HUCISKO
| < Poprzednie | Następne > |
HUCISKO (do 1945 Silberhütte, Srebrna Huta, obecna nazwa od 1945: Hucisko = miejsce po hucie), ulica i skrzyżowanie głównych arterii w centrum Gdańska: ulic ► Nowe Ogrody i Wały Jagiellońskie. Nazwa, oficjalnie nadana w październiku 1896, pochodzi od wzmiankowanej po raz pierwszy w 1487 huty (odlewni) srebra, dzierżawionej przez cech ► złotników, przeniesionej tu po 1432 z okolic skrzyżowania ul. Łagiewniki i ul. Wodopój. Usytuowana była na wprost obecnego ► Nowego Ratusza, nad ► Kanałem Raduni, którego wody napędzały hutnicze miechy. W latach 1610–1612 hutę rozbudowano, nazwę Silberhütte nosiła uliczka łącząca ją z Targiem Drzewnym. W 1805 złotnicy przenieśli się do zabudowań ► Bramy Żabiej, w hucie urządzono wytwórnię prochu, która spłonęła podczas ► oblężenia Gdańska w 1807.
Po niwelacji ► miejskich wałów obronnych w 1897 uliczka biegła (i wciąż biegnie) od ówczesnych Dominikswall i Elisabethwall obecnie ul. Wały Jagiellońskie) do Neugarten i Promenade (obecnie ul. Nowe Ogrody i ul. 3 Maja). Od 1900 wiodła przez nią linia ► tramwaju elektrycznego, łącząca ► Targ Węglowy z ► Siedlcami i ► Emaus.
Od 1901 północno-wschodnią stronę ulicy zajmował plac Am Generalkommando, będący siedzibą dowództwa ► XVII Korpusu Armijnego (po 1921 siedziba ► Wysokiego Komisarza Ligi Narodów, po 1945 władz Polskiej Partii Robotniczej, następnie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, od 1957 ► Klubu Studentów Wybrzeża „Żak”, od 2000 ► Rady Miasta Gdańska; ► Nowy Ratusz); od 1945 do 1 III 1990 był to pl. Armii Czerwonej, obecnie zaś funkcjonuje bez nazwy. Od strony północno-zachodniej przy ulicy znajdował się – od 1901 – ogród ogrodzony żelaznym płotem, przyległy do siedziby dowództwa XVII Korpusu Armijnego. Po 1970 płot rozebrano, a dawny ogród od 12 II 2004 nosi nazwę skweru ► Czesława Niemena.
Po południowej stronie Huciska (między Wałami Jagiellońskimi a Kanałem Raduni) powstała w 1902 szachulcowa willa, należąca do hurtowego kupca zbożowego ► Simona Ankera i jego rodziny (znajdowała się pod nr 2). Po 1945 miały w niej siedzibę różne instytucje (m.in. pogotowie ratunkowe, biura Geoprojektu). Willę rozebrano (wysadzono trotylem) w nocy z 14 na 15 I 1971 podczas budowy nowego skrzyżowania między Wałami Jagiellońskimi a Huciskiem. 8 IV 1930 na rogu Silberhütte (ul. Hucisko 1) i Dominikswall (ul. Wały Jagiellońskie) – w miejscu obecnego przejścia dla pieszych na jezdni w kierunku ► Oruni – oddano do użytku pięciopiętrowy gmach Die Westpreußische Versicherungsanstalt (► Zachodniopruski Zakład Ubezpieczeniowy), zbudowany według projektu architekta ► Adolpha Bielefeldta. Budynek został zniszczony w ► marcu 1945, jego ruiny rozebrano.
Skrzyżowanie przy zbiegu ulic Hucisko i Wały Jagiellońskie (ze znajdującą się pośrodku wyspą) przebudowano w 1971. Za skrzyżowaniem od południowej strony rozciąga się skwer ► Mały Błędnik i ► Targ Rakowy. W miejscu metalowej altany na rogu Targu Rakowego i ul. Hucisko około 1947 ustawiono pomnik-czołg, który złomowano w 1991. Od 1994 znajduje się tam ► pomnik Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej.
