ZERNECKE HEINRICH, burmistrz Gdańska
(uzupelnienie LM (23.04.2020)) |
(uzupelnienie LM (11.11.2020)) |
||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
[[File:Heinrich_Zernecke2.jpg|thumb|Heinrich Zernecke, portret autorstwa [[WESSEL JACOB| Jacoba Wessela]]]] | [[File:Heinrich_Zernecke2.jpg|thumb|Heinrich Zernecke, portret autorstwa [[WESSEL JACOB| Jacoba Wessela]]]] | ||
| − | '''HEINRICH ZERNECKE''' (17 X 1709 Toruń – 30 VII 1775 Wrzeszcz), [[BURMISTRZOWIE MIAST GDAŃSKICH | burmistrz]] Gdańska. Pochodził z rodziny wywodzącej się z Bergen na Rugii. Jego dziadek przybył do | + | '''HEINRICH ZERNECKE''' (17 X 1709 Toruń – 30 VII 1775 Wrzeszcz), [[BURMISTRZOWIE MIAST GDAŃSKICH | burmistrz]] Gdańska. Pochodził z rodziny wywodzącej się z Bergen na Rugii. Jego dziadek Johann, przybył w 1632 do Gdańska, w 1638 osiadł w Toruniu, gdzie był rajcą. Ojciec, Jacob Heinrich (18 XI 1672 Toruń – 29 X 1741 Gdańsk), ósme dziecko Johanna, w latach 1692–1694 uczeń gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], od 1723 roku był burmistrzem Torunia. W wyniku tzw. tumultu toruńskiego (zamieszki między protestantami a katolikami) z 16 VII 1724 roku został skazany na śmierć (wraz z drugim burmistrzem protestanckim) przez sąd powołany przez króla polskiego Augusta II. Ułaskawiony, 30 XII 1724 roku wyjechał do Gdańska, gdzie mieszkał aż do śmierci. Został pochowany w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny]] (NMP). Jego żoną i matką Heinricha była Konstantia Concordia Stannicke (1678–1757), córka Mathiasa Stannickego z Bergen na Rugii. Brat Concordii Ester (ur. i zm. 1703), Renaty Concordii (1704–1707), Johanny Dorothei (1707–1709), Katheriny (1714–1717) i Jacoba (1719–1741). <br/><br/> |
| − | Od 1725 roku | + | |
| + | Od 1725 roku był uczniem Gimnazjum Akademickiego. W 1730 studiował na uniwersytecie w Lipsku, w 1731 w Wittenberdze. Do Gdańska powrócił w 1733 roku, w 1736 nabył tzw. wielkie obywatelstwo gdańskie w [[KWARTAŁY | kwartale Wysokim]], którego mistrzem został w 1744 roku. Jednocześnie w latach 1736–1744 był przewodniczącym rady przy [[KOŚCIÓŁ ZBAWICIELA (I) | kościele]] i szpitalu Zbawiciela, a 1744–1746 przy kościele NMP. Od 1746 roku był [[ŁAWA MIEJSKA | ławnikiem]], od 1753 pełnił funkcję conseniora. W 1758 roku został [[RADA MIEJSKA | rajcą]], w 1762 komisarzem artylerii, a w 1764 z ramienia Rady Miejskiej [[SĘDZIA | sędzią]]. Od 1768 roku był burmistrzem. Urząd pierwszego burmistrza pełnił w 1769 roku, drugiego w 1768, czwartego w 1770, trzeciego zaś najdłużej, bo przez pięć kolejnych lat: w 1771, 1772, 1773, 1774, 1775 (co było dość wyjątkowe w strukturze gdańskich urzędów burmistrzowskich). W 1770 roku pełnił również obowiązki [[BURGRABIOWIE | burgrabiego]] królewskiego w Gdańsku. <br/><br/> | ||
| + | |||
Z racji sprawowanych urzędów wchodził w skład wielu komisji i delegacji. Między innymi w czerwcu 1765 roku był, obok Karla Ludwiga Ehlera i syndyka [[LENGNICH GOTTFRIED | Gottfrieda Lengnicha]], członkiem komisji do przeprowadzenia kontroli wszystkich gdańskich szkół. Efektem tych prac była między innymi negatywna ocena Gimnazjum Akademickiego. Na podstawie tego raportu gdańskie [[KOLEGIUM SZKOLNE | Kolegium Szkolne]] ustaliło w 1766 roku relacje między szkołami parafialnymi. Najwyższe miejsce przyznano szkołom [[SZKOŁA MARIACKA | przy NMP]], [[SZKOŁA ŚW. JANA | św. Jana]] oraz [[SZKOŁA ŚW. PIOTRA I PAWŁA | św. Piotra i Pawła]]. Jako burmistrz był przede wszystkim konfrontowany z zakusami Prus w stosunku do Gdańska, które w swej konsekwencji doprowadziły do I rozbioru Polski. <br/><br/> | Z racji sprawowanych urzędów wchodził w skład wielu komisji i delegacji. Między innymi w czerwcu 1765 roku był, obok Karla Ludwiga Ehlera