MAZURKIEWICZ BOLESŁAW, profesor Politechniki Gdańskiej

Aktualna wersja na dzień 19:58, 19 lip 2024

Bolesław Mazurkiewicz (z lewej) podczas debaty w trakcie budowy tunelu pod Martwą Wisła, obok Paweł Adamowicz, podsekretarz stanu Janusz Żbik i prezes Gdańskich Inwestycji Komunalnych Ryszard Trykosko, 2014

BOLESŁAW MAZURKIEWICZ (9 V 1931 Kościerzyna – 22 X 2017 Gdańsk), profesor Politechniki Gdańskiej (PG), specjalista w dziedzinie budownictwa morskiego, wzajemnego oddziaływania budowli, środowiska morskiego i gruntu. Jeden z czterech synów Bronisławy domu Kamrei (6 XII 1902 – 19 I 1983) oraz Stanisława (4 V 1898 – 5 I 1983 Lębork), funkcjonariusza Inspektoratu Okręgowego Straży Granicznej w Kościerzynie, od 1936 dowódcy placówki we wsi Linia (w powiecie wejherowskim), w kampanii wrześniowej 1939 waqlczącego w obronie Kępy Oksywskiej, następnie przebywającego w niewoli, zwolnionego, za działalność konspiracyjną od 1944 więźnia obozu Stutthof, zbiegłego w czasie ewakuacji obozu 25 I 1945.

Od września 1938 uczył się w szkole powszechnej w Linii. W latach 1944–1945 był łącznikiem „Gryfa Pomorskiego”. Od 1945 z rodzicami mieszkał w Lęborku, ukończył szkołę powszechną, w 1950 absolwent tamtejszego Liceum Ogólnokształcącego. W 1954 ukończył Wydział Budownictwa Lądowego PG, inżynier budownictwa lądowego, w 1956 mgr inżynier budownictwa lądowego. W 1953 pracował w bazie konstrukcji stalowych dla huty w Nowej Hucie w Krakowie. W latach 1954–1955 pracował (z nakazu pracy) w Biurze Projektów Budownictwa Komunalnego w Gdańsku, zajmując się projektowaniem mostów. Od 1956 (ponownie z nakazu pracy) zatrudniony został w Biurze Projektów Transportu Drogowego i Lotniczego w Gdańsku (przekształconego w Biuro Projektów Budownictwa Komunalnego), gdzie był kierownikiem Pracowni Architektoniczno-Konstrukcyjnej i Działu Budowlanego. Studiował zaocznie na Wydziale Architektury PG. Zrezygnował po III roku studiów, po zatrudnieniu w 1960 w Zakładzie Fundamentowania PG na stanowisku starszego projektanta. W Zakładzie tym pracował do 1969. Od 1964 doktor (na Wydziale Budownictwa Wodnego PG, na podstawie rozprawy Stateczność gródź o podwójnej ściance szczelnej).

W latach 1966–1967 przebywał na stażu asystenckim w Duńskim Instytucie Geotechniki. Od 1968 doktor habilitowany (na Wydziale Budownictwa i Architektury PG, na podstawie dorobku i rozprawy Tarcia negatywne pali). Od 1969 zatrudniony jako pracownik naukowo-dydaktyczny w Instytucie Hydrotechniki PG na stanowisku docenta. Od 1980 profesor nadzwyczajny (tytularny, awans przez lata wstrzymywano z przyczyn politycznych), od 1985 profesor zwyczajny. Od 1983 do emerytury w 2001 kierownik Katedry Budownictwa Morskiego na Wydziale Budownictwa Wodnego i Inżynierii Środowiska PG, 1981–1984 prorektor do spraw organizacyjnych i pierwszy zastępca rektora, 1987–1990 rektor PG.

Podczas inauguracji roku akademickiego 1989–1990 oficjalnie ogłosił, że PG jest kontynuatorką Technische Hochschule Danzig. W latach 1987–1990 przewodniczący Kolegium Rektorów Uczelni Wybrzeża, 1989–1994 członek Biura Europejskiej Konferencji Rektorów w Genewie, 1990–2000 członek Zarządu Międzynarodowego Stowarzyszenia Uniwersytetów w Paryżu.

Wykładał także w Wyższej Szkole Morskiej w Szczecinie, w Instytucie Inżynierii Ruchu Morskiego i Instytucie Nawigacji Morskiej. Był profesorem tytularnym uniwersytetu w Stuttgarcie (od 1991), gdzie wykładał w latach 1980-2004 na Wydziale Budownictwa, pracował jako visiting profesor m.in. na uniwersytetach w Darmstadt (1985-1993), Kassel (1990), Hanowerze (1984-1996), Karlsruhe (1994), w sumie na 18 uczelniach w Europie i Ameryce.

