WITTBRODT EDMUND, rektor Politechniki Gdańskiej

Aktualna wersja na dzień 08:53, 10 cze 2024

Edmund Wittbrodt

Edmund Wittbrodt podczas dekoracji Medalem św. Wojciecha, 2013

EDMUND WITTBRODT (ur. 16 XI 1947 Rumia), rektor Politechniki Gdańskiej (PG). Jeden z czworga dzieci Antoniego (29 III 1917 Rumia – 28 X 1988 Rumia), murarza, w działaniach wojennych 1939 członka Gdyńskich Kosynierów, zesłanego do Dachau i poznanej tam Katarzyny z domu Kapustina (24 VI 1925 Rżewo koło Moskwy – 25 VII 2003 Rumia), po wojnie prowadzącej magazyn w Fabryce Urządzeń Metalowych w Rumi.

Edukację podstawową odbył w Szkołach Podstawowych nr 1 i nr 5 w Rumi. W 1966 absolwent gdańskiego Technikum Mechaniczno-Elektrycznego ( Centrum Kształcenia Ustawicznego w Gdańsku), w 1972 Wydziału Mechanicznego Technologicznego PG. Od czasu szkoły średniej do połowy studiów gitarzysta zespołu „Poszukiwacze”, grającego w Miejskim Domu Kultury w Rumi. Bezpośrednio po studiach podjął pracę na Wydziale Budowy Maszyn PG; od 1974 doktor, od 1983 doktor habilitowany, od 1991 profesor tytularny, od 1996 profesor zwyczajny. Odbył staż naukowy w University of Wales (Swansea, Wielka Brytania, rok akademicki 1976–1977), visiting professor w USA, Niemczech, Francji, Belgii, Grecji i Szwecji. Specjalista w zakresie budowy i eksploatacji maszyn, mechaniki teoretycznej i stosowanej, dynamiki układów mechanicznych, automatyki, robotyki i biomechaniki. Współautor oryginalnej polskiej metody obliczeniowej, tzw. metody sztywnych elementów skończonych, autor hybrydowej metody sztywnych i odkształcalnych elementów skończonych.

W latach 1984–1987 prodziekan do spraw kształcenia Wydziału Budowy Maszyn PG, 1987–1990 dziekan tego wydziału, 1991–2017 kierownik Katedry Mechaniki i Wytrzymałości Materiałów, przekształconej w Katedrę Mechaniki i Mechatroniki (2010). W latach 1990–1996 (dwie kadencje) rektor PG oraz przewodniczący Rady Rektorów Pomorza Gdańskiego (od 1993: Nadwiślańskiego), w okresie 1994–1996 przewodniczący Konferencji Rektorów Polskich Uczelni Technicznych, 1996–1999 wiceprzewodniczący Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego.

Od 20 VII 2000 do 19 X 2001 minister edukacji narodowej w rządzie Jerzego Buzka, m.in. powołał Państwową Komisję Akredytacyjną, wprowadził nowy system wynagrodzeń nauczycieli akademickich. Pięciokrotnie wybrany na senatora Rzeczypospolitej Polskiej: na IV kadencję Senatu (1997–2001, z ramienia Akcji Wyborczej Solidarność), V kadencję (2001– 2005, z ramienia Bloku Senat 2001), VI kadencję (2005–2007, z ramienia Platformy Obywatelskiej (PO)), VII kadencję (2007–2011, z ramienia PO) i VIII kadencję (2011–2015, z ramienia PO); w latach 1997–2005 członek i przewodniczący Komisji Nauki i Edukacji, 2005–2015 Komisji Nauki, Edukacji i Sportu. W okresie 1997–2001 przewodniczył polskiej delegacji w Konferencji Parlamentarnej Państw Morza Bałtyckiego, w tych samych latach członek Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, w tym Komitetu Nauki i Technologii (opracował przyjęty przez Zgromadzenie Raport Rady Europy w sprawie sytuacji młodej kadry naukowej; zorganizował w Gdańsku w 2000 międzynarodową konferencję „Nauka i technologia w perspektywie XXI wieku”), 2001–2004 członek Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej, 2002–2003 członek Konwentu do spraw Przyszłości Europy (przygotował projekt obowiązującego od 2009 w Unii Europejskiej traktatu lizbońskiego), 2003–2004 obserwator, a następnie poseł do Parlamentu Europejskiego, 2004–2005 wiceprzewodniczący, 2005–2015 przewodniczący senackiej Komisji Spraw Unii Europejskiej.

Członek komisji rządowych i towarzystw naukowych, m.in. w latach 2005–2008 przewodniczący Interdyscyplinarnego Zespołu ds. Strategicznego Programu Badań Naukowych i Prac Podstawowych (opracował Krajowy Program Badań Naukowych i Prac Rozwojowych). W latach 1995–1998 przewodniczący Rady Programowej Komitetu Obchodów Tysiąclecia Gdańska, po jej przekształceniu przewodniczący Rady Fundacji Gdańskiej. W kadencji 2003–2007 członek Rady Naukowej Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. Od 2005 członek oraz przewodniczący Rady Naukowo-Programowej Centrum Hewelianum, w latach 2011–2015 przewodniczący Gdańskiej Rady Oświatowej, a od 2015 członek Pomorskiej Rady Oświatowej. Działacz Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego (w latach 2016–2019 jego prezes) i współzałożyciel Instytutu Kaszubskiego. Od 2003 przewodniczący Rady Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie, w 2004 inicjator powołania i współzałożyciel Rumskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Od 2017 członek kapituły Medalu św. Wojciecha i Medalu Księcia Mściwoja II.

W 1997 laureat Nagrody Naukowej Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza, w 2013 otrzymał Medal św. Wojciecha „za całokształt wybitnej działalności naukowej, pedagogicznej i społecznej w kraju i za granicą”. Honorowy obywatel Rumi (od 1998) i powiatu wejherowskiego (od 2024), wyróżniony Medalem Europejskim za dokonania na rzecz idei europejskiej (2008). Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1996), Medalem Komisji Edukacji Narodowej, a także Krzyżem Średnim Orderu Węgierskiego za zasługi na rzecz budowania dobrych relacji polsko-węgierskich (2016), Wielkim Krzyżem Zasługi Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec za zaangażowanie na rzecz dobrych stosunków polsko-niemieckich oraz na rzecz wzmacniania procesów integracji europejskiej (2016), Medalem Stulecia Niepodległości dla biznesmenów, urzędników oraz ludzi nauki i kultury (2018), Medalem 100-lecia Towarzystwa Przyjaciół Nauki i Sztuki w Gdańsku, Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki (2022). Od 2020 doktor honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego. W 2022 otrzymał medal honorowy „Profesor Emeritus Politechniki Gdańskiej”.

Od 1968 mąż Danuty, ojciec Izabeli (ur. 27 II 1969), zamężnej Jagodzińskiej, architekta, i Agaty, zamężnej Zapolskiej-Downar, psychologa. BŚ