BLOCK ABRAHAM van den, rzeźbiarz
| < Poprzednie | Następne > |
ABRAHAM van den BLOCK (1572 Królewiec – 31 I 1628 Gdańsk), kamieniarz i rzeźbiarz. Syn Wilhelma van den Blocka, starszy brat Isaaka van den Blocka, Jacoba van den Blocka i Davida (Daniela) van den Blocka. W Gdańsku osiedlił się prawdopodobnie z ojcem, wymieniany od 1585, obywatelstwo miejskie otrzymał w 1596. Wychowany zapewne jako menonita, przed 1595 został luteraninem. Rzeźbiarstwa uczył się u ojca od marca 1585 do lipca 1590, kolejne lata spędził na dalszych naukach, głównie w Niderlandach. Po 1594 (do 1607) opłacał czynsz za nieruchomość przy Kohlengasse (ul. Węglarska), od 1598 miał warsztat i budę kamieniarską (później dwie) w pobliżu Wieży Więziennej, w stronę wałów. W marcu 1597 został przez ojca wyzwolony na czeladnika, miesiąc później zaś wpisano go na listę mistrzów cechu murarzy i rzeźbiarzy. Pracował jako kamieniarz w Toruniu i Gdańsku pod kierunkiem Antoniego van Obberghena. W 1600 w jego warsztacie pracowało aż 25 czeladników. W 1609 i w latach 1616–1622 we władzach cechu murarzy, kamieniarzy i rzeźbiarzy, dwukrotnie jako starszy cechu. W 1610 (może już w 1600) otrzymał urząd rzeźbiarza miasta Gdańska, w 1611 przejął po zmarłym Antonim van Obberghenie urząd budowniczego miejskiego i zaczął działać samodzielnie przy budowlach publicznych.
Dzieła udokumentowane (w Gdańsku, jeśli nie podano innej miejscowości): w latach 1599–1612 ołtarz w kościele św. Jana (długi czas wykonywania, bo przerwany przez zarazę i zlecenia Rady Miejskiej), w latach 1602–1609 elewacja wschodnia Wielkiej Zbrojowni (okładzina, dekoracje kamieniarskie i rzeźby), w 1606 (projekt) i w 1608 prace kamieniarskie przy Spichrzu Królewskim, 1606–1609 studzienka przed elewacją wschodnią Wielkiej Zbrojowni, 1607–1612 fontanna Neptuna, w 1608 marmurowy cokół Tablicy Jałmużniczej z obrazem Antona Möllera w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP), 1608–1609 fasada Złotej Kamieniczki (dekoracja kamieniarska i rzeźby, część wykonał Hans Voigt), w 1608 i w 1611 prace kamieniarskie w twierdzy Wisłoujście, w 1610 marmurowa tablica inskrypcyjna w kościele św. Katarzyny, w 1612 i w 1616 Złota Brama, w 1613 duże prace kamieniarskie przy Bramie Wyżynnej (ponownie w 1616), 1614–1620 nagrobek gdańskiej rodziny Bahrów ( Simon Bahr) w kościele NMP, 1616–1618 fasada Dworu Artusa (okładzina, dekoracje kamieniarskie i rzeźby, malował Isaak van den Block), w 1616 i w 1621 prace kamieniarskie przy nowym miejskim wiatraku, w 1617 prace kamieniarskie przy kominku w Dworze Miejskim, obrabianiu kamienia do Warcza, w 1619 prace kamieniarskie w Wielkiej Zbrojowni (kucie kul armatnich), Bramie św. Ducha, Ratuszu Głównego Miasta (kominek w kancelarii), w Baszcie Stągiewnej (ciosy), w Dworze Miejskim (pięć obramień okiennych, ciosy w stajni, figura rzymskiego jeźdźca na szczycie), w wieży Strzelnicy Staromiejskiej, przy posadzce w Szafarni; przed styczniem 1620 był w Augsburgu, aby znaleźć wykonawcę figury Neptuna do fontanny na Długim Targu; w 1621 prace kamieniarskie w Zielonej Bramie, Bramie Rybackiej, Ratuszu Głównego Miasta, Grabinach-Zameczku, twierdzy Wisłoujście, Baszcie Prochowej, Popielarni (posadzka), w 1622 prace