i syndyka [[LENGNICH GOTTFRIED | Gottfrieda Lengnicha]], członkiem komisji do przeprowadzenia kontroli wszystkich gdańskich szkół. Efektem tych prac była między innymi negatywna ocena Gimnazjum Akademickiego. Na podstawie tego raportu gdańskie [[KOLEGIUM SZKOLNE | Kolegium Szkolne]] ustaliło w 1766 roku relacje między szkołami parafialnymi. Najwyższe miejsce przyznano szkołom [[SZKOŁA MARIACKA | przy NMP]], [[SZKOŁA ŚW. JANA | św. Jana]] oraz [[SZKOŁA ŚW. PIOTRA I PAWŁA | św. Piotra i Pawła]]. Jako burmistrz był przede wszystkim konfrontowany z zakusami Prus w stosunku do Gdańska, które w swej konsekwencji doprowadziły do I rozbioru Polski. <br/><br/> | ||
| − | Był dwukrotnie żonaty. Po raz pierwszy ożenił się 28 II 1736 roku w kościele NMP z Eleonorą Konstantią (1 IX 1714 – 19 II 1749), córką gdańskiego burmistrza [[WAHL JOHANN | Johanna Wahla]]. Po raz drugi 7 IV 1750 roku w tym samym kościele z Christie Benigną (15 V 1723 – 6 VII 1762), córką rajcy [[SCHLIEFF VALENTINUS| Valentina Schlieffa]]. Z obydwu związków małżeńskich pochodziło dziewięcioro dzieci, w tym synowie Johann Heinrich ( | + | |
| + | Był dwukrotnie żonaty. Po raz pierwszy ożenił się 28 II 1736 roku w kościele NMP z Eleonorą Konstantią (1 IX 1714 – 19 II 1749), córką gdańskiego burmistrza [[WAHL JOHANN | Johanna Wahla]]. Po raz drugi 7 IV 1750 roku w tym samym kościele z Christie Benigną (15 V 1723 – 6 VII 1762), córką rajcy [[SCHLIEFF VALENTINUS| Valentina Schlieffa]]. Z obydwu związków małżeńskich pochodziło dziewięcioro dzieci, w tym synowie Johann Heinrich (1737 – 1745), Karl Jakob (1742 – 1746), późniejszy burmistrz [[ZERNECKE DANIEL ANDREAS | Daniel Andreas]], Valentin Heinrich (1754–1834), Jakob Gabriel (1755–1813) i Samuel (ur. i zm. 1762) oraz córki Eleonore Concordia (1738–1805), żona gdańskiego rajcy Johanna Gabriela Schmidta, Adelgunde Henriette (1749–1791), żona gdańskiego ławnika [[RENNER JOHANN| Johanna Rennera]], i Dorothea Benigna (1752–1814), żona gdańskiego rajcy Heinricha Gottfrieda Meyera. Syn Valentin Heinrich był prawnikiem, żonatym z Johanną Ahathą Muhl (1769– 1793). Jacob Gabriel był kupcem, żonatym z Marią Reginą Bauer (1753–1806). <br/><br/> | ||
| + | |||
Został pochowany w kościele NMP 22 VIII 1775 roku. Jego portret (z charakterystycznym guzem na czole) namalował [[WESSEL JACOB | Jacob Wessel]]. {{author: JZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | Został pochowany w kościele NMP 22 VIII 1775 roku. Jego portret (z charakterystycznym guzem na czole) namalował [[WESSEL JACOB | Jacob Wessel]]. {{author: JZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | ||
Wersja z 16:34, 11 lis 2020
HEINRICH ZERNECKE (17 X 1709 Toruń – 30 VII 1775 Wrzeszcz), burmistrz Gdańska. Pochodził z rodziny wywodzącej się z Bergen na Rugii. Jego dziadek Johann, przybył w 1632 do Gdańska, w 1638 osiadł w Toruniu, gdzie był rajcą. Ojciec, Jacob Heinrich (18 XI 1672 Toruń – 29 X 1741 Gdańsk), ósme dziecko Johanna, w latach 1692–1694 uczeń gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, od 1723 roku był burmistrzem Torunia. W wyniku tzw. tumultu toruńskiego (zamieszki między protestantami a katolikami) z 16 VII 1724 roku został skazany na śmierć (wraz z drugim burmistrzem protestanckim) przez sąd powołany przez króla polskiego Augusta II. Ułaskawiony, 30 XII 1724 roku wyjechał do Gdańska, gdzie mieszkał aż do śmierci. Został pochowany w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (NMP). Jego żoną i matką Heinricha była Konstantia Concordia Stannicke (1678–1757), córka Mathiasa Stannickego z Bergen na Rugii. Brat Concordii Ester (ur. i zm. 1703), Renaty Concordii (1704–1707), Johanny Dorothei (1707–1709), Katheriny (1714–1717) i Jacoba (1719–1741).
