MACUR KAZIMIERZ, architekt
| (Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
[[File: Kazimierz_Macur_1994.jpg |thumb| Kazimierz Macur odbiera Nagrodę Artystyczną [[GDAŃSKIE TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ SZTUKI | Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki]] za rok 1994]] | [[File: Kazimierz_Macur_1994.jpg |thumb| Kazimierz Macur odbiera Nagrodę Artystyczną [[GDAŃSKIE TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ SZTUKI | Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki]] za rok 1994]] | ||
| − | '''KAZIMIERZ MACUR''' (17 II 1915 Łuczaj, Wileńszczyzna – 30 I 2001 Gdańsk), inżynier architekt. | + | '''KAZIMIERZ MACUR''' (17 II 1915 Łuczaj, powiat postawski, Wileńszczyzna – 30 I 2001 Gdańsk), inżynier architekt. Syn Józefa (1871–1914), kolejarza (zginął podczas I wojny światowej) i Sabiny z Siniców (1886–1921), prowadzącej sklep kolonialny w Łuczaju. Ukończył Szkołę Powszechną w Postawach, w latach 1933–1937 pobierał nauki w Państwowej Szkole Technicznej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Wilnie. Po ukończeniu kursu podchorążych rezerwy przy 77. Pułku Piechoty w Lidzie (1937–1938) w okresie 1938–1939 studiował na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie; od czasów nauki w Szkole Technicznej wykonywał zlecone przez ówczesnego architekta wileńskiego Urzędu Konserwatorskiego [[BOROWSKI JAN, architekt, konserwator zabytków | Jana Borowskiego]] pierwsze prace inwentaryzacyjne przy obiektach zabytkowych (w tym przy ruinach zamku w Trokach). Uczestnik kampanii wrześniowej (1–17 IX 1939), w latach 1940–1944 pracował w przedsiębiorstwach wileńskich (między innymi w Biurze Projektów Przemysłowych, Urzędzie Ochrony Zabytków Kultury, Kolei Litewskiej), współpracował ze Związkiem Walki Zbrojnej i Armią Krajową (zaprzysiężony, zajmował się podrabianiem dokumentów i pieczątek, pseudonim "Tusz") .<br/><br/> |
| − | + | Od stycznia 1945 pracował w Białostockiej Izbie Rolniczej, od maja przebywał w Bydgoszczy, następnie w Grudziądzu, od 1 VIII 1945 pracował jako technik budowlany w Inspektoracie Oświaty Rolniczej we Włocławku. W Gdańsku, na propozycję | |
| − | + | Jana Borowskiego, od 17 VII 1946 kontraktowy podreferendarz do spraw architektury zabytkowej w Wydziale Kultury Urzędu Wojewódzkiego. W latach 1948–1952 studiował w gdańskiej wieczorowej Szkole Inżynierskiej [[POLITECHNIKA GDAŃSKA | Politechniki Gdańskiej]]. W latach 1947–1951 pracował w Pracowni Konserwatorskiej przy Konserwatorze Wojewódzkim, 1951–1979 w [[PRZEDSIĘBIORSTWO PAŃSTWOWE PRACOWNIE KONSERWACJI ZABYTKÓW | Przedsiębiorstwie Państwowym Pracownie Konserwacji Zabytków]], wieloletni kierownik zespołu w pracowni projektowej. W 1968 ukończył kurs konserwatorski w Katedrze Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.<br/><br/> | |
| − | + | Do jego najważniejszych zrealizowanych gdańskich projektów należały: rekonstrukcja hełmu na wieży [[RATUSZ GŁÓWNEGO MIASTA | Ratusza Głównego Miasta]] wraz z figurą króla Zygmunta Augusta (model figury wedle jego rysunków wykonał [[ŁOSOWSKI ALFONS, rzeźbiarz, malarz, rysownik| Alfons Łosowski]]); zabytkowych wnętrz ratusza oraz odbudowa [[BASZTA JACEK | Baszty Jacek]], [[BASZTA ŁABĘDŹ | Baszty Łabędź]], [[BASZTA SŁOMIANA | Baszty Słomianej]], Baszty Na Zamurzu, [[DOM TOWARZYSTWA PRZYRODNICZEGO | Domu Towarzystwa Przyrodniczego]] na siedzibę [[MUZEUM ARCHEOLOGICZNE W GDAŃSKU | Muzeum Archeologicznego]] i [[BRAMA MARIACKA | Bramy Mariackiej]], [[ZIELONA BRAMA | Bramy Zielonej]], drewnianej konstrukcji [[ŻURAW | Żurawia]], kamieniczek przy ul. Dzianej 8–11, [[KOŚCIÓŁ ŚW. KATARZYNY ALEKSANDRYJSKIEJ | kościoła św. Katarzyny]], [[KOŚCIÓŁ ŚW. BARTŁOMIEJA I OPIEKI NAJŚWIĘTSZEJ BOGURODZICY | św. Bartłomieja]], [[KOŚCIÓŁ ŚW. BARBARY | św. Barbary]], sklepień w [[KOŚCIÓŁ ŚW. PIOTRA I PAWŁA | kościele św. Piotra i Pawła]], architektoniczna rekonstrukcja pieca z [[DWÓR ARTUSA | Dworu Artusa]], | |
