KLEDZIK WITOLD, działacz gdańskiej Polonii, radny
| < Poprzednie | Następne > |
WITOLD JAN KLEDZIK (17 X 1906 Berlin – 7 XI 1988 Gdańsk), urzędnik Polskich Kolei Państwowych (PKP), przewodnik turystyczny Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (PTTK). Syn Wacława (4 VII 1878 – 25 I 1931 Bydgoszcz), ślusarza, pomocnika naczelnika parowozowni, i Heleny z domu Kazmierowskiej (17 VIII 1876 Bukowo pod Sztumem – 25 VII 1960 Gdańsk). Miał pięcioro rodzeństwa. Do 1920 mieszkał z rodzicami w Berlinie. W latach 1912–1919 uczęszczał do szkoły realno-powszechnej, którą ukończył tzw. małą maturą. Był też członkiem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. W 1920 rodzina przeprowadziła się do Nakła nad Notecią, gdzie 1 października rozpoczął pracę w PKP. W latach 1924–1926 pełnił ochotniczą służbę wojskową w 3. Pułku Lotniczym Poznań-Ławica, 1927–1928 był urzędnikiem wojskowym (radiotelegrafistą) w Równem (województwo wołyńskie). W 1928 ponownie podjął pracę na kolei; w latach 1928–1930 pracował na stacji Gdynia, od 1930 w Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych (DOKP) w Gdańsku, a po jej przeniesieniu do Torunia – do 1939 w Biurze Gdańskim DOKP w Gdańsku (w Biurze Personalnym).
Był członkiem 17 polskich organizacji na terenie II Wolnego Miasta Gdańska (II WMG), między innymi w 1933–1939 Gminy Polskiej Związku Polaków w WMG (był sekretarzem koła w miejscu pracy), Gdańskiej Macierzy Szkolnej (pełnił tu funkcję społecznego referenta do spraw kolonijnych i turystyki), Polskiego Związku Zachodniego, Polskiego Czerwonego Krzyża, Rodziny Kolejowej, Towarzystwa Miłośników Sceny, Towarzystwa Śpiewaczego „Moniuszko”, Towarzystwa Przyjaciół Harcerstwa, Towarzystwa Budowy Kościoła Chrystusa Króla, Klubu Sportowego Gedania. Był też zastępcą komendanta klubu sportowego Gryf w Gdańsku-Oliwie, stanowiącego faktycznie oddział Tajnej Organizacji Wojskowej „Polonia” w Gdańsku, i członkiem Kolejowego Przysposobienia Wojskowego. W 1930 został społecznym przewodnikiem po WMG dla gości Macierzy Szkolnej.
W czasie II wojny światowej aresztowany 15 IX 1939 w Gdyni, zbiegł, ścigany listem gończym 10 października uciekł z Gdyni przez Nałęczów do Lublina, od 1940 pracował w Inspektoracie Budowlanym Kolei Wschodniej w Lublinie, gdzie w 1941 na tajnych kompletach uzyskał maturę, kończąc gimnazjum matematyczno-fizyczne. Od 5 X 1941 działał w Polskich Siłach Zbrojnych, pseudonimem "Zyndram", był zastępcą kierownika radiostacji nadawczo-odbiorczej w Lublinie. Od 20 IX 1943 w Armii Krajowej (AK), pseudonim "Orkan", był adiutantem Komendanta Rejonu I, od 1 IV 1944 kapral podchorązy, od 1 VII 1944 podporucznik. Uczestniczył w wyzwoleniu Lublina w lipcu 1944 jako dowódca oddziału AK Albatros. W sierpniu 1944 podjął pracę w PKP w Lublinie. 20 września został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa, skazany na karę śmierci, którą w wyniku odwołania zamieniono na 10 lat więzienia, 29 II 1945 zwolniony.
Od 16 IV 1945 w Gdańsku, współorganizował pracę Okręgowej (potem Północnej) Dyrekcji Polskich Kolei Państwowych w gmachu przy ul. Dyrekcyjnej, następnie do emerytury był pracownikiem jej Biura Organizacji Zatrudnienia i Płac. W 1947 przyczynił się do ekshumacji i pochowania na Cmentarzu Ofiar Hitleryzmu na Zaspie polskich kolejarzy i inspektorów celnych rozstrzelanych przez Niemców 1 IX 1939 roku w Szymankowie.
W 1946 współzałożyciel gdańskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego (od 1951 Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze), w 1951 gdańskiego Koła Przewodników Turystycznych PTTK. W latach 1966–1971 przewodniczący Okręgowej Komisji Przewodnickiej, organizator kursów przewodnickich po Trójmieście i województwie gdańskim, społeczny opiekun zabytków, strażnik ochrony przyrody. Autor skryptu dla przewodników Opactwo cystersów w Oliwie (1975) oraz licznych artykułów w prasie i czasopismach o działaczach gdańskiej Polonii i losach polskich kolejarzy z II WMG. Opracował 1300 biogramów i sylwetek przedwojennych pracowników PKP w Gdańsku oraz działaczy gdańskiej Polonii (część w zbiorach Polskiej Akademii Nauk Biblioteki Gdańskiej). Od 1966 na emeryturze, nadal oprowadzał wycieczki po Gdańsku, w tym Orbisu, głównie w języku niemieckim. Członek Towarzystwa Przyjaciół Nauki i Sztuki, Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, Towarzystwa Przyjaciół Gdańska, Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, Związku Przyjaciół Pomorza, Towarzystwa Opieki nad Zabytkami.
Odznaczony: Srebrnym Krzyżem Zasługi (1935), Srebrnym Krzyżem za Zasługi (1938), Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami (Londyn 1949), Medalem "Polska swemu obrońcy" (Londyn 1948), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1960), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1977), Krzyżem Armii Krajowej (Londyn 1976), a także Medalem 10-lecia Niepodległości (1928), Brązowym Medalem za Długoletnią Służbę (1938), Medalem Zwycięstwa i Wolności (1946), odznaką „Za Zasługi dla Gdańska” (1962), odznaką Przodującego Kolejarza (1963), odznaką Tysiąclecia Państwa Polskiego (1965), Złotą Honorową Odznaką PTTK (1965), medalem „Za Zasługi w 20-lecu Kultury Fizycznej i Turystyki w Województwie Gdańskim” (1966), Medalem 500-lecia Powrotu Gdańska do Macierzy (1967), odznaką „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej” (1971), odznaką „Zasłużony Działacz Turystyki” (1969). Pochowany na cmentarzu Srebrzysko.
Bibliografia:
Kirkor E., Oczami przewodnika, „Dziennik Bałtycki”, 1972, nr 196
Moskalówna E., No i jestem dalej …, „Litery”, 1972, nr 12
Plichta V., Witold Kledzik, „Jantarowe Szlaki”, 1989, nr 1
Trebińska-Zieniuk Z., Fotografie z tamtych lat, „Wieczór Wybrzeża”, 1985, nr 53