Od 1725 roku był uczniem Gimnazjum Akademickiego. W 1730 studiował na uniwersytecie w Lipsku, w 1731 w Wittenberdze. Do Gdańska powrócił w 1733 roku, w 1736 nabył tzw. wielkie obywatelstwo gdańskie w kwartale Wysokim, którego mistrzem został w 1744 roku. Jednocześnie w latach 1736–1744 był przewodniczącym rady przy kościele i szpitalu Zbawiciela, a 1744–1746 przy kościele NMP. Od 1746 roku był ławnikiem, od 1753 pełnił funkcję conseniora. W 1758 roku został rajcą, w 1762 komisarzem artylerii, a w 1764 z ramienia Rady Miejskiej sędzią. Od 1768 roku był burmistrzem. Urząd pierwszego burmistrza pełnił w 1769 roku, drugiego w 1768, czwartego w 1770, trzeciego zaś najdłużej, bo przez pięć kolejnych lat: w 1771, 1772, 1773, 1774, 1775 (co było dość wyjątkowe w strukturze gdańskich urzędów burmistrzowskich). W 1770 roku pełnił również obowiązki burgrabiego królewskiego w Gdańsku.
Z racji sprawowanych urzędów wchodził w skład wielu komisji i delegacji. Między innymi w czerwcu 1765 roku był, obok Karla Ludwiga Ehlera i syndyka Gottfrieda Lengnicha, członkiem komisji do przeprowadzenia kontroli wszystkich gdańskich szkół. Efektem tych prac była między innymi negatywna ocena Gimnazjum Akademickiego. Na podstawie tego raportu gdańskie Kolegium Szkolne ustaliło w 1766 roku relacje między szkołami parafialnymi. Najwyższe miejsce przyznano szkołom przy NMP, św. Jana oraz św. Piotra i Pawła. Jako burmistrz był przede wszystkim konfrontowany z zakusami Prus w stosunku do Gdańska, które w swej konsekwencji doprowadziły do I rozbioru Polski.
Był dwukrotnie żonaty. Po raz pierwszy ożenił się 28 II 1736 roku w kościele NMP z Eleonorą Konstantią (1 IX 1714 – 19 II 1749), córką gdańskiego burmistrza Johanna Wahla. Po raz drugi 7 IV 1750 roku w tym samym kościele z Christie Benigną (15 V 1723 – 6 VII 1762), córką rajcy Valentina Schlieffa. Z obydwu związków małżeńskich pochodziło dziewięcioro dzieci, w tym synowie Johann Heinrich (1737 – 1745), Karl Jakob (1742 – 1746), późniejszy burmistrz Daniel Andreas, Valentin Heinrich (1754–1834), Jakob Gabriel (1755–1813) i Samuel (ur. i zm. 1762) oraz córki Eleonore Concordia (1738–1805), żona gdańskiego rajcy Johanna Gabriela Schmidta, Adelgunde Henriette (1749–1791), żona gdańskiego ławnika Johanna Rennera, i Dorothea Benigna (1752–1814), żona gdańskiego rajcy Heinricha Gottfrieda Meyera. Syn Valentin Heinrich był prawnikiem, żonatym z Johanną Ahathą Muhl (1769– 1793). Jacob Gabriel był kupcem, żonatym z Marią Reginą Bauer (1753–1806).
Został pochowany w kościele NMP 22 VIII 1775 roku. Jego portret (z charakterystycznym guzem na czole) namalował Jacob Wessel.