| + | kamieniarki [[WIELKA ZBROJOWNIA | Wielkiej Zbrojowni]], dachu, hełmu i fryzu [[WIEŻA WIĘZIENNA | Wieży Więziennej]]. Zaprojektował nowy wystrój [[KOŚCIÓŁ CHRYSTUSA KRÓLA | kościoła Chrystusa Króla]]. Na zlecenie ks. [[JANKOWSKI HENRYK, ksiądz | Henryka Jankowskiego]] opracował w 1971 projekt odbudowy i rekonstrukcji [[KOŚCIÓŁ ŚW. BRYGIDY | kościoła św. Brygidy]] (wraz z hełmem na wieży). Inne prace dotyczyły odbudowy zabytków na Pomorzu, oraz Warmii i Mazurach, w tym zamków w Malborku, Działdowie, Reszlu, Olsztynie, Kętrzynie i Lidzbarku Warmińskim.<br/><br/> | ||
| + | Należał do Związku Zawodowego Pracowników Kultury i Sztuki (1946–1957), był wiceprzewodniczącym Zarządu Okręgowego, Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (1946–1977), Stowarzyszenia Architektów Polskich (od 1968). Od 1988 członek honorowy Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków. W latach 1961–1981 był ławnikiem w Sądzie Rejonowym w Gdańsku. Od przejścia na emeryturę w 1980 był członkiem Diecezjalnej Komisji do spraw Budownictwa i Sztuki Kościelnej. W 1982 wykonał prace projektowe przy budowie [[GDAŃSKIE SEMINARIUM DUCHOWNE | Gdańskiego Seminarium Duchownego]]. W 1994 założył z synem Andrzejem „Autorską Pracownię Macur”. <br/><br/> | ||
| + | W 1984 otrzymał nagrodę [[NAGRODY MIASTA GDAŃSKA: KULTURALNE I NAUKOWE | Nagrodę Prezydenta Miasta Gdańska]], w 1995 był laureatem Nagrody Artystycznej [[GDAŃSKIE TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ SZTUKI | Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki]] za rok 1994 w dziedzinie konserwacji zabytków. Odznaczony między innymi Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Armii Krajowej (1994), [[MEDAL PREZYDENTA MIASTA GDAŃSKA | Medalem Prezydenta Miasta Gdańska]], medalem pamiątkowym z okazji 24-lecia wyzwolenia Gdańska, odznakami [[ZASŁUŻONYM ZIEMI GDAŃSKIEJ | „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”]], „Zasłużony dla Warmii i Mazur”, odznaką „Tysiąclecia”, odznaką pamiątkową PKZ. W 1980 w plebiscycie [[WIECZÓR WYBRZEŻA | „Wieczoru Wybrzeża”]] wybrany Gdańszczaninem 35-lecia.<br/><br/> | ||
| + | Od 1941 był żonaty z [[MACUR HELENA, nauczycielka | Heleną]] z domu Prusakowską, ojciec [[MACUR ANDRZEJ STANISŁAW, architekt, konserwator zabytków| Andrzeja Stanisława]] oraz Krystyny Zarańskiej (ur. 1948), Anny Macur-Żero (ur. 1949) i Elżbiety Stępińskiej, później Macur (ur. 1952). Pochowany na [[CMENTARZE NA SIEDLCACH | Cmentarzu Komunalnym nr 5, Łostowickim]]. Jego pamięci, jako zasłużonego dla odbudowy zabytków Gdańska po zniszczeniach II wojny światowej, poświęcona była wystawa zorganizowana w 2004 w [[DOM UPHAGENA | Domu Uphagena]] przez [[MUZEUM HISTORYCZNE MIASTA GDAŃSKA | Muzeum Historyczne Miasta Gdańska]]. {{author: ZFM}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | ||
Aktualna wersja na dzień 20:05, 11 gru 2022
KAZIMIERZ MACUR (17 II 1915 Łuczaj, powiat postawski, Wileńszczyzna – 30 I 2001 Gdańsk), inżynier architekt. Syn Józefa (1871–1914), kolejarza (zginął podczas I wojny światowej) i Sabiny z Siniców (1886–1921), prowadzącej sklep kolonialny w Łuczaju. Ukończył Szkołę Powszechną w Postawach, w latach 1933–1937 pobierał nauki w Państwowej Szkole Technicznej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Wilnie. Po ukończeniu kursu podchorążych rezerwy przy 77. Pułku Piechoty w Lidzie (1937–1938) w okresie 1938–1939 studiował na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie; od czasów nauki w Szkole Technicznej wykonywał zlecone przez ówczesnego architekta wileńskiego Urzędu Konserwatorskiego Jana Borowskiego pierwsze prace inwentaryzacyjne przy obiektach zabytkowych (w tym przy ruinach zamku w Trokach). Uczestnik kampanii wrześniowej (1–17 IX 1939), w latach 1940–1944 pracował w przedsiębiorstwach wileńskich (między innymi w Biurze Projektów Przemysłowych, Urzędzie Ochrony Zabytków Kultury, Kolei Litewskiej), współpracował ze Związkiem Walki Zbrojnej i Armią Krajową (zaprzysiężony, zajmował się podrabianiem dokumentów i pieczątek, pseudonim "Tusz") .
