MAUKISCH JOHANN, rektor Gimnazjum Akademickiego
| (Nie pokazano 28 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | '''JOHANN MAUKISCH''' (14 VIII 1617 Freiberg, Saksonia – 8 VI 1669 Gdańsk), | + | [[File: 1_Johann_Maukisch.jpg |thumb| Johann Maukisch]] |
| + | [[File:Johann_Maukisch.jpg|thumb|Johann Maukisch, rytował Christian Romstedt według Michaela Thiela, 1688]] | ||
| + | [[File: Maukisch__Johann.jpg |thumb| Johann Maukisch]] | ||
| + | '''JOHANN MAUKISCH''' (14 VIII 1617 Freiberg, Saksonia – 8 VI 1669 Gdańsk), rektor [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], pastor w [[KOŚCIÓŁ I KLASZTOR FRANCISZKANÓW ŚW. TRÓJCY | kościoła św. Trójcy]]. Syn kaznodziei w kościele św. Jana i św. Bartłomieja we Freiburgu Israela i Marie, córki pastora kościoła św. Mikołaja tamże, Jacoba Settlera, brat Michaela, także pastora w rodzinnym mieście.<br/><br/> | ||
| + | Uczył się w gimnazjum w Miśni, ze względów finansowych przerwał naukę. Od 1638 studiował (także dzięki stypendium miasta Freiburga) filologię, filozofię, teologię, języki hebrajski, chaldejski i syryjski na uniwersytecie w Lipsku, od 1639 bakałarz filozofii, od 1640 magister, od 1643 bakałarz teologii, od 1650 doktor teologii.<br/><br/> | ||
| + | 23 IX 1561 zaproponowany przez gdańską [[RADA MIEJSKA | Radę Miejska]], został (od 23 XI 1561) rektorem gdańskiego Gimnazjum Akademickiego i pastorem kościoła św. Trójcy. Jako rektor doskonalił dydaktykę, metody nauczania języków, sprowadził do Gdańska wybitnych uczonych, kierował fundacją [[AERARIUM PAUPERUM STUDIOSORUM, fundacja stypendialna | Aerarium pauperum studiosorum]], doprowadził do ponownego otwarcia bursy szkolnej, zorganizował chór i orkiestrę. Z myślą o uczniach ułożył po łacinie i niemiecku pieśni religijne, wydane w dwóch zbiorach (1656, 1657). Kładł nacisk na kształcenie nie tylko w języku łacińskim, ale także ojczystym, niemieckim i polskim (skoro ten jest w "codziennym użyciu, prawie konieczny i nadzwyczaj pożyteczny"), postulował pogłębienie religijnego wychowania uczniów, zachęcając pastorów do coniedzielnej katechezy młodzieży pozaszkolnej. Opracował sposób prowadzenia w Gimnazjum dysput, organizował dysputy pokazowe, angazując do roli odpowiadających własnych uczniów. W 1658 organizował także uroczyste obchody 100-lecia powstania Gimnazjum Akademickiego. Gorliwy obrońca ortodoksyjnego luteranizmu, autor traktatów teologicznych i pism polemicznych, w których rozprawiał się z kalwinistami (''Maledicentia Maresiana'', 1664; ''Nil sani, Maresiana!'', 1667), synkretystami (''Syncretistisches Glaubens-Hincken'', 1664) i jezuitami (''Schrifftmässiges Kinder-Zeugniß … Bey Gegenstellung der Lutherischen und Jesuitischen Religion'', 1664). W 1701 wydano w Gdańsku zbiór jego kazań i rozważań biblijnych, głoszonych podczas nabożeństw niedzielnych w kościele św. Trójcy oraz podczas głównych uroczystości i świąt kościelnych.<br/><br/> | ||
| + | Od 9 XI 1651 żonaty był z Marie Elizabeth (1632 – 2 I 1670), córką wrocławskiego pastora kościoła św. Elżbiety, doktora teologii Ananiasa Webera. Ojciec zmarłych w dzieciństwie Johanna Samuela (17 XI 1653 – 4 IV 1655), Johanna Frederika (4 III – 23 III 1660) i Ananiasa Gottlieba (14 I 1663 – 12 II 1667). Zmarł po długiej chorobie. Utwór żałobny po śmierci żony napisał pastor [[HEINIUS JOHANN, pastor kościoła św. Ducha | Johann Heinius]], jego samego żegnał zaś zbiór ''Carmina lugubria (Smutne pieśni)'' wielu teologów i profesorów z Lipska, Hamburga, Fryburga (z gdańskich m.in. [[CALOW ABRAHAM, rektor Gimnazjum Akademickiego | Abraham Calow]], [[STRAUCH AEGIDIUS, rektor Gimnazjum Akademickiego | Aegidius Strauch]], [[TITIUS JOHANN PETER, profesor Gimnazjum Akademickiego | Johann Peter Titius]], [[DILGER NATHANAEL, pastor kościoła NMP | Nathanaele Dilger]], [[FALCK MICHAEL, pastor kościołów św. Bartłomieja i św. Katarzyny, profesor | Michael Falck]], [[WEISSATIUS SAMUEL, pastor kościoła św. Bartłomieja | Samuel Weissatius]], [[HEYSE ABRAHAM, pastor kościoła NMP | Abraham Heyse]], [[OMUTH CHRISTIAN, pastor