TAYLOR KAROL (II), rektor Uniwersytetu Gdańskiego
| < Poprzednie | Następne > |
KAROL TOMASZ TAYLOR (9 II 1928 Poznań – 30 VIII 1997 Gdańsk), biochemik, mikrobiolog, rektor ► Uniwersytetu Gdańskiego (UG). Syn Edwarda Roberta Edmunda (26 IX 1884 Kielce – 9 VIII 1964 Poznań), ekonomisty, profesora uniwersytetu w Poznaniu i Wandy Marii z Wybranowskich (25 XII 1885 Lwów – 11 XII 1964 Poznań). Brat Leona (17 I 1913 Kraków – 3 I 2000 Poznań) adwokata i sędziego Trybunału Stanu, Stanisława Karola (27 X 1918 – 16 IX 1939) poległego w kampanii wrześniowej i Jana Hektora ( 5 V 1925 – 3 VIII 2012 Gdańsk) inżyniera elektryka. Styj ► Jacka Taylora.
W 1946 ukończył szkołę średnią i podjął studia chemiczne w Poznaniu. Kontynuował je do 1950 na Wydziale Chemicznym ► Politechniki Gdańskiej (PG) (technologia leków), gdzie od 1949 do 1953 był zatrudniony w Katedrze Chemii Organicznej na stanowisku asystenta i starszego asystenta. Specjalizując się w biochemii drobnoustrojów, w 1953 podjął pracę w Pracowni Wirusologii ► Międzywydziałowego Instytutu Medycyny Morskiej i Tropikalnej (IMMiT), gdzie pracował do 1969, początkowo jako adiunkt, następnie kierownik Pracowni Biochemii. Od 1958 doktor (obrona w Instytucie Immunologii i Terapii Doświadczalnej Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu), od 1966 doktor habilitowany (na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Łódzkiego).
Od 1969 związany z ► Wyższą Szkołą Pedagogiczną (zorganizował Zakład Biochemii). W latach 1969–1970 członek Komitetu do spraw Organizacji UG, 1970–1975 dyrektor Instytutu Biologii, 1970–1994 kierownik Zakładu Biochemii (następnie Katedry Biologii Molekularnej), był współtwórcą ► Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii UG i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego (MWB). Od 1978 profesor nadzwyczajny (tytularny), od 1988 profesor zwyczajny. Wybrany 31 V 1984 na rektora UG (kadencja 1984–1987), odwołany przez władze państwowe 27 XI 1985 z powodów politycznych (wziął udział w Olsztynie w pogrzebie studenta UG, Marcina Antonowicza, ofiary działań sił bezpieczeństwa), pozbawiony paszportu. W 1989 zaangażowany był w działania Komitetu Obywatelskiego przy Przewodniczącym NSZZ „Solidarność” ► Lechu Wałęsie. Wycofał się z tej działalności po zaatakowaniu przez Lecha Wałęsę na posiedzeniu Komitetu Obywatelskiego 24 VI 1990 Jerzego Turowicza. W jesiennych wyborach prezydenckich tego samego roku należał do Gdańskiego Komitetu Wyborczego Tadeusza Mazowieckiego.
Zajmował się genetyką molekularną bakteriofagów, był pierwszym naukowcem, który wykazał zjawisko transkrypcji obu nici DNA; twórca gdańskiej szkoły biologii molekularnej (którą zainteresował się podczas pobytu w latach 1966–1967 w Laboratorium Rakowym McArdle Uniwersytetu Wisconsin, Madison). Od 1986 członek korespondent Polskiej Akademii Nauk, wiceprzewodniczący Polskiego Towarzystwa Genetycznego.
Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, odznaką ► „Za Zasługi dla Gdańska”. W 1995 laureat Nagrody Naukowej Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza (► nagrody miasta Gdańska).
Żonaty z ► Aliną z domu Syrtowtt. Rodzice Krystyny zamężnej Basińskiej, doktora nauk medycznych, m.in. p.o. kierownika Zakładu Etyki ► Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.
Pochowany z żoną na Cmentarzu Katolickim w Sopocie. Jego imię nosi jedna z sal wykładowych Wydziału Biologii przy ul. Kładki 24, tam też 27 X 2009 odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą twórcom MBW, zarówno jemu jak i prof. ► Annie Podhajskiej oraz prof. ► Wacławowi Szybalskiemu. Jego nazwisko umieszczono na głazie przed budynkiem Wydziału Biologii na kampusie oliwskim UG, poświęconym „Pamięci profesorów, twórców gdańskiej biologii w latach 1967-1970”, ustawiony w 1 X 212 z inicjatywy dziekana prof. ► Dariusza Szlachetko, wykonanym przez Jana Szczypkę. W 2018 ustanowiono Nagrodę Naukową Rektora Uniwersytetu Gdańskiego im. Profesora Karola Taylora, przyznawaną za wyróżniające się osiągnięcia naukowe oraz badawczo-rozwojowe (indywidualne i zespołowe) w dziedzinie nauk ścisłych i przyrodniczych, nauk humanistycznych oraz nauk społecznych.
