HELLINGRATH BERTHOLD FRANZ, grafik, malarz rzeźbiarz
| < Poprzednie | Następne > |
BERTHOLD FRANZ HELLINGRATH (27 X 1877 Elbląg – 15 XII 1954 Hanower), grafik, malarz, rzeźbiarz. Syn pochodzącego z Gryfic Franza, krawca, i pochodzącej z Królewca Berty. W wieku pięciu lat przeprowadził się z rodzicami z Elbląga do Gdańska. Naukę sztuk pięknych rozpoczął w szkole św. Jana w Gdańsku u Wilhelma Augusta Stryowskiego, następnie w gdańskiej Königliche Provinzial-Kunst- und Gewerbeschule ( Królewska Szkoła Sztuk Pięknych) u Frido Badta i Bernharda Sturmhöfela. Pobierał dodatkowe lekcje u Arthura Bendrata, za jego namową w latach 1899–1905 studiował w Dreźnie u Carla Bantzera (1857–1941) i Gotthardta Kuehla (1850–1915), później w Monachium i Paryżu. W 1907 w Dreźnie założył własne studio. Do Gdańska powrócił w 1910. W roku następnym brał udział w wystawie w Katowni (Arthur Bendrat und seine Freunde), pieniądze ze sprzedaży obrazów pozwoliły mu na wyjazd na dalsze studia do Paryża. Wystawiał swoje prace w Olsztynie (1910), Dreźnie (1910–1912, 1917), Berlinie (1911–1914), Monachium (1912, 1916, 1917), Düsseldorfie (1911), Lipsku.
Podczas I wojny światowej, od 1916 wcielony do wojska; pracował w Biurze Konstrukcyjnym Stoczni Cesarskiej ( Stocznia Królewska), tworząc między innymi obrazy olejne – widoki oraz pejzaże okolic Zatoki Gdańskiej – do dekoracji niemieckich okrętów. Jego obrazy dekorowały także wnętrze gmachu Towarzystwa Ubezpieczeń od Ognia. Mieszkał przy Althofweg (ul. Fiszera). Był członkiem żydowsko-niemieckiej loży masońskiej Zur Kette an der Weichsel (Łańcuch nad Wisłą; wolnomularstwo).
W 1925 opuścił Gdańsk po otrzymaniu etatu wykładowcy (docenta), a od 1928 profesora malarstwa i rysunku oraz architektury na Politechnice w Hanowerze. Od 1 V 1933 członek NSDAP, także akademickiego NSDDB (Narodowosocjalistyczny Związek Docentów). W październiku 1935 dożywotnio pozbawiony wszystkich partyjnych funkcji, w 1937 jego dzieła uznane zostały przez nazistów za politycznie niesłuszne, został wykluczony z Izby Sztuk Pięknych Rzeszy z zakazem publicznego wystawiania. Większość jego dzieł przepadła podczas II wojny światowej. Od 1945 ponownie pracował na Politechnice w Hanowerze. W 1947 przeszedł na emeryturę. W 1953 został odznaczony Orderem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec. Zmarł w wyniku obrażeń odniesionych podczas wypadku drogowego.
Tworzył – zaliczane do najlepszych – ryciny z motywami architektury gdańskiej, malował martwe natury, portrety, architekturę i pejzaże. Tworzył grafikę użytkową, zaprojektował pierwsze talony zastępcze w okresie inflacji (litografia przedstawiająca Długie Pobrzeże widziane z Zielonego Mostu, umieszczona na talonach wartości 500 marek, w 1922). Publikował kalendarze, pocztówki, albumy. Znany z prac graficznych.
