HANZA. ZJAZD NOWEJ HANZY W GDAŃSKU, 1997

Aktualna wersja na dzień 08:56, 1 lis 2024

XVII ZJAZD NOWEJ HANZY W GDAŃSKU, 26–29 VI 1997. Zjazdy organizowane są przez Nową Hanzę, międzynarodową, dobrowolną organizację powstałą w 1980 w holenderskim mieście Zwolle podczas uroczystości 750-lecia tego miasta. Jej zawiązanie było inicjatywą miast holenderskich oraz Lubeki, łącznie 45 ośrodków. W swoich tradycjach nawiązuje ona do średniowiecznej Hanzy, także podpunkt: Hanza nowożytna, do której należał także Gdańsk. Celami współczesnego stowarzyszenia miast jest ochrona kupiectwa, handlu i czuwania nad rozwojem ośrodków. Pierwszy zjazd odbył się 19 II 1981 w Lubece, Gdańsk należy do Nowej Hanzy od 1993.

Miejsce XVII zjazdu, pod hasłem „Hanza inwestuje w Hanzę”, wybrano ze względu na odbywające się wówczas uroczystości związane z obchodami Tysiąclecia Gdańska. W chwili otwarcia zjazdu do związku należało 206 miast, w gdańskich wydarzeniach wzięło udział 106 reprezentacji z 12 europejskich krajów, najliczniej z Niemiec. Łącznie w oficjalnych delegacjach wzięło udział około 500 osób, ponadto goszczono około 1000 artystów, w tym 75 zespołów z 57 miast. Zjazd obsługiwało około 1000 dziennikarzy. Pomocą dla gości było zjazdowe biuro, otwarte w Nowym Ratuszu przy ul. Wały Jagiellońskie 1. Zgodnie ze zwyczajem utartym na wcześniejszych takich spotkaniach, grupy reprezentujące ośrodki Europy Wschodniej przyjechały na koszt organizatora.

Zjazd poprzedziło przedpremierowe otwarcie 23 VI 1997 w spichlerzu „Błękitny Lew” (ul. Chmielna 53), należącym do Muzeum Archeologicznego i wówczas częściowo udostępnionym, stałej wystawy „Gdańsk w świecie dawnej i nowej Hanzy”. Dla zwiedzających wystawa została udostępniona w dniu otwarcia zjazdu. 26 VI 1997 o godzinie 16.30 odbyła się pod pomnikiem króla Jana III Sobieskiego manifestacja zorganizowana przez Ligę Republikańską, Radykalną Akcję Antykomunistyczną i Federację Młodych ROP jako wyraz sprzeciwu przeciw wizycie w mieście prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego.

Otwarcie zjazdu odbyło się 26 VI 1997 w Teatrze Wybrzeże o godzinie 17.00. Gościli na nim m.in. prezydent Polski Aleksander Kwaśniewski i prezydent Republiki Federalnej Niemiec Roman Herzog, którzy specjalnie przybyli na tę uroczystość. Ten ostatni w trakcie swojego przemówienia nawiązał do polsko-niemieckich tradycji Gdańska. Natomiast polski prezydent mówił o zmianach zachodzących w Europie, które rozpoczęły się w Gdańsku. W ostatniej chwili zaproszono na otwarcie byłego prezydenta Lecha Wałęsę, ale się nie pojawił.

Po uroczystościach otwarcia w budynku teatru odbył się bankiet. Odnotowano, że podano wówczas schaby ułożone w napis 1000 lat, co było nawiązaniem do obchodów Milenium Gdańska. W ramach zjazdu odbył się również bankiet w restauracji w podziemiach Dworu Artusa, ufundowany przez reprezentację miasta Lubeka na czele z burmistrzem Michaelem Bouteillerem, stąd spotkanie to nazwano „Wieczorem Lubeckim”. 27 VI 1997 przed południem na Targu Węglowym otwarto Jarmark Hanzeatycki. Oficjalnie zainicjowali go burmistrz lubecki Michael Bouteiller, będący jednocześnie przewodniczącym Komisji Nowej Hanzy, oraz prezydent Gdańska Tomasz Posadzki. W trakcie tej uroczystości wystąpił dziewczęcy zespół z gdańskiego Pałacu Młodzieży oraz holenderska grupa muzyczna „Dovender”. W jarmarku, w wyznaczonych namiotach, wzięli udział przedstawiciele 67 miast. Prezentowano wyroby rękodzieła charakterystyczne dla poszczególnych regionów, artykuły spożywcze oraz ofertę turystyczną. Jarmark trwał do 29 VI 1997. Wśród różnych atrakcji towarzyszących zjazdowi odbyły się pokazy laserów, sztucznych ogni, występy zagranicznych kapel strażackich, chórów policjantów, grup jazzowych i dziecięcych zespołów tanecznych. W tym celu przygotowano pięć scen znajdujących się przy Zielonej Bramie, na Targu Rybnym , Targu Węglowym oraz przy ul. Szerokiej i al. Hallera.

