DŁUGIE POBRZEŻE
D.Majewska (dyskusja | edycje) |
|||
(Nie pokazano 22 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
− | + | ||
− | [[File:Długie Pobrzeże w Gdańsku, Johann Carl Schultz, 1837.JPG|thumb|''Długie Pobrzeże w Gdańsku'', Johann Carl Schultz, 1837]] | + | [[File:Długie Pobrzeże w Gdańsku, Johann Carl Schultz, 1837.JPG|thumb|''Długie Pobrzeże w Gdańsku'', [[SCHULTZ JOHANN CARL, artysta malarz, pedagog | Johann Carl Schultz]], 1837]] |
− | [[File: | + | [[File:Zabudowania_nad_Motławą,_około_1870.jpg|thumb|Zabudowania nad Motławą, 1870]] |
− | [[File:Długie Pobrzeże, przełom XIX i XX wieku.JPG|thumb|Długie Pobrzeże, przełom XIX i XX wieku]] | + | [[File:Długie_Pobrzeże_1874.png|thumb|Długie Pobrzeże, 1874]] |
+ | [[File:Długie_Pobrzeże_z_Żurawiem,_C.L._Jensen,_okres_międzywojenny.jpg|thumb|Długie Pobrzeże z Żurawiem, C.L. Jensen, okres międzywojenny]] | ||
+ | [[File:Długie Pobrzeże, przełom XIX i XX wieku.JPG|thumb|Długie Pobrzeże, przełom XIX<br/>i XX wieku]] | ||
+ | [[File:Dlugie_Pobrzeze_1940.jpg|thumb|Długie Pobrzeże między Bramą Zieloną a Bramą Mariacką, początek XX wieku]] | ||
+ | [[File:Długie_Pobrzeże_przebudowa.jpg|thumb|Długie Pobrzeże między Bramą Zieloną a Bramą Mariacką po przebudowie w latach 30. XX wieku]] | ||
[[File:Żuraw, widok od strony wschodniej, 1894.JPG|thumb|Żuraw, widok od strony wschodniej, 1894]] | [[File:Żuraw, widok od strony wschodniej, 1894.JPG|thumb|Żuraw, widok od strony wschodniej, 1894]] | ||
+ | [[File:Długie Pobrzeże z bramami Chlebnicką i Zieloną (w głębi), około 1900.JPG|thumb|Długie Pobrzeże z bramami Chlebnicką i Zieloną (w głębi), około 1900]] | ||
[[File:Dom Towarzystwa Przyrodniczego, widok od strony Motławy, początek XX wieku.JPG|thumb|Dom Towarzystwa Przyrodniczego przy Długim Pobrzeżu, początek XX wieku]] | [[File:Dom Towarzystwa Przyrodniczego, widok od strony Motławy, początek XX wieku.JPG|thumb|Dom Towarzystwa Przyrodniczego przy Długim Pobrzeżu, początek XX wieku]] | ||
[[File:Motława i Długie Pobrzeże zimą, 1929.JPG|thumb|Motława i Długie Pobrzeże zimą, 1929]] | [[File:Motława i Długie Pobrzeże zimą, 1929.JPG|thumb|Motława i Długie Pobrzeże zimą, 1929]] | ||
− | [[File:Widok na Długie Pobrzeże nad Motławą, lata 30. XX wieku.JPG|thumb|Widok na Długie Pobrzeże, lata 30. XX wieku]] | + | [[File:Widok na Długie Pobrzeże nad Motławą, lata 30. XX wieku.JPG|thumb|Widok na Długie Pobrzeże,<br/>lata 30. XX wieku]] |
− | [[File:Długie Pobrzeże.JPG|thumb|Długie Pobrzeże]] | + | [[File:Długie_Pobrzeże.jpg|thumb|Długie Pobrzeże, widok od północy, 1939]] |
+ | [[File:Długie_Pobrzeże_1945.jpg|thumb|Długie Pobrzeże, sierpień 1945]] | ||
+ | [[File:Brama Straganiarska, widok od strony Motławy, koniec lat 50. XX wieku.JPG|thumb|Brama Straganiarska, widok od strony Motławy, koniec lat 50.<br/>XX wieku]] | ||
+ | [[File:Długie Pobrzeże.JPG|thumb|Długie Pobrzeże od strony południowo-wschodniej (od Spichlerzy)]] | ||
+ | |||
