ŻUREK ALFONS, działacz harcerski, nauczyciel
| (Nie pokazano 25 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{web}} | {{web}} | ||
| − | '''ALFONS ŻUREK''' (8 IX 1910 Piekło, powiat sztumski – 22 VI 1939 Poznań), nauczyciel. Syn Józefa | + | [[File: Alfons_Żurek.jpeg |thumb| Alfons Żurek]] |
| + | [[File: 1__A._Żurek.jpg |thumb| Alfons Żurek]] | ||
| + | [[File: 2_Alfons_Żurek.jpg |thumb| Alfons Żurek w żoną Ireną]] | ||
| + | [[File: 3_Alfons_Żurek.jpg |thumb| Legitymacja Alfonsa Żurka]] | ||
| + | '''ALFONS ŻUREK''' (8 IX 1910 Piekło, powiat sztumski – 22 VI 1939 Poznań), działacz harcerski w [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1920–1939 | II Wolnym Mieście Gdańsku]], nauczyciel w [[GIMNAZJUM POLSKIE | Gimnazjum Polskim]]. Syn Michała (1882–1973) i Marianny z domu Matowskiej (1888–1965), właścicieli barki czarterowanej przez poznańską firmę „Translloyd” i na niej mieszkającej. Brat Józefa (1915–1978), także szypra barki. Od września 1917 mieszkał w Nowej Wsi koło Chełma nad Wisłą, w 1921 ukończył szkołę powszechną w Piekle, w 1922–1926 uczęszczał do szkoły wydziałowej w Toruniu, gdzie wstąpił do harcerstwa, w 1926–1932 do gdańskiego Gimnazjum Polskiego. W 1929, wraz z delegacją 13 harcerzy, wyjechał na Jamboree do Anglii, gdzie wraz z kolegami rozprowadzał specjalnie przygotowaną broszurę „Poland and Danzig” (autorstwa [[URBANEK MICHAŁ WŁADYSŁAW, nauczyciel w Gimnazjum Polskim | Michała Urbanka]], w tłumaczeniu [[FRANKOWSKA JADWIGA, nauczycielka w Gimnazjum Polskim | Jadwigi Frankowskiej]]), propagującą prawa Polski do Gdańska.<br/><br/> | ||
| + | Po maturze, w latach 1932–1935 studiował w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego w Warszawie jako stypendysta [[KOMISARIAT GENERALNY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ W II WMG | Komisarza Generalnego Rzeczpospolitej Polskiej]] w Wolnym Mieście Gdańsku. Po ukończeniu studiów jako podharcmistrz otrzymał nominację na komendanta III Hufca Harcerzy w Gdańsku-[[NOWY PORT | Nowym Porcie]] i podjął pracę w Wydziale Wojskowym Polskiej Rady Sportowej. Wraz z reprezentacją Chorągwi Gdańskiej wziął udział w Jubileuszowym Zlocie XXV-lecia Harcerstwa w Spale (10-25 VII 1935). W lutym 1935 został kierownikiem Wydziału Wychowania Fizycznego Komendy Chorągwi Gdańskiej.<br/><br/> | ||
| + | Od 7 VII 1935 do 16 XI 1936 był nauczycielem wychowania fizycznego w Gimnazjum Polskim w Gdańsku, od 5 XI 1936 w polskiej Szkole Powszechnej im. Piłsudskiego (przy Wallgasse 16, (ul. Wałowa)) i w [[POLSKIE SZKOŁY HANDLOWE W II WOLNYM MIEŚCIE GDAŃSKU | polskich szkołach handlowych]] i jednocześnie w Szkole Średniej Macierzy Szkolnej ([[DYREKCJA KOLEI | Dyrekcja Kolei]]). W stopniu harcmistrza (od 15 III 1936) pełnił funkcję komendanta II Hufca Harcerzy, instruktora harcerstwa i kierownika Wydziału Programowo-Wyszkoleniowego przy Komisariacie Generalnym RP (stanowisko do łączności Komisariatu z Komendami Chorągwi w Gdańsku) i zastępcy komendanta Gdańskiej Chorągwi Harcerzy ([[HARCERSTWO | harcerstwo]]). Wraz z [[LICZMAŃSKI ALFONS, działacz gdańskiej Polonii, patron gdańskiej ulicy | Alfem Liczmańskim]] poprowadził dwie ekipy harcerskie z Gdańska na 5th World Scout Jamboree do Holandii (31 VII – 9 VIII 1937).<br/><br/> | ||