kamieniarskie w Dworze Artusa (posadzka), bramie Dworu Miejskiego, w jakiejś nowej bramie (zwornik z głową lwa), stajni Dworu Miejskiego (dwie figury koni, zapewne na szczyty), w domach sekretarzy miejskich (Hermanna Fredera – posadzka, Heinricha Nikolaia – kamienna galeria), wiatrakach (przed Bramą Żuławską oraz mistrza Wijbego), w Gimnazjum Akademickim (posadzka w mieszkaniu Hogera), w 1627 nieznane epitafium na zlecenie biskupa chełmińskiego Jakuba Zadzika, w latach 1627–1628 epitafium biskupa chełmskiego Jerzego Zamoyskiego (w katedrze w Krasnymstawie?, wykończone przez Wilhelma Richtera, niezachowane) oraz nagrobek prymasa Henryka Firleya w kolegiacie w Łowiczu (wykończony przez Wilhelma Richtera), a także inne, niewymienione dzieła. Dzieła przypisywane: w 1597 epitafium Giovanniego Bernardina Bonifacia d’Orii w kościele św. Trójcy, w 1598 udział w rzeźbieniu figur w nagrobku Batorych w kościele Franciszkanów w Barczewie (w warsztacie ojca), po 1604 nagrobek Mikołaja Działyńskiego w kościele w Nowym Mieście Lubawskim, w 1607 epitafium Bartholomäusa Schachmanna w kościele NMP, w 1612 fasada kamienicy przy ul. Elżbietańskiej 3 (dekoracja kamieniarska i rzeźby), po 1612 epitafium Kaspra Lindenera w katedrze we Włocławku, w 1615 epitafium Andrzeja Czackiego w katedrze w Gnieźnie, po 1615 nagrobek Jerzego Niemojewskiego w kościele w Starogardzie, po 1616 epitafium Bartholomäusa Czirenberga w kościele NMP, w 1619 fasada kamienicy przy ul. Długiej 30 (dekoracja kamieniarska i rzeźby), w 1620 epitafium biskupa włocławskiego Hieronima Rozrażewskiego w katedrze we Włocławku, po 1620 portal kamienicy przy ul. Ogarnej 124, w 1628 epitafium Paula Köhne-Jaskiego w kościele NMP.
Kierował rozbudowanym liczebnie warsztatem kamieniarskim i rzeźbiarskim, na którego wytwory wpływał znacząco, zatrudniał też dobrych rzeźbiarzy, ale prawdopodobnie osobiście rzeźbił niewiele, w odróżnieniu od swego ojca. Po jego śmierci warsztat wraz ze zleceniami w toku przejął jego dotychczasowy czeladnik Wilhelm Richter.
Był trzykrotnie żonaty, miał czternaścioro dzieci. Z pierwszego małżeństwa z Gretą doczekał się Jakoba, zmarłego w wieku lat 40 i pochowanego 6 X 1634 w kościele św. Elżbiety, żonatego z Sarah Hövels (jako wdowa poślubiła 9 IV 1641 Johanna Sabinę); Orty (Dorothei) (urodzonej 13 VIII 1595) od 4 IV 1622 żony Hansa Lenerta z Gdańska; nieznanego z imienia syna pochowanego 23 VI 1616 w wieku 21 lat; Raphaela (ochrzczonego 7 IV 1597, pochowanego 6 IX 1630); Ursuli (ochrzczonej 30 I 1599) i Cathariny (ochrzczonej 21 I 1601).
Z drugiej żony, Cathariny (zm. 11 VI 1619), doczekał się: Ferdinanda, murarza i kamieniarza, czeladnika od 3 VIII 1624; Ahasverusa, murarza i kamieniarza, wspomnianego w 1690 w rejestrze rzemieślników murarstwa, kamieniarstwa i rzeźbiarstwa, Guphrofiny i Florentiny, w 1628 jeszcze niepełnoletnich; Uriela, kamieniarza, 6 X 1636, w wieku 23 lat, uznanego za pełnoletniego.
Po raz trzeci żonaty był od 1620 z Elisabeth, córką budowniczego miejskiego Hansa Kramera, z którą miał córkę Abigail i synów Maximiliana oraz Nathanaela, wzmiankowanych w 1628.
Pochowany 3 II 1628 w kościele NMP w Gdańsku. Od 29 IV 2022 patron gdańskiego tramwaju Pesa Jazz Duo 128NG nr 1081.