− | '''DŁUGIE POBRZEŻE''' (Lange Brücke, Długie Nabrzeże), obecnie tzw. deptak, wcześniej nadwodna ulica wzdłuż lewego brzegu [[MOTŁAWA | Motławy]], początkowo od [[BRAMA ZIELONA | Bramy Zielonej]] do [[BRAMA STRAGANIARSKA | Bramy Straganiarskiej]]. Powstała z przedłużania i łączenia ze sobą drewnianych pomostów na palach, zakładanych przed każdą bramą wodną (od których pomosty brały nazwy: Brotbankenbrücke – Nabrzeże | + | '''DŁUGIE POBRZEŻE''' (Lange Brücke, Długie Nabrzeże), obecnie tzw. deptak (około 500 m), wcześniej nadwodna ulica wzdłuż lewego brzegu [[MOTŁAWA | Motławy]], początkowo od [[BRAMA ZIELONA | Bramy Zielonej]] do [[BRAMA STRAGANIARSKA | Bramy Straganiarskiej]]. Powstała z przedłużania i łączenia ze sobą drewnianych pomostów na palach wbitych w dno Motławy, zakładanych przed każdą bramą wodną (od których pomosty brały nazwy: Brotbankenbrücke – Nabrzeże Chlebnickie, Frauenbrücke – Mariackie, Heilige-Geist-Brücke – św. Ducha, itd.; [[BRAMY MIEJSKIE | bramy]]). Pomosty przed bramami służyły do wyładunku towarów ze statków, ich przedłużenie i łączenie wynikało z chęci przyśpieszenia obsługi statków.<br/><br/> |
+ | Zapisana w 1385 nazwa ''pons longus'' odnosiła się do pomostów przy [[SPICHLERZE | Spichlerzach]] (od [[MOST KROWI| Mostu Krowiego]] po północny cypel); pomosty na lewym brzegu rzeki, od Bramy Zielonej do [[BRAMA CHLEBNICKA | Bramy Chlebnickiej]], zwano około 1400 Kleine Brücke (Małe Nabrzeże). W XVI wieku nazwę Długie Pobrzeże przeniesiono na pomosty na lewym brzegu, znane jako Lange Brücke od 1592. W zależności od rodzaju obsługiwanych jednostek wodnych pomosty miały różną szerokość i wysokość. Stopniowo wydłużane, wyrównywane i łączone ze sobą, początkowo wzdłuż [[MURY OBRONNE | murów obronnych]], następnie kamienic frontem zwróconych do wnętrza miasta. Około 1611 pomosty dochodziły do [[ŻURAW | Żurawia]]. Następnie powstał odcinek między Żurawiem a [[BRAMA ŚWIĘTOJAŃSKA | Bramą Świętojańską]]; odcinek od Żurawia do [[BRAMA ŚW. DUCHA | Bramy św. Ducha]] do 1809 nazywano Weinbrücke (Pobrzeże Winne).<br/><br/> | ||
+ | Od lat 40. XIX wieku w przyziemiu kamienic pojawiły się sklepy otwarte na Motławę. W 1861 przedłużono ostatni odcinek, do [[TARG RYBNY | Targu Rybnego]] (tzw. Rybackie Pobrzeże). Na początku XX wieku w miejsce konstrukcji drewnianej wprowadzono żelbetową (według tzw. systemu Josepha Moniera). Po 1840 przy Bramie Świętojańskiej powstała pierwsza przystań dla parowych statków pasażerskich udających się do [[NOWY PORT | Nowego Portu]] oraz do przystani na Zatoce Gdańskiej: Sopotu, Helu, Jastarni, Krynicy Morskiej. Do 1945 odpływały statki do przystani na [[STOGI | Stogach]] i do [[SOBIESZEWO | Sobieszewa]].<br/><br/> | ||
+ | W 1945 zabudowa praktycznie całkowicie zniszczona, od 1958 odbudowywana na północ od Żurawia, gdzie zrezygnowano z rekonstrukcji budynków w stylu historycznym. W latach 1965–1967 nabrzeże poniżej linii wody otrzymało nowe ścianki Larsena, w latach 1968–1973 zbudowano nowe nabrzeże od Bramy Zielonej do Żurawia, 2,5 m nad lustrem wody, z obniżeniem do 1,25 m w miejscu cumowania statków pasażerskich [[ŻEGLUGA GDAŃSKA | Żeglugi Gdańskiej]]. Ciąg pieszy (według projektu inż. Waleriana Massalskiego) wyłożono granitowymi płytami. Ciąg promenady, od wysokości ul. Sukienniczej/Wartkiej do Baszty Łabędź wykonano w 1979. W okresie 1983–1988 odbudowano zabudowę na odcinku od [[BRAMA MARIACKA | Bramy Mariackiej]] do Żurawia (kawiarnie, restauracje, sklepy). W 1999 na północ od Żurawia powstał hotel Hanza. 1 VII 2020 na wysokości [[ŚWIĘTEGO DUCHA, ulica | ul. św. Ducha]] oddano do użytku [[KŁADKA OBROTOWA PRZEZ MOTŁAWĘ | pieszą kładkę obrotową]] nad Motławą, łączącą promenadę z północnym cyplem Spichlerzy. {{author: JBP}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]] |
