PLAC HANZY
Z Encyklopedia Gdańska
(Różnice między wersjami)
| (Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | '''PLAC HANZY''' (Hansaplatz), obecnie nie istnieje, w miejscu ul. Wały Piastowskie. Zieleniec o powierzchni około 1,23 ha, powstał w | + | [[File:Plac_Hanzy.jpg|thumb|Plac Hanzy (Hanza-Pl[atz]) na mapie Gdańska z lat 30. XX wieku, u góry budynek [[DYREKCJA KOLEI| Dyrekcji Kolei (Staatsbahn-Direktion)]], po lewej: [[BRAMA OLIWSKA| Brama Oliwska (Olivaer Tor)]], wiadukt [[BŁĘDNIK, wiadukt| Błędnik (Irrgartenbr[ücke])]], [[DWORZEC GDAŃSK GŁÓWNY| Dworzec Gdańsk Główny (Haupt-bhf)]], po prawej [[KOŚCIÓŁ ŚW. BARTŁOMIEJA I OPIEKI NAJŚWIĘTSZEJ BOGURODZICY| kościół św. Bartłomieja (St. Bartholomäi Kirche])]], [[ARCHIWA| Archiwum Państwowe (Staatsarchiv)]], [[BIBLIOTEKA GDAŃSKA POLSKIEJ AKADEMII NAUK| obecna Biblioteka PAN (Stadtbibl.)]], [[SZKOŁA ŚW. PIOTRA I PAWŁA| szkoła św. Piotra i Pawła (Oberrealschule)]], obecnie [[LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE, I| Liceum Ogólnokształcące nr 1]]]] |
| + | [[File:2_Plac_Hanzysa.jpg|thumb|Miejsce przyszłego Placu Hanzy po splantowaniu wałów obronnych, 1898-1900, z lewej [[KOŚCIÓŁ ŚW. JAKUBA (Stare Miasto)| kościół św. Jakuba]], z prawej [[KOŚCIÓŁ ŚW. BARTŁOMIEJA I OPIEKI NAJŚWIĘTSZEJ BOGURODZICY| kościół św. Bartłomieja]], między nimi powstaną ( i przesłonią widok) budynki [[SZKOŁA ŚW. PIOTRA I PAWŁA| szkoły św. Piotra i Pawła]] (1901–1904, obecnie [[LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE, I| I LO]]) i Archiwum Państwowe ([[ARCHIWA| archiwa]], od 1902)]] | ||
| + | [[File:3_Plac_Hanzy.jpg|thumb|Zabudowa południowo-wschodniej części Plac Hanzy, do prawej: [[KOŚCIÓŁ ŚW. BARTŁOMIEJA I OPIEKI NAJŚWIĘTSZEJ BOGURODZICY| kościół św. Bartłomieja]], Archiwum Państwowe ([[ARCHIWA| archiwa]]), [[SZKOŁA ŚW. PIOTRA I PAWŁA| szkoła św. Piotra i Pawła (Oberrealschule)]] (szczyt skrajnie po lewej)]] | ||
| + | [[File:4_Plac_Hanzy.jpg|thumb|Zabudowa północno-zachodniej części Placu Hanzy, po lewej [[DOM (WILLA) PREZYDENTA REJENCJI| dom (willa) prezydenta rejencji i Senatu II Wolnego Miasta Gdańska]] (obecnie w tym miejscu [[ZIELENIAK, wysokościowiec| Zieleniak]])]] | ||
| + | [[File:5_Plac_Hanzy.jpg|thumb|Zabudowa zachodniej części Placu Hanzy]] | ||
| + | [[File:7_Plac_Hanzy.jpg|thumb|Wypadek drogowy przy Placu Hanzy (widzianym od wschodu), na skrzyżowaniu Schichaugasse (ul. Jana z Kolna, z prawej) i Schüsseldamm (ul. Łagiewniki, z lewej), 1915]] | ||
| + | [[File:8_Plac_Hanzy.jpg|thumb|Sanatorium Hansa]] | ||
| + | [[File:2_Plac_Hanzy.jpg|thumb|Plac Hanzy, rysunek [[HELLINGRATH BERTHOLD FRANZ, grafik, malarz rzeźbiarz| Bertholda Hellingratha]], 1914; na pierwszym planie z lewej [[DOM (WILLA) PREZYDENTA REJENCJI | dom (willa) prezydenta rejencji]] (obecnie w tym miejscu [[ZIELENIAK, wysokościowiec| Zieleniak]]), po prawej fragment zabudowań obecnego [[LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE, I| Liceum Ogólnokształcącego nr 1]]]] | ||
| + | [[File:6_Plac_Hanzy.jpg|thumb|Skrzyżowanie Placu Hanzy (z lewej), z Pfefferstadt (ul. Korzenna, tzw. Nowa Korzenna, w środku) i Stadtgraben (ul. Podwale Grodzkie) (z prawej); widok od strony Am Olivaer Tor (ul. Dyrekcyjnej)]] | ||
| + | [[File: Plac_Hanzy_1945.jpg |thumb| Skrzyżowanie Placu Hanzy (z lewej) z Pfefferstadt (ul. Korzenna, tzw. Nowa Korzenna), marzec 1945]] | ||
| + | |||
| + | '''PLAC HANZY''' (Hansaplatz), obecnie nie istnieje, w miejscu ul. Wały Piastowskie. Zieleniec o powierzchni około 1,23 ha, powstał w 1898 na terenie splantowanych [[FORTYFIKACJE | fortyfikacji miejskich]] jako jeden z elementów tzw. zielonego pierścienia, według planu Hermanna Josefa Stübbena (z 1893) zagospodarowania terenów pofortecznych. Układ kompozycyjny został podporządkowany przebiegowi tworzących go Heiliger-Leichnams-Wall (nie istnieje) i Am Jacobstor (po 1945: Przybramna, w latach 60. XX wieku wschodnia część zaliczona do ul. Wałowej). Z wylotami prowadzących do placu ulic: Paradiesgasse (Rajska), Am Schüsseldamm (Łagiewniki), Jacobswall (Gazownicza), Pfefferstadt (Korzenna, tzw. Nowa Korzenna powstała po likwidacji wałów, nie istnieje, zaplecze hotelu Monopol/ Scandic) i Am Olivaer Tor (Dyrekcyjna) związane były również wejścia na teren ogrodu.<br/><br/> | ||