27 VI 1997 w Domu Technika odbyło się Walne Zgromadzenie Nowej Hanzy. Przyjęto wówczas dokument nazwany „Deklaracją Gdańską”. Według niego poszczególne ośrodki wchodzące w skład związku powinny inwestować w Nową Hanzę kapitałem, wiedzą i doświadczeniem. Podkreślono chęć współpracy pomiędzy miastami zachodniej, wschodniej i środkowej Europy, mającą na celu zniwelowanie różnic gospodarczych i socjalnych oraz przyjęcia nowych członków do Unii Europejskiej. Uzgodniono też utworzenie systemu umożliwiającego młodzieży z Europy Środkowej i Wschodniej szerszy dostęp do uczelni miast Nowej Hanzy. Podjęto kroki mające na celu współpracę w zakresie szkolnictwa oraz ekologii. Podczas spotkania w Domu Technika odbyła się również dyskusja panelowa „Gdańsk w dzisiejszej Europie”, w której wziął udział m.in. były premier Jan Krzysztof Bielecki. Zaproponował on, aby istniejący Komitet Organizacyjny Milenium Gdańska przekształcić w lokalną fundację powołaną przez gdańską Radę Miasta (zob. Fundacja Gdańska). Na zakończenie zjazdu 29 VI 1997 odbyła się międzynarodowa parada z udziałem ponad 3000 osób, która od ul. Szerokiej przeszła głównymi ulicami miasta. Podczas parady przekazano flagę hanzeatycką gospodarzowi kolejnego, XVIII Zjazdu Nowej Hanzy, który miał się odbyć w następnym roku w szwedzkim mieście Visby.

Poza Aleksandrem Kwaśniewskim i Romanem Herzogiem w trakcie trwania zjazdu gościli prywatnie: były prezydent Republiki Federalnej Niemiec Richard von Weizsäcker (zob. wizyty prezydenta Republiki Federalnej Niemiec Richarda von Weizsäckera w Gdańsku, 1990) oraz były prezydent USA George Bush (zob. wizyty prezydenta USA Georga Busha w Gdańsku). Przybyli oni na zaproszenie Lecha Wałęsy i Rady Miasta Gdańska. Równolegle ze zjazdem, w dniach 27–29 VI 1997, odbywały się w Gdańsku Dni Holandii. PP AKP









Bibliografia:
(ald), Gdańsk. Błękitny Lew otwarty. Stara i nowa Hanza, „Dziennik Bałtycki” 27 VI 1997, nr 148, s. 5.
(ASG), 17. Zjazd Hanzy. Jarmark otwarty, „Dziennik Bałtycki” 28–29 VI 1997, nr 149, s. 3.
(ASG), Prezydenci Polski i Niemiec w Gdańsku. Powrót Hanzy, „Dziennik Bałtycki” 27 VI 1997, nr 148, s. 1.
Górski Artur, XVII Zjazd Nowej Hanzy w Gdańsku. Prekursor wspólnej Europy, „Dziennik Bałtycki” 26 VI 1997, nr 147, s. 9.
Grzelczak Stanisława, Gdańsk w świecie dawnej i Nowej Hanzy, „Głos Wybrzeża” 24 VI 1997, nr 141, s. 4.
Grzelczak Stanisława, Gdańska deklaracja. Hanza inwestuje w Hanzę, „Głos Wybrzeża” 28–29 VI 1997, nr 145, s. 4.
RWA, Barwny finał Hanzy, „Wieczór Wybrzeża” 30 VI 1997, nr 135, s. 5. RWA, Schabowe tysiąc lat, „Wieczór Wybrzeża” 28–29 VI 1997, nr 134, s. 2.
Wojciechowska Ryszarda, Hanza z… policyjnym chórem, „Wieczór Wybrzeża” 27 VI 1997, nr 133, s. 3.