ŚLIWIŃSKI BŁAŻEJ, profesor Uniwersytetu Gdańskiego

Aktualna wersja na dzień 14:54, 14 sie 2024

Błażej Śliwiński, 2014

BŁAŻEJ ŚLIWIŃSKI (ur. 25 VI 1954 Gdańsk), historyk, profesor Uniwersytetu Gdańskiego (UG). Wnuk Czesława (17 II 1896 – 10 VII 1944), w 1918 powstańca wielkopolskiego, zawodowego żołnierza w garnizonie w Wilnie, poległego podczas operacji „Ostra Brama” i Marii Maksymowicz (4 I 1906 – 11 XI 1981), w latach 1944–1957 na zesłaniu w Kazachstanie. Syn ekonomistów Witolda (10 XII 1924 – 7 XII 2000), żołnierza Armii Krajowej, absolwenta Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Sopocie i Ireny (9 VIII 1927 – 25 II 2018).

W 1969 ukończył Szkołę Podstawową nr 67 przy ul. Żabi Kruk, w 1974 I Liceum Ogólnokształcące, a w 1977 studia historyczne ze specjalnością muzealnictwo na UG. Od 1 IX 1977 zatrudniony w Instytucie Historii UG (kolejno jako asystent stażysta, asystent i starszy asystent). W roku akademickim 1979/1980 odbył staż naukowy w Instytucie Historii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Od 1982 doktor, od 1988 doktor habilitowany (w zakresie historii średniowiecza i nauk pomocniczych historii), od 1989 na stanowisku docenta, od 1992 na stanowisku profesora UG, od 1993 profesor tytularny, od 1999 profesor zwyczajny. W latach 1986–1989 kierownik Studium Podyplomowego Historii, w okresie 1990–1993 prodziekan do spraw studenckich Wydziału Humanistycznego UG, w 1996–2007 kierownik Studium Doktoranckiego Historii na Wydziale Filologiczno-Historycznym UG, a od 1997 do 2016 kierownik Zakładu Historii Średniowiecza Polski i Nauk Pomocniczych Historii w Instytucie Historii UG.

W latach 1993–2004 pracował także w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Słupsku (Pomorskiej Akademii Pedagogicznej), w okresie 1994–2001 w Bałtyckiej Wyższej Szkole Humanistycznej w Koszalinie (od 1994 kierownik Katedry Historii Polski, od 1996 kierownik Katedry Historii Pomorza, od 1998 dziekan Wydziału Europeistyki, od 2000 kierownik Katedry Historii Państwa i Prawa), a od 2005 do 2011 w Wyższej Szkole Turystyki i Hotelarstwa w Gdańsku. Od 2019 na emeryturze.

Zajmuje się dziejami Polski, szczególnie Pomorza Wschodniego w okresie od X do początków XIV wieku. Autor monografii Rola polityczna możnowładztwa na Pomorzu Gdańskim w czasach Mściwoja II (1987), Pogranicze kujawsko-pomorskie w XII i XIII wieku. Z dziejów Bydgoskiego i Wyszogrodzkiego w latach 1113–1296 (1989), Urzędnicy Pomorza Wschodniego do 1309 roku. Spisy (1989), Lisowie Krzelowscy i ich antenaci w XII–XV wieku. Studium genealogiczne (1993; o polskim rodzie rycerskim, z którego hipotetycznie wywodzi się dynastię książąt gdańskich), Pomorze Wschodnie w okresie rządów księcia polskiego Władysława Łokietka w latach 1306–1309 (2003, 2016), Początki Gdańska. Dzieje ziem nad zachodnim brzegiem Zatoki Gdańskiej w I połowie X wieku (2009). Autor naukowych biografii książąt piastowskich i pomorskich: Leszek, książę inowrocławski (1274/1275 – po 27 kwietnia 1339) (2010), Bezprym. Pierworodny syn pierwszego króla Polski (986–1032) (2014), Sambor II, książę tczewski (1211 lub 1212 – 30 grudnia 1276/1278) (2015), Mściwoj II (1224–1294). Książę wschodniopomorski (gdański) (2016) oraz Ziemomysł Inowrocławski, książę kujawski, brat Leszka Czarnego i króla Władysława Łokietka (ok. 1247 – początek października/25 grudnia 1287) (2017).

Ponadto autor popularnych monografii: Kronikarskie niedyskrecje czyli Życie prywatne Piastów (1994), Poczet książąt gdańskich. Dynastia Sobiesławiców XII–XIII wieku (1997), Dzieje kasztelanii chmieleńskiej (2000), Kasztelania goręczyńska (2001) oraz Rzeź i zniszczenie Gdańska przez Krzyżaków w 1308 roku. Przyczyny, przebieg i skutki (2006).

Współautor monografii Studia z dziejów Pomorza w XII wieku (1993; wraz z Janem Powierskim i Klemensem Bruskim), a także Zawisza Czarny z Garbowa herbu Sulima (2003; z Beatą Możejko i Sobiesławem Szybkowskim) oraz Herby miast, gmin i powiatów województwa pomorskiego (t. I–II, 2000–2004; z Beatą Możejko). Redaktor naukowy i współautor monografii: Dzieje Sopotu (t. I, 1998), Dzieje miasta Gniewu do 1939 roku (1998), Dzieje Żukowa (2003), Historia Pruszcza Gdańskiego do 1989 roku (2008) i Historia Rumi (t. I–II, 2012–2014).

Kierował zespołem, który w latach 90. opracował projekty aktualnych herbów i flag powiatów gdańskiego, kwidzyńskiego i nowodworskiego oraz gmin Elbląg, Gronowo Elbląskie, Kwidzyn, Sadlinki, Suchy Dąb. Opiniował współczesne przedstawienia historycznych herbów, między innymi Gdańska, Sopotu, Czerska Pomorskiego, Kwidzyna, oraz obowiązujący obecnie herb województwa pomorskiego.

W 1994 z jego inicjatywy gdańscy mediewiści rozpoczęli wydawanie rocznika „Gdańskie Studia z Dziejów Średniowiecza”. Pierwszy tom zredagował wspólnie z prof. Janem Powierskim, od tomu II do XV (2015) pozostawał jedynym redaktorem pisma. Redagował także serię historyczną koszalińskich „Studiów Bałtyckich” (t. 1–3, 1996–1998). Redaktor naukowy Encyklopedii Gdańska (2012), a następnie Gedanopedii, jej wersji internetowej.

W latach 1999–2006 i 2014–2017 był członkiem Komisji Nauk Pomocniczych Historii i Edytorstwa Polskiej Akademii Nauk, w okresie 2000–2003 członkiem Zespołu Oceniającego Komisji Akredytacyjnej Uczelni Pedagogicznych na kierunki historia. Od 1996 do 2000 należał do Rady Naukowej Muzeum Ziemi Puckiej, w okresie 2008–2017 był członkiem Rady Muzealnej Muzeum Historycznego Miasta Gdańska, a w latach 2013–2017 jej przewodniczącym. Od 2016 do 2022 członek Rady Naukowej Polskiego Słownika Biograficznego, od 2016 komitetu redakcyjnego pisma „Pomorania Antiqua”.

Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1999), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2001), Medalem Prezydenta Miasta Gdańska, odznaką „Zasłużony dla Województwa Koszalińskiego” (1998); wyróżniony Medalem św. Wojciecha. W 2023 otrzymał nagrodę Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury. RED