kościoła św. Jana | Christian Omuth]], [[FIGH BENEDICT, diakon kościoła NMP | Benedict Figh]], [[ZWICKER FRIEDRICH II, diakon kościoła św. Bartłomieja | Friedrich Zwicker]], [[MÖLLER SALOMON, pastor kościoła św. Jana | Salomon Möller]], [[ROSTEUSCHER JOHANN CHRISTOPH, profesor Gimnazjum Akademickiego, pastor kościoła św. Barbary | Johann Christoph Rosteuscher]], [[NEUFELD GEORG jr, profesor Gimnazjum Akademickiego | Georg Neufeld jr]], [[BÜTHNER FRIEDRICH, astronom, rektor szkoły św. Jana | Friedrich Büthner]], Johann Heinius diakon kościoła św. Trójcy, Joachim Simon (były pastor kościołą św. Barbary, diakon w kościele św. Katarzyny, [[FABRICIUS ISAAK, pastor, diakon| Isaak Fabricius]] pastor kościoła św. Barbary i inni). {{author: EK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | ||
Aktualna wersja na dzień 10:31, 9 lis 2024
JOHANN MAUKISCH (14 VIII 1617 Freiberg, Saksonia – 8 VI 1669 Gdańsk), rektor Gimnazjum Akademickiego, pastor w kościoła św. Trójcy. Syn kaznodziei w kościele św. Jana i św. Bartłomieja we Freiburgu Israela i Marie, córki pastora kościoła św. Mikołaja tamże, Jacoba Settlera, brat Michaela, także pastora w rodzinnym mieście.
Uczył się w gimnazjum w Miśni, ze względów finansowych przerwał naukę. Od 1638 studiował (także dzięki stypendium miasta Freiburga) filologię, filozofię, teologię, języki hebrajski, chaldejski i syryjski na uniwersytecie w Lipsku, od 1639 bakałarz filozofii, od 1640 magister, od 1643 bakałarz teologii, od 1650 doktor teologii.
23 IX 1561 zaproponowany przez gdańską Radę Miejska, został (od 23 XI 1561) rektorem gdańskiego Gimnazjum Akademickiego i pastorem kościoła św. Trójcy. Jako rektor doskonalił dydaktykę, metody nauczania języków, sprowadził do Gdańska wybitnych uczonych, kierował fundacją Aerarium pauperum studiosorum, doprowadził do ponownego otwarcia bursy szkolnej, zorganizował chór i orkiestrę. Z myślą o uczniach ułożył po łacinie i niemiecku pieśni religijne, wydane w dwóch zbiorach (1656, 1657). Kładł nacisk na kształcenie nie tylko w języku łacińskim, ale także ojczystym, niemieckim i polskim (skoro ten jest w "codziennym użyciu, prawie konieczny i nadzwyczaj pożyteczny"), postulował pogłębienie religijnego wychowania uczniów, zachęcając pastorów do coniedzielnej katechezy młodzieży pozaszkolnej. Opracował sposób prowadzenia w Gimnazjum dysput, organizował dysputy pokazowe, angazując do roli odpowiadających własnych uczniów. W 1658 organizował także uroczyste obchody 100-lecia powstania Gimnazjum Akademickiego. Gorliwy obrońca ortodoksyjnego luteranizmu, autor traktatów teologicznych i pism polemicznych, w których rozprawiał się z kalwinistami (Maledicentia Maresiana, 1664; Nil sani, Maresiana!, 1667), synkretystami (Syncretistisches Glaubens-Hincken, 1664) i jezuitami (Schrifftmässiges Kinder-Zeugniß … Bey Gegenstellung der Lutherischen und Jesuitischen Religion, 1664). W 1701 wydano w Gdańsku zbiór jego kazań i rozważań biblijnych, głoszonych podczas nabożeństw niedzielnych w kościele św. Trójcy oraz podczas głównych uroczystości i świąt kościelnych.
Od 9 XI 1651 żonaty był z Marie Elizabeth (1632 – 2 I 1670), córką wrocławskiego pastora kościoła św. Elżbiety, doktora teologii Ananiasa Webera. Ojciec zmarłych w dzieciństwie Johanna Samuela (17 XI 1653 – 4 IV 1655), Johanna Frederika (4 III – 23 III 1660) i Ananiasa Gottlieba (14 I 1663 – 12 II 1667). Zmarł po długiej chorobie. Utwór żałobny po śmierci żony napisał pastor Johann Heinius, jego samego żegnał zaś zbiór Carmina lugubria (Smutne pieśni) wielu teologów i profesorów z Lipska, Hamburga, Fryburga (z gdańskich m.in. Abraham Calow, Aegidius Strauch, Johann Peter Titius, Nathanaele Dilger, Michael Falck, Samuel Weissatius, Abraham Heyse, Christian Omuth, Benedict Figh, Friedrich Zwicker, Salomon Möller, Johann Christoph Rosteuscher, Georg Neufeld jr, Friedrich Büthner, Johann Heinius diakon kościoła św. Trójcy, Joachim Simon (były pastor kościołą św. Barbary, diakon w kościele św. Katarzyny, Isaak Fabricius pastor kościoła św. Barbary i inni).
