OMUTH CHRISTIAN, pastor kościoła św. Jana
| < Poprzednie | Następne > |
CHRISTIAN OMUTH (14 II 1631 Gdańsk – 29 V 1680 Gdańsk), teolog, pastor kościoła św. Jana. Pochodził z rodziny wywodzącej się z hrabstwa Oldenburg (Dolna Saksonia). W kwietniu 1643 zapisany został do Gimnazjum Akademickiego, ukończył je w 1649. Wyświęcony 6 XII 1657, w latach 1657–1667 był pastorem w Stegnie (Kobbelgrube, Steegen). Od 14 VIII 1667 diakon, od 5 IV 1672 do śmierci pastor w kościele św. Jana w Gdańsku. 26 VIII 1667 utracił nagle głos, po krótkiej poprawie dolegliwość nasiliła się, po kilku dniach – bez stosowania lekarstw – głos ostatecznie powrócił. Uznano to za cudowny skutek jego szczególnie żarliwych modlitw, o czym pisał Johann Peter Titius: Bis muto obticuit facundus Omuthius ore, ut sanctam assereret fortius iede fidem (Dwukrotnie elokwentny Omuth zamknął usta, aby mocniej potwierdzić świętą wiarę).
Na polecenie Ministerium Duchownego, wraz z pastorem kościoła Najświętszej Marii Panny (NMP), Nathanaelem Dilgerem, i kaznodzieją kościoła św. Katarzyny, Michaelem Bürichem, pełnił w latach 1673–1675 rolę negocjatora w sporach teologicznych i konfliktach społecznych, do których doprowadzała działalność pastora kościoła św. Trójcy Aegidiusa Straucha. Zwolennicy zmuszonego do opuszczenia Gdańska Straucha w ramach retorsji spowodowali 16 III 1676 skierowanie pozwu przeciwko niemu do króla Jana III Sobieskiego, żądając pozbawienia go stanowiska. Sprawę podniesiono także w rok później, kiedy spodziewano się przyjazdu króla do Gdańska. 17 IV 1678 siłą zablokowano mu dostęp do ambony, uniemożliwiając głoszenie kazań, co Rada Miejska potwierdziła pisemnie 29 kwietnia, skłaniając go do wyjazdu do Elbląga i Królewca. Spory rozwiązał powrót Aegidiusa Straucha do Gdańska 20 lipca tego roku. Dzięki wysiłkom swych parafian on także powrócił do Gdańska i 28 sierpnia ponownie stanął na ambonie.
Wraz z Heinrichem Nicolaim był autorem ćwiczeń do etyki dla Gimnazjum Akademickiego (Gymnasii Ethici Exercitatio. XV: De Amicitia, Dantisci 1649). Był autorem rozprawy teologicznej, przygotowanej pod kierunkiem Johanna Meisnera (1615-1681), protestanckiego teologa, profesora i dziekana wydziału teologicznego uniwersytetu w Wittenberdze, poświęconej kwestii wskrzeszenia niewiernych po końcu świata (Disputatio theologica de resurrectione impiorum, quam annuente eo, qui est ressurectio et vita ..., Wittenbergae 1677). Autor wielu mów pogrzebowych, m.in. na pogrzebie pastora kościoła NMP Johanna Botsacka (Christlicher Leich-Sermon, bey ... Leich-Begängnis des … H. Johannis Botsacci, der Heil. Schrift weitberühmten Doct. ..., Dantzig [1674]). Posiadacz bogatego księgozbioru, zlicytowanego w 1681.
Pochowany 6 I 1680. Do 1945 na północnej ścianie chóru kościoła św. Jana, na lewo od drzwi wejściowych do Biblioteki Zappia wisiał jego portret namalowany w 1667, zaginiony podczas działań wojennych.
Bibliograia:
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 142.
Hirsch Ferdinand, Der Grosse Kurfürst und Dr. Aegidius Strauch, „Zeitschrift des Westpreussischen Gechichtsvereins”, H. 47, 1904, s. 141-245.
Prätorius Ephraim, Dantziger-Lehrer Gedächtniβ ..., Danzig und Leipzig, 1760, s. 6, 57.
Rhesa Ludwig, Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern, Königsberg 1834, s. 43–44, 91.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.-18. Jahrhundert, Bd. 1, Klausdorf/Schwentine 1986-1992, Bd. I, 343.
