DAMME RICHARD THEODOR, bankowiec, honorowy obywatel Gdańska, były patron ulicy

Wersja z 09:47, 25 paź 2018

Richard Theodor Damme

RICHARD THEODOR DAMME (28 IX 1826 Frankfurt nad Odrą – 2 IX 1916 Gdańsk), kupiec, bankowiec. Do Gdańska przybył z ojcem Carlem Friedrichem Dammem w roku 1840. W latach 1840–1842 uczył się w Akademii Handlowej. Od 1 I 1859 właściciel firmy handlu hurtowego zbożem i drewnem z kantorem przy Langer Markt 5 (Długi Targ), następnie właściciel prywatnego banku. Kierowana przez niego firma była współzałożycielką i współwłaścicielką wielu spółek akcyjnych. W roku 1873 z nadburmistrzem Leopoldem Winterem (jako prezesem rady nadzorczej) powołał spółkę akcyjną do budowy i eksploatacji linii kolejowej na trasie Malbork – Mława. Linia ta zapewniała najbliższe połączenie portu gdańskiego z ziemiami polskimi pod zaborem rosyjskim; powstała w latach 1876–1877 i pozostawała pod zarządem spółki do 1903 (przejęta przez państwo). Współudziałowiec Danziger Privat-Aktien-Bank, w latach 1870–1901 zasiadał w jego radzie nadzorczej. W roku 1880 zakupił część akcji Towarzystwa Akcyjnego „Weichsel”, specjalizującego się do 1945 w transporcie osobowym i towarowym w porcie gdańskim, rejonie dolnej Wisły i Zatoki Gdańskiej.

W latach 1861–1870, 1872–1902 był członkiem Rady Miejskiej, 1864–1870 i 1872–1902 jej wiceprzewodniczącym, 1870–1871 nieetatowym radcą w Zarządzie Miasta. Współpracując z L. Winterem, zajmował się głównie sprawami gospodarczymi Gdańska: budową nowoczesnej sieci wodociągowo-kanalizacyjnej (1868–1871), doprowadzeniem linii kolejowej do spichrzy w porcie (1889; Dworzec Wiślany), budową nowych placów składowych w porcie i utworzeniem w nim strefy wolnocłowej (1899). W latach 1863–1884 wiceprezes Korporacji Kupców, od 1884 do 9 XI 1901 jej prezes. W dowód zasług Rada Miejska nadała mu 12 IV 1897 honorowe obywatelstwo miasta. Doczekał się popiersia (dłuta prof. Stanislausa Cauera z Królewca) ustawionego w Sieni Gdańskiej. W roku 1902 przeszedł na emeryturę; spisał wspomnienia.

Od 1869 mieszkał przy Vorstädtischer Graben 39 (ul. Podwale Przedmiejskie), od 1904 w nowoczesnym budynku przy Karrenwall 7 (ul. Okopowa), zbudowanym na jego zlecenie, zniszczonym w 1945 roku. 10 V 1853 roku zawarł w kościele św. Piotra i Pawła związek małżeński z córką kupca z Nowego Portu, Emmeliną Elisą Magdaleną Loche (22 VII 1835 Nowy Port – 14 I 1919 Gdańsk). W 1903 roku, z okazji 50-lecia ślubu, wydał dla rodziny i przyjaciół wielkie przyjęcie w hotelu Kaiserhof w Berlinie. Pochowany wraz z żoną w grobowcu na cmentarzu kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny ( cmentarze we Wrzeszczu. Przy Wielkiej Alei), prof. Stanislaus Cauer wykonał płytę nagrobną (obecnie w Lapidarium).

Z jego dzieci w 1919 roku żyli synowie: Paul Damme i dr Carl Johann Felix (24 III 1854 Gdańsk – po 1919), w 1874 absolwent Gimnazjum Miejskiego po studiach w 1888 prawnik w Kilonii, od 6 VII 1888 żonaty z Anną Pogge (ur. 4 IX 1864), w 1908 tajny radca, dyrektor Urzędu Patentowego w Berlinie, autor podręcznika o międzynarodowym prawie patentowym Ein Handbuch für Praxis und Studium (Berlin 1906). Z córek żyły wówczas: Maria Charlotta Amalia (ur. 5 IX 1857 Gdańsk), od 29 XI 1881 żona Felixa Wilhelma Rummelspacherem (27 IX 1851 Berlin – 1910) oficera armii niemieckiej, w 1904 podpułkownika w Poznaniu, zmarłego w stopniu generała majora (jako wdowa w 1919 mieszkała w Berlinie) oraz Helena Laura (ur. 29 III 1870 Gdańsk), od 28 IX 1889 żona gdańskiego kupca Hermanna Claassena (9 VI 1863 – 11 I 1899 Hamburg, zmarł nagle), po ślubie zamieszkała w Hamburgu.

Holownik „Richard Damme”

Do roku 1945 istniała w Nowym Porcie ulica jego imienia (zanikła po II wojnie światowej), jego imię nosił zbudowany w 1888 w Stoczni Klawittera lodołamacz, następnie holownik, 9 XI 1947 rewindykowany z Kilonii, po remoncie w dyspozycji Gdańskiego Urzędu Morskiego, do 1962 w służbie Polskiego Ratownictwa Okrętowego pod imieniem „Mamut”). MrGl