| + | 3 V 1939, podczas prowadzenia grupy harcerzy z [[KOŚCIÓŁ CHRYSTUSA KRÓLA | kościoła Chrystusa Króla]] na akademię z okazji uchwalenia Konstytucji 3 Maja, został pobity w Gdańsku przez bojówkę hitlerowską. Na polecenie lekarza Chorągwi, [[MIRAU STEFAN WAWRZYNIEC, działacz gdańskiej Polonii, patron gdańskiej ulicy | dr Stefana Miraua]], przewieziony został do szpitala w Poznaniu. Szpital w Poznaniu potwierdził diagnozę dr. Stefana Miraua, ale nie podjął się operacji. Chorego przewieziono do szpitala w Warszawie, po wyleczeniu infekcji operowano 17 czerwca, zmarł po pięciu dniach. Wobec odmowy władz niemieckich pochowania go w Gdańsku, z obawy przed demonstracjami Polaków, spoczął 29 czerwca na cmentarzu farnym w Poznaniu, w pogrzebie wzięli udział między innymi kapelan harcerski [[BEMKE LEON, pallotyn | ks. Leon Bemke]], [[ROGACZEWSKI FRANCISZEK, ksiądz, działacz gdańskiej Polonii, patron ulicy | ks. Franciszek Rogaczewski]], Alf Liczmański, [[ŻAWROCKI OSKAR, pedagog, działacz harcerski i społeczny | Oskar Żawrocki]], [[PELCZAR MARIAN, dyrektor Biblioteki Gdańskiej PAN, patron ulicy | Marian Pelczar]], [[KRĘCKI FRANCISZEK LEON, działacz gdańskiej Polonii, patron gdańskiej ulicy | Franciszek Kręcki]]. W czasie okupacji poznański cmentarz farny został zlikwidowany, a jego trumnę przeniesiono na cmentarz na Wildzie. W 1960, po likwidacji i tego cmentarza, jego prochy przeniesiono do rodzinnego grobu na [[CMENTARZE W OLIWIE | Cmentarz Komunalny w Gdańsku-Oliwie]].<br/><br/> | ||
| + | Od stycznia 1937 (ślub cywilny) żonaty był z Ireną Kryszewską (30 VII 1914 – 10 VI 2001) ekonomistką, od 1942 żoną Eugeniusza Kowalskiego (26 XII 1906 – 12 XII 1984). Ojciec Tadeusza (ur. 29 XII 1937), absolwenta Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego w Warszawie i nauczyciela wychowania fizycznego, oraz Andrzeja (ur. 30 VI 1939, pogrobowiec), elektronika, pracownika [[POLITECHNIKA GDAŃSKA | Politechniki Gdańskiej]].<br/><br/> | ||
| + | Jego nazwisko widnieje na tablicach pamiątkowych: [[POMNIK NAUCZYCIELI POLSKICH II WMG |polskich nauczycieli zamordowanych i zmarłych podczas II wojny światowej]] z Wolnego Miasta Gdańska przy ul. Wałowej 21, w budynku [[SZKOŁY EKONOMICZNO-HANDLOWE IM. MACIERZY SZKOLNEJ W GDAŃSKU | Szkół Ekonomiczno-Handlowych]] przy ul. Seredyńskiego, oraz na tablicy na [[DWÓR MIEJSKI | Domu Harcerza]]. {{author: EG}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | ||
Aktualna wersja na dzień 07:22, 4 cze 2023
ALFONS ŻUREK (8 IX 1910 Piekło, powiat sztumski – 22 VI 1939 Poznań), działacz harcerski w II Wolnym Mieście Gdańsku, nauczyciel w Gimnazjum Polskim. Syn Michała (1882–1973) i Marianny z domu Matowskiej (1888–1965), właścicieli barki czarterowanej przez poznańską firmę „Translloyd” i na niej mieszkającej. Brat Józefa (1915–1978), także szypra barki. Od września 1917 mieszkał w Nowej Wsi koło Chełma nad Wisłą, w 1921 ukończył szkołę powszechną w Piekle, w 1922–1926 uczęszczał do szkoły wydziałowej w Toruniu, gdzie wstąpił do harcerstwa, w 1926–1932 do gdańskiego Gimnazjum Polskiego. W 1929, wraz z delegacją 13 harcerzy, wyjechał na Jamboree do Anglii, gdzie wraz z kolegami rozprowadzał specjalnie przygotowaną broszurę „Poland and Danzig” (autorstwa Michała Urbanka, w tłumaczeniu Jadwigi Frankowskiej), propagującą prawa Polski do Gdańska.