Aktualna wersja na dzień 15:17, 20 kwi 2024
DŁUGIE POBRZEŻE (Lange Brücke, Długie Nabrzeże), obecnie tzw. deptak (około 500 m), wcześniej nadwodna ulica wzdłuż lewego brzegu Motławy, początkowo od Bramy Zielonej do Bramy Straganiarskiej. Powstała z przedłużania i łączenia ze sobą drewnianych pomostów na palach wbitych w dno Motławy, zakładanych przed każdą bramą wodną (od których pomosty brały nazwy: Brotbankenbrücke – Nabrzeże Chlebnickie, Frauenbrücke – Mariackie, Heilige-Geist-Brücke – św. Ducha, itd.; bramy). Pomosty przed bramami służyły do wyładunku towarów ze statków, ich przedłużenie i łączenie wynikało z chęci przyśpieszenia obsługi statków.
Zapisana w 1385 nazwa pons longus odnosiła się do pomostów przy Spichlerzach (od Mostu Krowiego po północny cypel); pomosty na lewym brzegu rzeki, od Bramy Zielonej do Bramy Chlebnickiej, zwano około 1400 Kleine Brücke (Małe Nabrzeże). W XVI wieku nazwę Długie Pobrzeże przeniesiono na pomosty na lewym brzegu, znane jako Lange Brücke od 1592. W zależności od rodzaju obsługiwanych jednostek wodnych pomosty miały różną szerokość i wysokość. Stopniowo wydłużane, wyrównywane i łączone ze sobą, początkowo wzdłuż murów obronnych, następnie kamienic frontem zwróconych do wnętrza miasta. Około 1611 pomosty dochodziły do Żurawia. Następnie powstał odcinek między Żurawiem a Bramą Świętojańską; odcinek od Żurawia do Bramy św. Ducha do 1809 nazywano Weinbrücke (Pobrzeże Winne).
Od lat 40. XIX wieku w przyziemiu kamienic pojawiły się sklepy otwarte na Motławę. W 1861 przedłużono ostatni odcinek, do Targu Rybnego (tzw. Rybackie Pobrzeże). Na początku XX wieku w miejsce konstrukcji drewnianej wprowadzono żelbetową (według tzw. systemu Josepha Moniera). Po 1840 przy Bramie Świętojańskiej powstała pierwsza przystań dla parowych statków pasażerskich udających się do Nowego Portu oraz do przystani na Zatoce Gdańskiej: Sopotu, Helu, Jastarni, Krynicy Morskiej. Do 1945 odpływały statki do przystani na Stogach i do Sobieszewa.
W 1945 zabudowa praktycznie całkowicie zniszczona, od 1958 odbudowywana na północ od Żurawia, gdzie zrezygnowano z rekonstrukcji budynków w stylu historycznym. W latach 1965–1967 nabrzeże poniżej linii wody otrzymało nowe ścianki Larsena, w latach 1968–1973 zbudowano nowe nabrzeże od Bramy Zielonej do Żurawia, 2,5 m nad lustrem wody, z obniżeniem do 1,25 m w miejscu cumowania statków pasażerskich Żeglugi Gdańskiej. Ciąg pieszy (według projektu inż. Waleriana Massalskiego) wyłożono granitowymi płytami. Ciąg promenady, od wysokości ul. Sukienniczej/Wartkiej do Baszty Łabędź wykonano w 1979. W okresie 1983–1988 odbudowano zabudowę na odcinku od Bramy Mariackiej do Żurawia (kawiarnie, restauracje, sklepy). W 1999 na północ od Żurawia powstał hotel Hanza. 1 VII 2020 na wysokości ul. św. Ducha oddano do użytku pieszą kładkę obrotową nad Motławą, łączącą promenadę z północnym cyplem Spichlerzy.