BOTSACK JOHANN, pastor kościoła NMP, rektor
| Linia 8: | Linia 8: | ||
W Gdańsku od 1630, gdy [[RADA MIEJSKA | Rada Miejska]] zaproponowała mu stanowisko rektora [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]] i stanowisko pastora [[KOŚCIÓŁ I KLASZTOR FRANCISZKANÓW ŚW. TRÓJCY | kościoła św. Trójcy]]. Od 1631 doktor (uniwersytet w Wittenberdze), wykładał teologię i język hebrajski. W 1643 zrezygnował z funkcji rektora, od tego roku do 1672 będąc pastorem kościoła NMP, od 1646 także seniorem Ministerium Duchownego. Od 1672 pobierał rentę w wysokości 3000 florenów rocznie. <br/><br/> | W Gdańsku od 1630, gdy [[RADA MIEJSKA | Rada Miejska]] zaproponowała mu stanowisko rektora [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]] i stanowisko pastora [[KOŚCIÓŁ I KLASZTOR FRANCISZKANÓW ŚW. TRÓJCY | kościoła św. Trójcy]]. Od 1631 doktor (uniwersytet w Wittenberdze), wykładał teologię i język hebrajski. W 1643 zrezygnował z funkcji rektora, od tego roku do 1672 będąc pastorem kościoła NMP, od 1646 także seniorem Ministerium Duchownego. Od 1672 pobierał rentę w wysokości 3000 florenów rocznie. <br/><br/> | ||
Uchodził za jednego z największych ortodoksów luterańskich w Gdańsku, był przeciwnikiem synkretyzmu i [[KALWINI W GDAŃSKU | kalwinizmu]]. Za jego sprawą luteranie w 1645 przedstawili w Toruniu na wspólnym zjeździe z katolikami i kalwinistami (''Colloquium charitativum'') bardzo sztywne stanowisko. Przyczyniło się to do fiaska rozmów i braku uzyskania jedności wiary i pokoju religijnego. Opublikował drukiem ponad 100 pism polemicznych, mów, utworów gratulacyjnych (zob. np. [[DILGER NATHANAEL, pastor kościoła NMP | Nathanael Dilger]]) i [[KAZANIE POGRZEBOWE | kazań pogrzebowych]] (zob. [[BLOCK JACOB van den, budowniczy | Jacob van den Block]]; [[FERBER CONSTANTIN (II), burmistrz Gdańska | Constantin Ferber]], [[SCHMIEDEN NATHANAEL, burmistrz Gdańska | Nathaniel Schmieden]], także i innych, np. rajców Jacoba Stuve (1659) czy Gabriela Borckmana (1668)). <br /><br /> | Uchodził za jednego z największych ortodoksów luterańskich w Gdańsku, był przeciwnikiem synkretyzmu i [[KALWINI W GDAŃSKU | kalwinizmu]]. Za jego sprawą luteranie w 1645 przedstawili w Toruniu na wspólnym zjeździe z katolikami i kalwinistami (''Colloquium charitativum'') bardzo sztywne stanowisko. Przyczyniło się to do fiaska rozmów i braku uzyskania jedności wiary i pokoju religijnego. Opublikował drukiem ponad 100 pism polemicznych, mów, utworów gratulacyjnych (zob. np. [[DILGER NATHANAEL, pastor kościoła NMP | Nathanael Dilger]]) i [[KAZANIE POGRZEBOWE | kazań pogrzebowych]] (zob. [[BLOCK JACOB van den, budowniczy | Jacob van den Block]]; [[FERBER CONSTANTIN (II), burmistrz Gdańska | Constantin Ferber]], [[SCHMIEDEN NATHANAEL, burmistrz Gdańska | Nathaniel Schmieden]], także i innych, np. rajców Jacoba Stuve (1659) czy Gabriela Borckmana (1668)). <br /><br /> | ||
| − | Żonaty był od 1631 z Sabiną (zm. 7 XII 1642 Gdańsk), córką profesora medycyny uniwersytetu w Wittenberdze Ernsta Hettenbacha, wdową po pastorze, doktorze teologii i również profesorze uniwersytetu wittenberskiego Wolfgangu Frantzu, żegnaną żałobym wierszem m.in. przez ucznia Gimnazjum Akademickiego Johanna Pechmannusa i innych. Jako wdowiec w 1644 ożenił się z Adelgundą (zm. 17 XII 1659 Gdańsk, żałobnym wierszem żegnali ją m.in. Benedict Boehm | + | Żonaty był od 1631 z Sabiną (zm. 7 XII 1642 Gdańsk), córką profesora medycyny uniwersytetu w Wittenberdze Ernsta Hettenbacha, wdową po pastorze, doktorze teologii i również profesorze uniwersytetu wittenberskiego Wolfgangu Frantzu, żegnaną żałobym wierszem m.in. przez ucznia Gimnazjum Akademickiego Johanna Pechmannusa i innych. Jako wdowiec w 1644 ożenił się z Adelgundą (zm. 17 XII 1659 