ŻUREK ALFONS, działacz harcerski, nauczyciel

Wersja z 16:03, 25 sie 2022

Alfons Żurek

ALFONS ŻUREK (8 IX 1910 Piekło, powiat sztumski – 22 VI 1939 Poznań), działacz harcerski w II Wolnym Mieście Gdańsku, nauczyciel w Gimnazjum Polskim. Syn Michała (1882–1973) i Marianny z domu Matowskiej (1888–1965), właścicieli barki czarterowanej przez poznańską firmę „Translloyd” i na niej mieszkającej. Brat Józefa (1915–1978), także szypra barki. Od września 1917 mieszkał w Nowej Wsi koło Chełma nad Wisłą, w 1921 ukończył szkołę powszechną w Piekle, w 1922–1926 uczęszczał do szkoły wydziałowej w Toruniu, gdzie wstąpił do harcerstwa, w 1926–1932 do gdańskiego Gimnazjum Polskiego. W 1929, wraz z delegacją 13 harcerzy, wyjechał na Jamboree do Anglii, gdzie wraz z kolegami rozprowadzał specjalnie przygotowaną broszurę „Poland and Danzig” (autorstwa Michała Urbanka, w tłumaczeniu Jadwigi Frankowskiej), propagującą prawa Polski do Gdańska.

Po maturze, w latach 1932–1935 studiował w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego w Warszawie jako stypendysta Komisarza Generalnego Rzeczpospolitej Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku. Po ukończeniu studiów jako podharcmistrz otrzymał nominację na komendanta III Hufca Harcerzy w Gdańsku- Nowym Porcie i podjął pracę w Wydziale Wojskowym Polskiej Rady Sportowej. Wraz z reprezentacją Chorągwi Gdańskiej wziął udział w Jubileuszowym Zlocie XXV-lecia Harcerstwa w Spale (10-25 VII 1935). W lutym 1935 został kierownikiem Wydziału Wychowania Fizycznego Komendy Chorągwi Gdańskiej.

Od 7 VII 1935 do 16 XI 1936 był nauczycielem wychowania fizycznego w Gimnazjum Polskim w Gdańsku, od 5 XI 1936 w polskiej Szkole Powszechnej im. Piłsudskiego (przy Wallgasse 16, (ul. Wałowa)) i w polskich szkołach handlowych i jednocześnie w Szkole Średniej Macierzy Szkolnej ( Dyrekcja Kolei). W stopniu harcmistrza (od 15 III 1936) pełnił funkcję komendanta II Hufca Harcerzy, instruktora harcerstwa i kierownika Wydziału Programowo-Wyszkoleniowego przy Komisariacie Generalnym RP (stanowisko do łączności Komisariatu z Komendami Chorągwi w Gdańsku) i zastępcy komendanta Gdańskiej Chorągwi Harcerzy ( harcerstwo). Wraz z Alfem Liczmańskim poprowadził dwie ekipy harcerskie z Gdańska na 5th World Scout Jamboree do Holandii (31 VII – 9 VIII 1937).

3 V 1939, podczas prowadzenia grupy harcerzy z kościoła Chrystusa Króla na akademię z okazji uchwalenia Konstytucji 3 Maja, został pobity w Gdańsku przez bojówkę hitlerowską. Na polecenie lekarza Chorągwi, dr Stefana Miraua, przewieziony został do szpitala w Poznaniu, operowany 17 czerwca, zmarł w szpitalu. Wobec odmowy władz niemieckich pochowania go w Gdańsku, z obawy przed demonstracjami Polaków, spoczął 29 czerwca na cmentarzu farnym w Poznaniu, w pogrzebie wzięli udział między innymi kapelan harcerski ks. Leon Bemke, ks. Franciszek Rogaczewski, Alf Liczmański, Oskar Żawrocki, Marian Pelczar, Franciszek Kręcki. W czasie okupacji poznański cmentarz farny został zlikwidowany, a jego trumnę przeniesiono na cmentarz na Wildzie. W 1960, po likwidacji i tego cmentarza, jego prochy przeniesiono do rodzinnego grobu na Cmentarz Komunalny w Gdańsku-Oliwie.

Od stycznia 1937 (ślub cywilny) żonaty był z Ireną Kryszewską (30 VII 1914 – 10 VI 2001) ekonomistką, od 1942 żoną Eugeniusza Kowalskiego (26 XII 1906 – 12 XII 1984). Ojciec Tadeusza (ur. 29 XII 1937), absolwenta Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego w Warszawie i nauczyciela wychowania fizycznego, oraz Andrzeja (ur. 30 VI 1939, pogrobowiec), elektronika, pracownika Politechniki Gdańskiej.

Jego nazwisko widnieje na tablicach pamiątkowych: pomordowanych nauczycieli polskich z Wolnego Miasta Gdańska przy ul. Wałowej 21, w budynku Szkół Ekonomiczno-Handlowych przy ul. Seredyńskiego, oraz na tablicy na Domu Harcerza. EG