| + | Miał on charakter rozległego, podłużnego skweru, otoczonego ulicami i reprezentacyjną zabudową (Archiwum Państwowe nr 5; [[ARCHIWA |archiwa]], [[SZKOŁA ŚW. PIOTRA I PAWŁA | szkoła św. Piotra i Pawła]] nr 6, [[DOM (WILLA) PREZYDENTA REJENCJI | dom (willa) prezydenta rejencji]], następnie rezydencja prezydenta [[SENAT II WOLNEGO MIASTA GDAŃSKA 1920–1939 | Senatu II Wolnego Miasta Gdańska]] pod nr. 15, kilka luksusowych apartamentowców (m.in. Hansa Sanatorium), luksusowa łaźnia miejska. Granice zieleńca wyznaczały okazałe szpalery wiązów, lip i klonów. Znajdowało się tu kilka placów zabaw dla dzieci.<br/><br/> | ||
| + | Układ radykalnie zmieniony po II wojnie światowej w związku z planem przesunięcia części centrum śródmieścia w kierunku od [[DWORZEC GŁÓWNY | Dworca Głównego]] do stoczni, w ciągu obecnych ul. Wały Piastowskie – ul. Jaracza. Z niezrealizowanego projektu (miały między innymi powstać budynki Zarządu Portu Gdańsk i Gdańskiego Urzędu Morskiego) pozostał siedmiokondygnacyjny gmach byłej Centrali Zbytu Produktów Przemysłu Węglowego, obecnie siedziba [[SOLIDARNOŚĆ | Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”]] (ul. Wały Piastowskie 24), wybudowano też zajmowany przez różne biura wieżowiec, tzw. [[ZIELENIAK, wysokościowiec | Zieleniak]]. Przeniesiona też została linia tramwajowa z prawej strony na nową jezdnię (po lewej stronie budynek Solidarności). {{author: KR}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]] | ||
Aktualna wersja na dzień 12:44, 4 lis 2024
PLAC HANZY (Hansaplatz), obecnie nie istnieje, w miejscu ul. Wały Piastowskie. Zieleniec o powierzchni około 1,23 ha, powstał w 1898 na terenie splantowanych fortyfikacji miejskich jako jeden z elementów tzw. zielonego pierścienia, według planu Hermanna Josefa Stübbena (z 1893) zagospodarowania terenów pofortecznych. Układ kompozycyjny został podporządkowany przebiegowi tworzących go Heiliger-Leichnams-Wall (nie istnieje) i Am Jacobstor (po 1945: Przybramna, w latach 60. XX wieku wschodnia część zaliczona do ul. Wałowej). Z wylotami prowadzących do placu ulic: Paradiesgasse (Rajska), Am Schüsseldamm (Łagiewniki), Jacobswall (Gazownicza), Pfefferstadt (Korzenna, tzw. Nowa Korzenna powstała po likwidacji wałów, nie istnieje, zaplecze hotelu Monopol/ Scandic) i Am Olivaer Tor (Dyrekcyjna) związane były również wejścia na teren ogrodu.
Miał on charakter rozległego, podłużnego skweru, otoczonego ulicami i reprezentacyjną zabudową (Archiwum Państwowe nr 5; archiwa, szkoła św. Piotra i Pawła nr 6, dom (willa) prezydenta rejencji, następnie rezydencja prezydenta Senatu II Wolnego Miasta Gdańska pod nr. 15, kilka luksusowych apartamentowców (m.in. Hansa Sanatorium), luksusowa łaźnia miejska. Granice zieleńca wyznaczały okazałe szpalery wiązów, lip i klonów. Znajdowało się tu kilka placów zabaw dla dzieci.
Układ radykalnie zmieniony po II wojnie światowej w związku z planem przesunięcia części centrum śródmieścia w kierunku od Dworca Głównego do stoczni, w ciągu obecnych ul. Wały Piastowskie – ul. Jaracza. Z niezrealizowanego projektu (miały między innymi powstać budynki Zarządu Portu Gdańsk i Gdańskiego Urzędu Morskiego) pozostał siedmiokondygnacyjny gmach byłej Centrali Zbytu Produktów Przemysłu Węglowego, obecnie siedziba Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” (ul. Wały Piastowskie 24), wybudowano też zajmowany przez różne biura wieżowiec, tzw. Zieleniak. Przeniesiona też została linia tramwajowa z prawej strony na nową jezdnię (po lewej stronie budynek Solidarności).