Po maturze, w latach 1932–1935 studiował w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego w Warszawie jako stypendysta Komisarza Generalnego Rzeczpospolitej Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku. Po ukończeniu studiów jako podharcmistrz otrzymał nominację na komendanta III Hufca Harcerzy w Gdańsku- Nowym Porcie i podjął pracę w Wydziale Wojskowym Polskiej Rady Sportowej. Wraz z reprezentacją Chorągwi Gdańskiej wziął udział w Jubileuszowym Zlocie XXV-lecia Harcerstwa w Spale (10-25 VII 1935). W lutym 1935 został kierownikiem Wydziału Wychowania Fizycznego Komendy Chorągwi Gdańskiej.
Od 7 VII 1935 do 16 XI 1936 był nauczycielem wychowania fizycznego w Gimnazjum Polskim w Gdańsku, od 5 XI 1936 w polskiej Szkole Powszechnej im. Piłsudskiego (przy Wallgasse 16, (ul. Wałowa)) i w polskich szkołach handlowych i jednocześnie w Szkole Średniej Macierzy Szkolnej ( Dyrekcja Kolei). W stopniu harcmistrza (od 15 III 1936) pełnił funkcję komendanta II Hufca Harcerzy, instruktora harcerstwa i kierownika Wydziału Programowo-Wyszkoleniowego przy Komisariacie Generalnym RP (stanowisko do łączności Komisariatu z Komendami Chorągwi w Gdańsku) i zastępcy komendanta Gdańskiej Chorągwi Harcerzy ( harcerstwo). Wraz z Alfem Liczmańskim poprowadził dwie ekipy harcerskie z Gdańska na 5th World Scout Jamboree do Holandii (31 VII – 9 VIII 1937).
3 V 1939, podczas prowadzenia grupy harcerzy z kościoła Chrystusa Króla na akademię z okazji uchwalenia Konstytucji 3 Maja, został pobity w Gdańsku przez bojówkę hitlerowską. Na polecenie lekarza Chorągwi, dr Stefana Miraua, przewieziony został do szpitala w Poznaniu. Szpital w Poznaniu potwierdził diagnozę dr. Stefana Miraua, ale nie podjął się operacji. Chorego przewieziono do szpitala w Warszawie, po wyleczeniu infekcji operowano 17 czerwca, zmarł po pięciu dniach. Wobec odmowy władz niemieckich pochowania go w Gdańsku, z obawy przed demonstracjami Polaków, spoczął 29 czerwca na cmentarzu farnym w Poznaniu, w pogrzebie wzięli udział między innymi kapelan harcerski ks. Leon Bemke, ks. Franciszek Rogaczewski, Alf Liczmański, Oskar Żawrocki, Marian Pelczar, Franciszek Kręcki. W czasie okupacji poznański cmentarz farny został zlikwidowany, a jego trumnę przeniesiono na cmentarz na Wildzie. W 1960, po likwidacji i tego cmentarza, jego prochy przeniesiono do rodzinnego grobu na Cmentarz Komunalny w Gdańsku-Oliwie.
Od stycznia 1937 (ślub cywilny) żonaty był z Ireną Kryszewską (30 VII 1914 – 10 VI 2001) ekonomistką, od 1942 żoną Eugeniusza Kowalskiego (26 XII 1906 – 12 XII 1984). Ojciec Tadeusza (ur. 29 XII 1937), absolwenta Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego w Warszawie i nauczyciela wychowania fizycznego, oraz Andrzeja (ur. 30 VI 1939, pogrobowiec), elektronika, pracownika Politechniki Gdańskiej.
Jego nazwisko widnieje na tablicach pamiątkowych: polskich nauczycieli zamordowanych i zmarłych podczas II wojny światowej z Wolnego Miasta Gdańska przy ul. Wałowej 21, w budynku Szkół Ekonomiczno-Handlowych przy ul. Seredyńskiego, oraz na tablicy na Domu Harcerza.