Gdańsk, żałobnym wierszem żegnali ją m.in. Benedict Boehm, Johann Berg, uczeń Gimnazjum Daniel Cramer, syn pastora [[CRAMER JOHANN JAKOB, pastor kościoła św. Jana | Johanna Jacoba Cramera]]), córką pastora gdańskiego [[KOŚCIÓŁ ŚW. JANA CHRZCICIELA I ŚW. JANA APOSTOŁA | kościoła św. Jana]] [[CRAMER JOHANN JAKOB, pastor kościoła św. Jana| Johanna Jacoba Cramera]]. Z drugiego małżeństwa doczekał się trzech synów i trzech córek. Synowie Johann Jacob, Daniel i Nathanael Friedrich byli uczniami Gimnazjum Akademickiego i zmarli w młodym wieku (Johann Jacob (chrzest 6 XII 1646 – 1672) wraz z Danielem (chrzest 3 IV 1651) zapisani zostali do Gimnazjum Akademickiego w lutym 1661, Nathanael Friedrich (ur. 1655) zapisany został w marcu 1672 do przedostatniej klasy (secundy)). Podobnie w młodym wieku zmarła jedna z córek. Córka Maria Elisabeth (zm. 1687) była od 15 II 1665 żoną kupca gdańskiego Ernsta von Dorne (1638–1674), Adelgunda od 4 VI 1673 była żoną dr Melchiora Schefflera.<br /><br /> |
Był m.in. ojcem chrzestnym późniejszego lekarza [[WEBERSKI JOHANN JACOB, lekarz | Johanna Jacoba Weberskiego]]. Pochowany w kościele NMP, gdzie wystawiono mu marmurowy pomnik z podobizną, wykonany przez rzeźbiarza Hansa Gockhellera. Mowę na jego pogrzebie wygłosił [[OMUTH CHRISTIAN, pastor kościoła św. Jana | Christian Omuth]], przy nakreślaniu biegu życia zmarłego korzystając z poczynionych przez niego samego wcześniejszych zapisków. Po jego śmierci dedykowano mu kilka zbiorów wierszy (m.in. autorstwa [[CALOW ABRAHAM, rektor Gimnazjum Akademickiego | Abrahama Calowa]], jego następcy na stanowisku rektora Gimnazjum Akademickiego, który już wcześniej, w 1644 był autorem okolicznościowego utworu gratulacyjnego z okazji drugiego ślubu z Adelgundą). {{author: PP}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /> | Był m.in. ojcem chrzestnym późniejszego lekarza [[WEBERSKI JOHANN JACOB, lekarz | Johanna Jacoba Weberskiego]]. Pochowany w kościele NMP, gdzie wystawiono mu marmurowy pomnik z podobizną, wykonany przez rzeźbiarza Hansa Gockhellera. Mowę na jego pogrzebie wygłosił [[OMUTH CHRISTIAN, pastor kościoła św. Jana | Christian Omuth]], przy nakreślaniu biegu życia zmarłego korzystając z poczynionych przez niego samego wcześniejszych zapisków. Po jego śmierci dedykowano mu kilka zbiorów wierszy (m.in. autorstwa [[CALOW ABRAHAM, rektor Gimnazjum Akademickiego | Abrahama Calowa]], jego następcy na stanowisku rektora Gimnazjum Akademickiego, który już wcześniej, w 1644 był autorem okolicznościowego utworu gratulacyjnego z okazji drugiego ślubu z Adelgundą). {{author: PP}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /> | ||
'''Bibliografia''': <br /> | '''Bibliografia''': <br /> | ||
''Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814'', wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 195, 223. <br /> | ''Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814'', wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 195, 223. <br /> | ||
Weichbrodt Dorothea, ''Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert'', Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 83. | Weichbrodt Dorothea, ''Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert'', Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 83. | ||
Wersja z 20:13, 23 mar 2024
JOHANN BOTSACK (11 VI 1600 Herford, Westfalia – 16 IX 1674 Gdańsk), teolog, pastor kościoła Najświętszej Marii Panny (NMP). Wnuk burmistrza Herfordu (Westfalia) Johanna, syn Bertholda i Elizabeth ze szlacheckiej rodziny Nagel. Uczył się początkowo w rodzinnym Herfordzie, od 1613 w Lubece (Lübeck) i w gimnazjum akademickim w Hamburgu, od 1617 studiował teologię w Wittenberdze, Lipsku i Królewcu, tytuł magistra teologii uzyskał w 1625 w Rostocku.