Od stycznia 1945 pracował w Białostockiej Izbie Rolniczej, od maja przebywał w Bydgoszczy, następnie w Grudziądzu, od 1 VIII 1945 pracował jako technik budowlany w Inspektoracie Oświaty Rolniczej we Włocławku. W Gdańsku, na propozycję
Jana Borowskiego, od 17 VII 1946 kontraktowy podreferendarz do spraw architektury zabytkowej w Wydziale Kultury Urzędu Wojewódzkiego. W latach 1948–1952 studiował w gdańskiej wieczorowej Szkole Inżynierskiej Politechniki Gdańskiej. W latach 1947–1951 pracował w Pracowni Konserwatorskiej przy Konserwatorze Wojewódzkim, 1951–1979 w Przedsiębiorstwie Państwowym Pracownie Konserwacji Zabytków, wieloletni kierownik zespołu w pracowni projektowej. W 1968 ukończył kurs konserwatorski w Katedrze Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Do jego najważniejszych zrealizowanych gdańskich projektów należały: rekonstrukcja hełmu na wieży Ratusza Głównego Miasta wraz z figurą króla Zygmunta Augusta (model figury wedle jego rysunków wykonał Alfons Łosowski); zabytkowych wnętrz ratusza oraz odbudowa Baszty Jacek, Baszty Łabędź, Baszty Słomianej, Baszty Na Zamurzu, Domu Towarzystwa Przyrodniczego na siedzibę Muzeum Archeologicznego i Bramy Mariackiej, Bramy Zielonej, drewnianej konstrukcji Żurawia, kamieniczek przy ul. Dzianej 8–11, kościoła św. Katarzyny, św. Bartłomieja, św. Barbary, sklepień w kościele św. Piotra i Pawła, architektoniczna rekonstrukcja pieca z Dworu Artusa,
kamieniarki Wielkiej Zbrojowni, dachu, hełmu i fryzu Wieży Więziennej. Zaprojektował nowy wystrój kościoła Chrystusa Króla. Na zlecenie ks. Henryka Jankowskiego opracował w 1971 projekt odbudowy i rekonstrukcji kościoła św. Brygidy (wraz z hełmem na wieży). Inne prace dotyczyły odbudowy zabytków na Pomorzu, oraz Warmii i Mazurach, w tym zamków w Malborku, Działdowie, Reszlu, Olsztynie, Kętrzynie i Lidzbarku Warmińskim.
Należał do Związku Zawodowego Pracowników Kultury i Sztuki (1946–1957), był wiceprzewodniczącym Zarządu Okręgowego, Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (1946–1977), Stowarzyszenia Architektów Polskich (od 1968). Od 1988 członek honorowy Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków. W latach 1961–1981 był ławnikiem w Sądzie Rejonowym w Gdańsku. Od przejścia na emeryturę w 1980 był członkiem Diecezjalnej Komisji do spraw Budownictwa i Sztuki Kościelnej. W 1982 wykonał prace projektowe przy budowie Gdańskiego Seminarium Duchownego. W 1994 założył z synem Andrzejem „Autorską Pracownię Macur”.
W 1984 otrzymał nagrodę Nagrodę Prezydenta Miasta Gdańska, w 1995 był laureatem Nagrody Artystycznej Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki za rok 1994 w dziedzinie konserwacji zabytków. Odznaczony między innymi Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Armii Krajowej (1994), Medalem Prezydenta Miasta Gdańska, medalem pamiątkowym z okazji 24-lecia wyzwolenia Gdańska, odznakami „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”, „Zasłużony dla Warmii i Mazur”, odznaką „Tysiąclecia”, odznaką pamiątkową PKZ. W 1980 w plebiscycie „Wieczoru Wybrzeża” wybrany Gdańszczaninem 35-lecia.
Od 1941 był żonaty z Heleną z domu Prusakowską, ojciec Andrzeja Stanisława oraz Krystyny Zarańskiej (ur. 1948), Anny Macur-Żero (ur. 1949) i Elżbiety Stępińskiej, później Macur (ur. 1952). Pochowany na Cmentarzu Komunalnym nr 5, Łostowickim. Jego pamięci, jako zasłużonego dla odbudowy zabytków Gdańska po zniszczeniach II wojny światowej, poświęcona była wystawa zorganizowana w 2004 w Domu Uphagena przez Muzeum Historyczne Miasta Gdańska.
