GEDANIA, klub sportowy
| < Poprzednie | Następne > |
w 1931 w wadze muszej), Paweł Chmielewski, Jan Hirsch (mistrz Pomorza w 1932), Kurt Neuman (mistrz Pomorza w 1933), Jan Meller, Aleksander Chistowski (wicemistrz Polski w 1934 w wadze ciężkiej)
w siatce gdańskiego bramkarza Klemensa Borusa (1913–1942)
KLUB SPORTOWY GEDANIA, założony 15 IX 1922. Początkowo działała tylko sekcja piłki nożnej (pierwszy towarzyski mecz rozegrano 29 X 1922 w Sopocie z Sopockim Klubem Sportowym 0:10, pierwszy w Gdańsku (na ► stadionie miejskim Heinrich-Ehlers-Sportplatz) 6 I 1923 z Posnanią 1:6); na początku lat 30. XX wieku klub miał kilkanaście drużyn piłkarskich. W 1924 powstały sekcje lekkoatletyczna i strzelecka, w 1926 tenisa ziemnego (rozwiązana w 1934), w 1928 bokserska i motocyklowa, w 1929 piłki ręcznej mężczyzn, w 1930 hokeja na lodzie i piłki ręcznej kobiet (rozwiązana w 1933), w 1934 tenisa stołowego i kolarska. W 1928 klub zrzeszał około 550 osób. Od 1924 był członkiem Baltischer Sportverband (Bałtycki Związek Sportowy), utrzymywał sportowe kontakty z klubami niemieckimi.
W sezonie 1931/1932 drużyna piłkarska zdobyła mistrzostwo okręgu ► II Wolnego Miasta Gdańska (WMG) – Prusy Wschodnie (► piłka nożna), w 1929 strzelcy zajęli I miejsce w Lidze Gdańska, w 1930 motocyklista Władysław Pianowski zdobył tytuł mistrza Polski. Kilku pięściarzy wywalczyło wicemistrzostwo Polski, m.in. ► Jan Bianga (1930). Do klubu należeli także Niemcy (do 1935) i Żydzi, utrzymywano kontakty z zespołami z głębi Polski, klub wspomagały materialnie ► Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych i ► Komisariat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej, choć rozwiązywało to tylko częściowo finansowe problemy. Współpracował z ► Gminą Polską i innymi polskimi organizacjami. Dążył do skupienia wokół siebie wszystkich działających w II WMG polskich klubów, co popierały władze polskie, ale czemu sprzeciwiały się same kluby (► Sokół).
Początkowo zarząd klubu zbierał się w pomieszczeniach ► hotelu Continential. W 1923 wybudowano na ► Biskupiej Górce prowizoryczne boisko, w 1929 oddano do użytku pierwsze obiekty sportowe przy Heeresanger (al. Legionów) i Ringstrasse (ul. Kościuszki), finalnie wybudowano tu dwa boiska piłkarskie z sześciotorową bieżnią, dwa korty tenisowe, strzelnicę. Przeniesienie w 1934 z Gdańska do Torunia Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych spowodowało odejście części zawodników. Konsekwencją pogorszenia stosunków polsko-niemieckich było wystąpienie klubu 5 VI 1939 z Baltischer Sportverband i przystąpienie piłkarzy do Pomorskiego Okręgu Piłki Nożnej. Zawodnikom innych sekcji odmówiono prawa reprezentowania II WMG. Podczas II wojny światowej zginęło 75 zawodników klubu.
Reaktywowany 16 V 1945 (ze Zdzisławem Skowrońskim na czele zarządu) z sekcjami: piłki nożnej, lekkoatletyki, gier sportowych, sportów wodnych, tenisowa, pływacka i bokserska. Tacy zawodnicy jak: ► Zygmunt Chychła, ► Brunon Bendig, ► Jadwiga Marko-Książek zdobywali medale olimpijskie. Zespół pięściarski w 1949 zdobył mistrzostwo Polski, w latach 1950–1956 (siedem sezonów) występował w I lidze. Sukcesy odnosiły siatkarki: mistrzostwo Polski w latach 1951, 1953, 1954 i kilkakrotnie wicemistrzostwo. Drużyna lekkoatletyczna zdobyła w 1948 halowe mistrzostwo kraju. Do kadry narodowej w okresie 1986–1989 należało 21 wioślarek i wioślarzy, w 1980 na igrzyskach olimpijskich w Moskwie wioślarki ► Małgorzata Dłużewska-Wieliczko i ► Czesława Kościańska-Szczepińska zdobyły srebrny medal. Z klubem były związane początki kariery piłkarzy ► Romana Korynta, Władysława Musiała (1954–1956 w ► Lechii Gdańsk, 182 mecze, 21 bramek), ► Jerzego Czubały.
Teren obiektów sportowych przy obecnej al. Legionów (wówczas ul. Dzierżyńskiego) klub odzyskał 8 IX 1957, stadion po koniecznych pracach oddano do użytku 12 IV 1959. W 2009 został sprzedany przez zarząd klubu spółce deweloperskiej pod budownictwo mieszkaniowe. Zastępczo władze miasta obiecały pod budowę nowego boiska sportowego miejsce po likwidowanej ► Oczyszczalni Ścieków „Zaspa” przy al. Hallera, jednak w 2020 wstrzymały pozwolenie na budowę.
W latach 1977–2010 funkcjonowała tu ► hala sportowa.
