OGARNA, ulica

Wersja z 11:48, 14 maj 2019

Wjazd na ul. Ogarną od strony ul. Bogusławskiego, 1900–1910

Ulica Ogarna, skrzyżowanie z ul. Zbytki (w lewo) i ul. Pocztową (w prawo), 1900-1905

Ulica Ogarna, około 1910

Portal domu przy ul. Ogarnej, 1938

Most Krowi nad Motławą, prowadzący ul. Ogarnej na Spichlerze, około 1910

OGARNA (Hundegasse), ulica na Głównym Mieście, obecnie o długości 540 m. W 1336 roku zwana platea braseatorum, czyli Browarnicza, od znajdujących się tu browarów, które ze względów pożarowych (piece do suszenia słodu i podgrzewania brzeczki piwnej) lokalizowano na obrzeżach miasta. W roku 1416 mieszkało przy niej 73 browarników, najwięcej na Głównym Mieście. Od 1378 zwana również platea canum, czyli Psia (nazw Browarnicza i Psia używano równolegle), od 1415 stale Hundegasse (Psia), w 1945 zmieniona na obecną. Ulicę zamyka Brama Krowia, za nią Most Krowi, prowadzący na Spichlerze. Nazwy mostu i bramy związane z funkcjonującą na Spichlerzach od roku 1331 rzeźnią (Kuttelhof, obecny obszar ul. Chmielnej 39–45). Pod nr. 11 i 12 od około 1629 roku funkcjonowały duży (nr 12: 5 kondygnacji) i mały (nr 11: 4 kondygnacje) dom cechu browarników, od roku 1771 własność prywatna, po roku 1945 odbudowano mały dom browarników (m.in. od 1825 winiarnia Ayckego, po II wojnie światowej sklep warzywny, restauracja Wileńska, obecnie Kresowa). W 1806 roku część zachodnia określana była nieoficjalnie jako Zaggengasse (Szkapia), w nawiązaniu do istniejących w Dworze Miejskim stajni. W latach 1886–1894 (od wylotu ul. Słodowników do ul. Garbary) funkcjonowała jednotorowa linia tramwaju konnego, łączącą Weidengasse (ul. Łąkowa) z Fischmarkt (Targ Rybny), w 1896 zelektryfikowana ( tramwaje). W 1870 roku zlikwidowano na niej przedproża. Od 1833 w kamienicy pod nr. 10 funkcjonowała Akademia Handlowa (następnie do roku 1897 szkoła realna św. Piotra i Pawła i od 1920 Izba Handlowa, Korporacja Kupców). W XIX wieku obok licznych sklepów różnych branż działały tu browary, hotele, drukarnie. Obecnie zabudowana ponad 120 kamieniczkami, odbudowanymi po zniszczeniach w 1945 roku. Od rejonu skrzyżowania z ul. Garbary w roku 1949 rozpoczęła się odbudowa Głównego Miasta. Przetrwała II wojnę światową nienaruszona kamienica nr 27/28, wybudowana (w miejsce dwóch wcześniejszych) w roku 1872 (według projektu Hermanna Bandta) dla spółki Danziger Bankverein (Gdańskiego Towarzystwa Bankowego), w latach 1877–1892 siedziba Marienburg-Mlawkaer Eisenbahngesellschaft (oddziału pruskiego Kolei Malborsko-Mławskiej, z Gdańska do Warszawy), 1894–1930 hotel Germania ( hotele), wydzierżawiony w okresie 1903–1915 i po zakończeniu I wojny światowej do 1921 roku na siedzibę loży Gedania Loge Nr. 3 der Provinz Westpreußen ( wolnomularstwo), następnie do roku 1926 siedziba Warszawskiego Banku Zjednoczonego SA (obsługującego głównie handel zagraniczny), po jego plajcie w okresie 1927–1937 kawiarnia Cafe Germania, od 1939 własność prywatna, po 1945 siedziba banku i RSW Prasa-Książka-Ruch, w latach 70. XX wieku ze sklepem muzycznym na parterze i mieszkaniami na wyższych kondygnacjach, obecnie własność miasta, m.in. na parterze siedziba British Council Uniwersytetu Gdańskiego, instytucji powołanej przez rząd Wielkiej Brytanii w roku 1934 dla promocji języka angielskiego i kultury angielskiej, kondygnacje nadal zajmują prywatne mieszkania (budynek 18 VI 1996 roku wpisany na listę zabytków). Dwie inne z ocalałych w 1945 roku kamienic zostały w 1957 rozebrane do fundamentów: nr 30 i nr 29 (z pozostawieniem fragmentów fasady i gotyckiej zachodniej ściany). Pod nr. 94 urodził się Daniel G. Fahrenheit. W roku 1954 pod nr. 56 oddano do użytku Szkołę Podstawową nr 37, od 1978 Pałac Młodzieży, w 1990 Gdańską Szkołę Podstawową „Lingwista” im. Zjednoczonej Europy. Zob. też poczta, Radio Gdańsk do 1945. BŚ