STACJA KOLEJOWA GDAŃSK GŁÓWNY
| < Poprzednie | Następne > |
STACJA KOLEJOWA GDAŃSK GŁÓWNY, największa pasażerska stacja kolejowa w Gdańsku, położona między ul. Podwale Grodzkie i ul. 3 Maja. Na stacji zatrzymują się wszystkie rodzaje pociągów pasażerskich. Z południowej głowicy stacyjnej wybiegają tory dwutorowych linii zeletryfikowanych: numer 9 (Warszawa Wschodnia – Gdańsk Główny) w kierunku stacji Gdańsk Południowy oraz numer 250 (Gdańsk Śródmieście – Rumia) w kierunku przystanku osobowego Gdańsk Śródmieście, który to odcinek wybudowano w latach 2013-2015. W tej części stacji znajduje się wiadukt kolejowy po którym biegnie ul. Hucisko, obok torów znajduje się garaż dla drezyn.
Z północnej głowicy stacyjnej wybiegają tory: dwutorowej linii zelektryfikowanej numer 202 (Gdańsk Główny – Stargard) w kierunku stacji Gdańsk Wrzeszcz, jednotorowej linii zelektryfikowanej numer 227 (Gdańsk Główny – Gdańsk Zaspa Towarowa) w kierunku stacji Gdańsk Zaspa Towarowa, jednotorowej linii zelektryfikowanej numer 249 (Gdańsk Główny – Gdańsk Brzeźno) w kierunku stacji Gdańsk Zaspa Towarowa i dwutorowej linii zelektryfikowanej numer 250 (Gdańsk Śródmieście – Rumia) w kierunku stacji Gdańsk Wrzeszcz. Dodatkowo odgałęziają się tam tory prowadzące na teren PKP Energetyka i do zespołu bocznic. W tej części stacji znajduje się drugi wiadukt kolejowy, Błędnik.
Stacja została oddana do użytku 30 X 1900 pod nazwą Danzig Hauptbahnhof. Od 1945 nosi obecną nazwę. Rozkładowy ruch pasażerski odbywa się po liniach 9, 202 i 250 (na tej ostatniej kursują głównie pociągi Szybkiej Kolei Miejskiej (SKM).
Na stacji, prawie na całej długości, znajdują się zadaszone perony o numerach 1 (przy torach numer 2 i 4; oddany do użytku 23 VIII 1992 po uprzednim „podcięciu” skarpy i wybudowaniu muru oporowego od strony ul. 3 Maja), 2 (przy torach 1 i 3; w latach 1992–1993 przedłużono dachową wiatę o pięć segmentów, wybudowano towarowy tunel i windę towarową, w 2017–2018 dach rozebrano i wybudowano nowy), 3 (przy torach 501 i 502; w latach 2013–2014 przebudowany ze względu na powstanie nowego przystanku SKM Gdańsk-Śródmieście), 4 (przy torach 7 i 9), 5 (przy torach 13 i 15) i 6 (przy torach 19 i 21).
Ruch pociągów prowadzony był przy pomocy elektrycznych urządzeń suwakowych i sygnalizacji świetlnej z nastawni dysponującej oznaczonej skrótem G (umieszczonej w północnej głowicy stacyjnej) oraz z nastawni oznaczonej skrótem G1 (umieszczonej w południowej głowicy stacyjnej). Przed 2010 z nastawni G wyłączono urządzenia sterowania częścią torów należących do SKM, które zaczęto obsługiwać z nowo wybudowanej nastawni oznaczonej literami G-SKM.
W latach 2011–2013 na stacji trwała przebudowa związana z modernizacją linii kolejowych biegnących z Warszawy do Gdyni. W jej ramach między innymi wymieniono część torów oraz zamontowano nowe urządzenia sterowania ruchem kolejowym, które pozwoliły prowadzić ruch w obrębie stacji tylko z dwóch nastawni: nowo wybudowanej, która od dawnej przejęła oznaczenie G (znajdującej się w południowej głowicy stacyjnej) oraz z wcześniej powstałej G-SKM. Docelowo nastawnia G ma stanowić lokalne centrum sterowania i obsługiwać ruch od stacji Pruszcz Gdański do Gdańsk Wrzeszcz.
Od strony ul. Podwale Grodzkie znajduje się budynek dworca Gdańsk Główny, połączony podziemnym przejściem z peronami 1 i 2. Równolegle do niego, ale od strony północnej, położone jest drugie, dłuższe przejście podziemne biegnące pod ul. Podwale Grodzkie, umożliwiające wyjście na wszystkie perony w obrębie stacji, przystanki tramwajowe na ulicy Podwale Grodzkie i 3 Maja. Kończy się ono na dworcu autobusowym przy ul. 3 Maja. W przejściu tym znajdują się między innymi punkty handlowe oraz schody ruchome. Od strony ul. Podwale Grodzkie znajduje się budynek byłych kas Kolei Podmiejskiej, gdzie od 31 III 2001 funkcjonuje restauracja KFC.
W 1940 pod peronem 3 wybudowano żelbetonowy schron dla pracowników kolei i podróżnych (podzielony na kilka sekcji, oddzielonych żelbetonowymi przegrodami; powierzchnia całkowita: 413 m², powierzchnia użytkowa: 342 m², norma powierzchni na osobę: 0,8 m² – w sumie dla 428 osób, grubość stropu: 1 m i warstwa ziemi, grubość ścian: 0,6 m, wysokość pomieszczeń: 2 m, szerokość pomieszczeń: 2,2 m). Przetrwał bez uszkodzeń do 2013, kiedy wyburzono większość schronu (pozostawiając około 30%) w związku z przebudową peronu i przedłużeniem torów na potrzeby powstającego przystanku Gdańsk-Śródmieście. Oryginalne wyposażenie z lat II wojny światowej przekazano do Muzeum II Wojny Światowej.
Obok stacji kolejowej znajdują się między innymi: dworzec autobusowy przy ul. 3 Maja, przystanki tramwajowe (przy ul.: Podwale Grodzkie i 3 Maja), przystanki autobusowej komunikacji miejskiej (przy ul. Podwale Grodzkie), postój taksówek (przy ul. Podwale Grodzkie i 3 Maja), parking samochodów osobowych (przy ul. Podwale Grodzkie) i Pomnik Kindertransportów.