Hucisko i Nowe Ogrody łączył początkowo wiadukt nad torami kolejowymi, który zbudowano w 1867. 28 XI 1930 na jego miejscu powstał nowoczesny obiekt o konstrukcji stalowej wykonany w Stoczni Gdańskiej (► Stocznia Królewska) z wydzielonym torowiskiem tramwajowym oraz dwukierunkową jezdnią i chodnikami. W marcu 1945 został wysadzony przez Niemców. W kwietniu 1945 roku wjazd na zrujnowany wiadukt zabezpieczono drewnianą balustradą, a 17 tego miesiąca nad torami kolejowymi utworzono drewnianą kładkę dla pieszych o szerokości 2 m, zapewniającą do 1960 przejście między ► Śródmieściem a ► Siedlcami.
11 XI 1947 oddano do użytku jednoprzejazdowy most o stalowej konstrukcji (kratowy) z torem tramwajowym i jezdnią o szerokości 3,5 m, umożliwiając w ten sposób wahadłowy ruch kołowy w obu kierunkach. Uruchomiona została też linia tramwajowa nr 10, łącząca Emaus i Siedlce ze Śródmieściem z końcowym przystankiem przy ul. Hucisko (po dojechaniu do niego odczepiano wóz motorowy, który drugim torem podjeżdżał do ponownie przyłączanej przyczepy). Przystanek zlikwidowano w 1952 po przedłużeniu linii (już jako nr 12) do ► Wrzeszcza, do ul. Abrahama.
Kładkę dla pieszych i jednoprzejazdowy most zastąpiono nowym wiaduktem nad torami kolejowymi. Prace montażowe rozpoczęto 28 X 1959, część północną oddano do użytku 30 IV 1960, część południową (po rozebraniu mostu kratowego) – rok później. Nowy wiadukt miał dwa tory tramwajowe, dwupasmowe jezdnie w obu kierunkach oraz szerokie chodniki. W 1970 rozpoczęto wielką przebudowę skrzyżowania z ul. Wały Jagiellońskie. W marcu–kwietniu zbudowano nowy most nad Kanałem Raduni (długości 82 m, szerokości 10 m), wówczas to rozebrano (wysadzono) gmach Geoprojektu (siedzibę przeniesiono na ul. Dyrekcyjną), a na skrzyżowaniu z Wałami Jagiellońskimi i Targiem Drzewnym wybudowano na jezdni okrągłą wysepkę. Całość oddano do użytku 4 XII 1971. Od 10 IX do 4 XII 2000 rozebrano konstrukcję mostu nad torami, wzmocniono przyczółki i przekazano identyczny w funkcji i formie obiekt komunikacyjny o zwiększonej nośności (z 30 do 50 ton), zgodny z wytycznymi i normami NATO.
11 VII 2015 ulicę zamknięto dla ruchu tramwajowego i kołowego, pozostawiając na wiadukcie ruch pieszy, rozpoczęto też – z inicjatywy inwestora wielofunkcyjnego obiektu handlowego Forum Gdańsk przy ► Targu Siennym – prace przy budowie nowego przęsła wiaduktu (od strony ul. Hucisko), pod którym zaplanowano nową ulicę (Nowe Podwale Grodzkie, 700 m) łączącą od strony ► Dworca Gdańsk Główny Podwale Grodzkie z ul. Okopową (przez Targ Sienny), a następnie z ► Traktem św. Wojciecha na ► Oruni (przez wiadukt nad torami). Ruch w stronę Nowych Ogrodów i połączenia tramwajowe w obie strony przywrócono 10 X 2015, a w stronę ul. Wały Jagiellońskie 16 IV 2016.
