TUNEL PRZY DWORCU GDAŃSK GŁÓWNY
| < Poprzednie | Następne > |
TUNEL PRZY DWORCU GDAŃSK GŁÓWNY, tunelowe przejście podziemne dla pieszych pod ul. Podwale Grodzkie. W latach 1961–1962 na zlecenie Miejskiego Zarząd Dróg i Mostów zostały opracowane dwa wstępne projekty tunelu. Pierwszy zakładał powstanie dwóch nitek tunelowych: jedna wiodłaby z Dworca Głównego w rejon kościoła św. Elżbiety, druga, zlokalizowana na wysokości budynku kas podmiejskich (obecnie lokal gastronomiczny), prowadziłaby na przystanki tramwajowe i ówczesny pl. Gorkiego przed hotelem Monopol (od 2001 miejscu placu znajduje się kompleks handlowy City Forum). Konkurencyjny projekt ograniczał się do jednej nitki tunelowej, biegnącej z pl. Gorkiego wprost do głównego wyjścia dworca, mającej wejścia na perony oraz wysepki tramwajowe. Względy oszczędnościowe sprawiły, że do realizacji wybrano jedną z nitek zaproponowanych w pierwszym projekcie – rozpoczynającą się przy budynku kas podmiejskich. Budowę zsynchronizowano z generalną przebudową skrzyżowania Podwala Grodzkiego i Wałów Piastowskich przy Błędniku i obecnym Zieleniaku.
Do prac nad tunelem przystąpiono we wrześniu 1964 od strony pl. Gorkiego. Wybór terminu został podyktowany zatrzymaniem na potrzeby przebudowy wspomnianego skrzyżowania ruchu kołowego od ul. Karmelickiej do Błędnika i przeniesieniem go na ul. Rajską. Prace prowadziło Płockie Przedsiębiorstwo Robót Mostowych (PPRM). Budowa nie przerwała komunikacji tramwajowej (nie licząc wyłączeń na dzień czy dwa). 8 XII 1964 roku ukończono roboty ziemne związane z pierwszą częścią wykopu tunelu (do połowy jezdni) i przystąpiono do stawiania ław fundamentowych ścian. W marcu 1965 sfinalizowano budowę części tunelu od strony pl. Gorkiego, co pozwoliło zasypać wykopy i ułożyć nową asfaltową jezdnię. Pierwszą część tunelu (z dojściami do wysepek tramwajowych od strony placu) zakończono w czerwcu 1965.
Równocześnie, wraz ze skierowaniem ruchu z Wrzeszcza objazdem przez ul. 3 Maja lub przez Błędnik i ul. Rajską, przystąpiono do budowy części drugiej, dochodzącej bezpośrednio do Dworca Głównego. Podczas tych prac w sierpniu 1965 roku odnaleziono kostkę trotylu pozostałą po działaniach z 1945. Odkrycie wywołało w Gdańsku potężną falę plotek o podminowaniu Dworca Głównego. Realna była za to groźba pęknięcia ścian budynku kas podmiejskich ze względu na występującą w tym rejonie kurzawkę i wysoki stan wód gruntowych (już na głębokości 2 m, podczas gdy ławy fundamentowe wpuszczono 6 m w głąb). Z tego powodu w październiku 1965 budynek kas na kilka tygodni zamknięto. We wrześniu 1965 rozpoczęto betonowanie ścian drugiej części tunelu, w październiku budowano strop, 14 grudnia nad przykrytą już częścią tunelu biegnącą pod zachodnimi jezdniami Podwala Grodzkiego zakończono wylewanie asfaltu. W grudniu 1965 PPRM oddało tunel w stanie surowym do prac wykończeniowych. Prace te (między innymi wyłożenie ścian płytkami w kolorze kości słoniowej, położenie terakoty na posadzce, zamontowanie oświetlenia jarzeniowego w suficie) wykonało Gdańskie Przedsiębiorstwo Robót Elewacyjnych. Wewnątrz znalazły się też wnęki przeznaczone na dwa kioski różnych branż i gabloty ze zmiennymi ekspozycjami.
Tunel oddano do użytku 26 IV 1966 – wstęgę o godzinie 14.20 przecięli pierwszy sekretarz Komitetu Miejskiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Jerzy Hajer i przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej Tadeusz Bejm. Po otwarciu tunelu zlikwidowano przejście dla pieszych między ul. Elżbietańską a Wałami Jagiellońskimi po stronie Dworca Głównego.
W związku z rozpoczętą w 1967 przebudową wiaduktu Błędnik i przywróceniem torów tramwajowych na ul. 3 Maja przydworcowe przejścia podziemne rozbudowywano. 22 XII 1967 na planowanym przy tej ulicy przystanku ukończono w stanie surowym budowę tunelu prowadzącego do planowanego dworca PKS. Na przełomie 1968/1969 przystąpiono do pierwszych prac (wbijania pali pod mury oporowe) przy budowie przejścia pod torami PKP do Dworca Głównego, które łączyłoby się tunelem tramwajowo-autobusowym. Do początku jesieni 1969 wykonano zejście od strony ul. 3 Maja, prace pod torami PKP prowadzono równocześnie z obu stron. Budowa podziemnych wejść na perony wymusiła w listopadzie 1969 czasowe (kilkutygodniowe) zamknięcie budynku kas podmiejskich i samego tunelu pod Podwalem Grodzkim. Zmieniono wówczas kierunek wyjścia z tunelu przy dworcu: zamiast dotychczasowego na wprost na – jak obecnie – od strony południowej. Prace prowadziło Płockie Przedsiębiorstwo Robót Mostowych, schody ruchome (mające cztery ciągi, po dwa w obu kierunkach, później zredukowane do ciągów pojedynczych) wykonał Zakład Urządzeń Technicznych „Elewator” z Katowic. Całość tunelu, wraz ze schodami ruchomymi, oficjalnie została oddana do użytku razem z dworcem PKS 18 III 1973. W rzeczywistości dworzec PKS czynny był już od lutego, a od 11 marca zaczął funkcjonować przystanek tramwajowy na ul. 3 Maja z tunelem tramwajowo-autobusowym. Gruntowny remont obiektu rozpoczęto w lipcu 2006, zakończono w lipcu 2007.
