HELENE-LANGE-SCHULE. STÄDTISCHES LYZEUM UND REFORMREALGYMNASIUM
| < Poprzednie | Następne > |
HELENE-LANGE-SCHULE. STÄDTISCHES LYZEUM UND REFORMREALGYMNASIUM (Szkoła im. Heleny Lange. Gimnazjum dla Dziewcząt). Od 1921 średnia miejska szkoła dla dziewcząt (Deutsches Lyzeum, Lyzeum-Sellmann) przy Ferberstraße 6/7 (ul. Wyspiańskiego), następnie w nowym budynku przy Ostseestraße 107 (al. Hallera). Budowę rozpoczęto 10 V 1928 z inicjatywy dyrektora Deutsches Lyzeum Gertrudy Lehmann-Kinast. 30 III 1928 Senat II Wolnego Miasta Gdańska przyjął uchwałę nadającą budowanej jeszcze szkole imię Heleny Lange (9 IV 1848 Oldenburg – 13 V 1930 Berlin; w 1923 doktor honoris causa uniwersytetu w Tybindze (Tübingen)), pedagoga, aktywistki, działaczki ruchu kobiecego w Niemczech, będącej symbolem ruchu emancypacyjnego i liberalnego, walczącego o prawa wyborcze dla kobiet, która w latach 70. XIX wieku stworzyła nowy system nauczania dziewcząt. Szkołę otwarto 14 X 1929 (w obecności samej patronki, co było jej ostatnią podróżą poza Berlin).
Autorami projektu budynku byli architekci gdańscy Martin Kiessling i Albert Krüger, wcześniej projektanci Szkoły Pestalozziego). Równolegle do ulicy zlokalizowano długi wąski segment, mieszczący na dwóch kondygnacjach sale klasowe. Pomieszczenia zlokalizowane były od strony ulicy, drugi trakt tworzył korytarz, dobrze doświetlony i wentylowany. Skrzydło to stanowiło parawan oddzielający zaplecze szkoły z boiskiem i urządzeniami sportowymi od ulicy i parku. Na końcu skrzydła umieszczono poprzecznie segment z dwiema salami sportowymi. Kompozycję uzupełniało niewielkie parterowe skrzydło dostawione do korpusu głównego. Korpus wzniesiono w konstrukcji murowanej, skrzydła boczne otrzymały stalowy szkielet. Budynek zestawiony został z prostych brył geometrycznych, ożywionych rytmem otworów okiennych, odzwierciedlających wewnętrzne podziały funkcjonalne, ale także tworzących interesującą i przemyślaną kompozycję, podkreśloną zróżnicowanym kolorystycznie tynkiem. Główne wejście zaakcentowane zostało podcieniem wspartym na trzech filarach, był to jedyny element nawiązujący do rozwiązań historycznych. Szkoła, planowana dla 600 dziewcząt i 9-letniego cyklu nauczania, mieściła 18 klas, salę gimnastyczną i sportową, sale do śpiewu i rysowania oraz bibliotekę, pokój nauczycielski i gabinet dyrektora. Od 1931 prowadziła także seminarium kształcące przedszkolanki i świetliczanki. Decyzją hitlerowskich władz Gdańska w 1936 zmieniła patrona i nazwę na Gudrunschule (od imienia Gudrun – bohaterki wczesnośredniowiecznej niemieckiej epopei Pieśń o Nibelungach). Ostatnim dyrektorem szkoły był mianowany na to stanowisko 1 X 1942 Ernst Franke (ur. 1887).
W sąsiedztwie (między obecną ul. Reja oraz ul. Okrzei) powstał w 1930, według projektu architekta Adolpha Bielefeldta, ciąg domów szeregowych, tzw. Helene-Lange-Stiftung, dla Gemeinnützige Baugenossenschaft zu Danzig (Niedochodowa Spółdzielnia Budowlana w Gdańsku), nawiązujący stylem do budynku szkoły. Pod koniec II wojny światowej (bez większych zniszczeń) zamieniona na tymczasowy szpital niemiecki, w marcu 1945 wykorzystywana m.in. jako koszary Armii Czerwonej, następnie siedziba Okręgowej Komisji Związków Zawodowych (od 1946 przy al. Rokossowskiego, obecnie al. Zwycięstwa 48), od zimy 1945/1946 (uruchomiony 4 V 1947) siedziba Wydziału Farmaceutycznego Akademii Lekarskiej w Gdańsku (obecnie Gdański Uniwersytet Medyczny). W latach 1962–1966 rozbudowana i przekształcona w sposób niszczący walory architektoniczne obiektu.
