadanie o miłości (w zbiorze Wszystkie dni lata, 2005), Puste krzesło przy wigilijnym stole (w zbiorze 9 Wigilii, 2007), Wiedeńska miłość Stacha W. (w zbiorze Wakacyjna miłość, 2008), Róża zbawienia (w zbiorze Pod dobrą gwiazdą, 2009). Eseistyka i proza wspomnieniowa: Kartki z dziennika (2004), Dziennik dla dorosłych (2008). Powieści fantastyczno-awanturnicze: Ludzie-skorpiony. Przygoda Joachima El Toro na wyspach archipelagu San Juan de la Cruz (razem z Krystyną Chwin, jako Max Lars, 1985), Człowiek-litera. Przygody Aleksandra Umwelta podczas akcji specjalnej w Górach Santa Cruz (razem z żoną Krystyną Chwin, jako Max Lars, 1989). Książki literaturoznawcze: Bez autorytetu (szkice) (razem ze Stanisławem Rośkiem, 1981), Romantyczna przestrzeń wyobraźni (1989), Literatura i zdrada: od „Konrada Wallenroda” do „Małej Apokalipsy” (1993), Samobójstwo jako doświadczenie wyobraźni (2010, Nagroda Gdyni 2011), Samobójstwo i „grzech istnienia” (2012), „Wolność pisana po Jałcie” (2022). Artykuły, powieści, opowiadania i eseje były publikowane w Niemczech, Austrii, Anglii, Włoszech, Danii, Francji, Szwecji, Słowenii, Serbii, na Ukrainie, Litwie, Węgrzech, w Rumunii, Słowacji, Hiszpanii, Japonii, Szwajcarii, Rosji i USA.

Wystawiał również swoje prace plastyczne, m.in. w Nadbałtyckim Centrum Kultury, podczas otwarcia nowego gmachu Neofilologii Wydziału Filologicznego UG (2015) oraz na wystawach zagranicznych, w Wiedniu, Düsseldorfie, Esslingen oraz Lipsku.

Od 1982 członek Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, od 1990 Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, od 1998 Polskiego PEN Clubu. W 1991 laureat Nagrody Artystycznej Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki, w 1997 Nagrody im. Ericha Brosta (zob. Erich Brost), w 2002 odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, w 2010 Medalem Księcia Mściwoja II. W 2014 laureat Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska „Neptuny”. Uhonorowany odznaką „Za Zasługi dla Województwa Pomorskiego” (2010). W 2015 laureatami Nagrody im. Samuela Bogumiła Lindego. W 2012 wraz z żoną otrzymał Nagrodę Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury „Splendor Gedanensis”, w 2008 (za niezwykłe kreacje literackie) i w 2019 (za całokształt pracy twórczej oraz z okazji 70. urodzin) otrzymał Nagrodę Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury, w 2023 stypendium w dziedzinie kultury Miasta Gdańska, w 2024 Nagrodę Specjalną „Splendor Gedanensis” za całokształt twórczości.

Od maja 1971 żonaty z Krystyną z domu Turkowską, ojciec Marcina Rafała (ur. 1971) i Adama Juliusza (ur. 1979). MD