W Gdańsku od 1630, gdy Rada Miejska zaproponowała mu stanowisko rektora Gimnazjum Akademickiego i stanowisko pastora kościoła św. Trójcy. Od 1631 doktor (uniwersytet w Wittenberdze), wykładał teologię i język hebrajski. W 1643 zrezygnował z funkcji rektora, od tego roku do 1672 będąc pastorem kościoła NMP, od 1646 także seniorem Ministerium Duchownego. Od 1672 pobierał rentę w wysokości 3000 florenów rocznie.
Uchodził za jednego z największych ortodoksów luterańskich w Gdańsku, był przeciwnikiem synkretyzmu i kalwinizmu. Za jego sprawą luteranie w 1645 przedstawili w Toruniu na wspólnym zjeździe z katolikami i kalwinistami (Colloquium charitativum) bardzo sztywne stanowisko. Przyczyniło się to do fiaska rozmów i braku uzyskania jedności wiary i pokoju religijnego. Opublikował drukiem ponad 100 pism polemicznych, mów, utworów gratulacyjnych (zob. np. Nathanael Dilger) i kazań pogrzebowych (zob. Jacob van den Block; Constantin Ferber, Nathaniel Schmieden, także i innych, np. rajców Jacoba Stuve (1659) czy Gabriela Borckmana (1668)).
Żonaty był od 1631 z Sabiną (zm. 7 XII 1642 Gdańsk), córką profesora medycyny uniwersytetu w Wittenberdze Ernsta Hettenbacha, wdową po pastorze, doktorze teologii i również profesorze uniwersytetu wittenberskiego Wolfgangu Frantzu, żegnaną żałobym wierszem m.in. przez ucznia Gimnazjum Akademickiego Johanna Pechmannusa i innych. Jako wdowiec w 1644 ożenił się z Adelgundą (zm. 17 XII 1659 Gdańsk, żałobnym wierszem żegnali ją m.in. Benedict Boehm, Johann Berg, uczeń Gimnazjum Daniel Cramer, syn pastora Johanna Jacoba Cramera), córką pastora gdańskiego kościoła św. Jana Johanna Jacoba Cramera. Z drugiego małżeństwa doczekał się trzech synów i trzech córek. Synowie Johann Jacob, Daniel i Nathanael Friedrich byli uczniami Gimnazjum Akademickiego i zmarli w młodym wieku (Johann Jacob (chrzest 6 XII 1646 – 1672) wraz z Danielem (chrzest 3 IV 1651) zapisani zostali do Gimnazjum Akademickiego w lutym 1661, Nathanael Friedrich (ur. 1655) zapisany został w marcu 1672 do przedostatniej klasy (secundy)). Podobnie w młodym wieku zmarła jedna z córek. Córka Maria Elisabeth (zm. 1687) była od 15 II 1665 żoną kupca gdańskiego Ernsta von Dorne (1638–1674), Adelgunda od 4 VI 1673 była żoną dr Melchiora Schefflera.
Był m.in. ojcem chrzestnym późniejszego lekarza Johanna Jacoba Weberskiego. Pochowany w kościele NMP, gdzie wystawiono mu marmurowy pomnik z podobizną, wykonany przez rzeźbiarza Hansa Gockhellera. Mowę na jego pogrzebie wygłosił Christian Omuth, przy nakreślaniu biegu życia zmarłego korzystając z poczynionych przez niego samego wcześniejszych zapisków. Po jego śmierci dedykowano mu kilka zbiorów wierszy (m.in. autorstwa Abrahama Calowa, jego następcy na stanowisku rektora Gimnazjum Akademickiego, który już wcześniej, w 1644 był autorem okolicznościowego utworu gratulacyjnego z okazji drugiego ślubu z Adelgundą).
Bibliografia:
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 195, 223.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 83.