Autor wydanych w USA i Niemczech monografii Offshore platforms and pipelines (1988) i Marine Structures Engineering (1995), autor m.in. Hydrotechniczne konstrukcje stoczniowe (1979), Encyklopedia Inżynierii Morskiej (Gdańsk 1986 i wznowienia), Porty jachtowe – mariny. Projektowanie (2004). W latach 1964–1977 zaprojektował, następnie był kierownikiem inwestycji i nadzoru suchego doku dla statków o nośności 400 tysięcy DWT w Gdyńskiej Stoczni im. Komuny Paryskiej. Projektant i konsultant budowli stoczniowych w Polsce, Niemczech, Norwegii, Iranie. Od 1980 do 1984 ekspert Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Rozwoju Przemysłowego (UNIDO) i Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO) w dziedzinie konstrukcji stoczniowych (głównie suchych doków), które wybudowano w Jugosławii (Bijela), Turcji (Pendik), Indonezji (Surabaja), na Kubie (Hawana) i Seszelach (Praslin). Stał na czele ekspertów z PG przy budowie gdańskiego tunelu po Martwą Wisłą.

Członek m.in. Akademii Nauk Inżynieryjnych Federacji Rosyjskiej (od 1993), Akademii Transportu Ukrainy (od 1999), Akademii Inżynierskiej w Polsce (od 2005). Doktor honoris causa Państwowego Uniwersytetu Technicznego w Leningradzie (Sankt Petersburg (1989)), Akademii Budownictwa i Architektury w Odessie (1995), Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni (1997), uniwersytetu w Karlsruhe (1998), Państwowego Uniwersytetu w Sankt Petersburgu (1998), Politechniki Szczecińskiej (1999), Państwowego Odeskiego Uniwersytetu Morskiego (1999), Uniwersytetu Technicznego w Kaliningradzie (2005) i PG (2008). Był przewodniczącym Rady Naukowej Instytutu Morskiego w Gdańsku i Instytutu Budownictwa Wodnego PAN w Gdańsku.

Posiadał stopień kapitana jachtowego żeglugi wielkiej. W 1965, jako komandor Morskiego Związkowego Klubu Sportowego Gdynia, był współzałożycielem Gdańskiego Okręgowego Związku Żeglarstwa (później pod nazwą Pomorski Związek Żeglarstwa). Od 1966 do 1992 (z przerwą 1975-1979) członek jego Zarządu, 1968–1975 wiceprezes do spraw organizacyjnych, 1979–1992 prezes, od 1992 prezes honorowy. Od 1971 był członkiem Prezydium Rady Rozwoju Żeglarstwa Województwa Gdańskiego, od 1972 sekretarzem, od 1986 wiceprzewodniczącym, w 1989-1991 (do czasu rozwiązania) przewodniczącym. Od 1970 członek Yacht Klubu Polskiego Gdynia, od 1971 członek Zarządu, 1979-1992 prezes. Wielokrotnie dowodził jachtem s/y „Jan z Kolna”. W 2011 został przyjęty do grona Członków Honorowych Stowarzyszenia Kapitanów Żeglugi Wielkiej.

W 1980 współzałożyciel Komitetu Ochrony „Daru Pomorza”, prezes Towarzystwa Przyjaciół „Daru Pomorza” w Gdyni (m.in. przewodniczył uroczystościom 100-lecia wodowania jednostki w 2009). Od 22 III 2005 do 30 V 2017 prezes Towarzystwa Przyjaciół Statku-Muzeum „Sołdek”, 2006–2015 przewodniczący Rady Naukowej Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku. Od 2007 do śmierci prezes koła Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych na PG ( Organizacje Kombatanckie na Politechnice Gdańskiej). Autor dwutomowych wspomnień: Trzymajmy się, nie dajmy się (Gdańsk 2011–2012), redaktor naukowy m.in. opracowania Rektorzy i prorektorzy Politechniki Gdańskiej 1904–2014 (Gdańsk 2014).

Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim, Krzyżem Komandorskim (1998), Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą (2004), Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (2011), Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis (2008). W 2001 otrzymał Medal św. Wojciecha, w 1990 nagrodę wojewody gdańskiego za prace dotyczące platform pełnomorskich i rurociągów układanych na dnie morza, w 2011 Nagrodę Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury za wkład w rozwój Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku oraz z okazji jubileuszu 80. urodzin. Wyróżniony też honorowym tytułem „Zasłużony Stoczniowiec PRL” (1988). W 2014 otrzymał nagrodę Pracodawców Pomorza „Primum Cooperatio” (od 2018 noszącą jego imię). W 2015 wyróżniony tytułem Honorowy Profesor Emeritus Politechniki Gdańskiej.

Żonaty z Krystyną, ojciec Marii Mazurkiewicz-Bełdzińskiej, konsultantki krajowej do spraw neurologii dziecięcej, prof. dr hab. nauk medycznych Kliniki Neurologii Rozwojowej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, od 2019 przewodniczącej Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Neurologów Dziecięcych (PTND). Pochowany na cmentarzu w Gdyni-Witominie. Od 2018 jego imię nosi Nagroda Primum Cooperatio, przyznawanej przez miasto Gdańsk przedstawicielom świata nauki, którzy przyczyniają się do wspierania i realizacji nowatorskich przedsięwzięć gospodarczych. 12 V 2019 w gdyńskiej Alei Żeglarstwa Polskiego (na południowym falochronie mariny) odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową. MA BŚ