AFANASJEW ALINA, pisarka, aktorka, scenograf
| < Poprzednie | Następne > |
ALINA AFANASJEW (27 VI 1930 Puszkarnia koło Wilna – 17 VI 2018 Sopot), scenograf teatralny i telewizyjny, aktorka, pisarka, autorka bajek, scenariuszy i słuchowisk radiowych. Córka Włodzimierza Ronczewskiego, od 1946 właściciela warsztatu naprawy samochodów w Sopocie, od 1949 pracownika branży turystycznej: początkowo organizatora oddziału Biura Podróży „Orbis” w Olsztynie, następnie kierownika Domu Wczasowego PTTK w Wilkasach, i Olgi, nauczycielki. Siostra-bliźniaczka (starsza) aktora Ryszarda Ronczewskiego. W latach 1930–1936 mieszkała z rodziną w Wilnie, w 1936–1943 we Lwowie, następnie w Jaktorowie pod Warszawą, od 6 XII 1945 w Sopocie przy ul. Pułaskiego 4, następnie przy ul. Dzierżyńskiego 31 (ul. 3 Maja), od 1997 w Gdańsku.
Od 3 I 1946 uczennica Gimnazjum (obecnie I LO) przy ul. Książąt Pomorskich w Sopocie, które ukończyła maturą w 1949 w Gimnazjum dla Dorosłych (ten sam budynek I LO) w Sopocie. W 1961 absolwentka Wydziału Malarstwa gdańskiej Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych ( Akademia Sztuk Pięknych). W latach 1959–1965 prowadziła z mężem Jerzym Afanasjewem teatr Cyrk Rodziny Afanasjeff. Wystąpiła w filmach: Białe zwierzęta (1960) i Prom (1970). W Polskim Radiu debiutowała słuchowiskiem Motyl, na rynku księgarskim opowiadaniem dla dzieci Czarodziejski młyn (wspólnie z mężem, Wydawnictwo Morskie 1961), w prasie – tekstem w miesięczniku „Litery” (1963).
Autorka około 100 projektów scenograficznych, m.in. scenografii do współreżyserowanej z mężem sztuki Dobry wieczór, błaźnie, opartej na tekście ich obojga, wystawionej 26 III 1962, podobnie Kot z pawim ogonem z 1971. Realizowała projekty kostiumów i scenografię m.in. do wystawionych w Państwowej Operze Bałtyckiej dwóch przedstawień baletowych Juliusza Łuciuka: Niobe (premiera 20 V 1967) oraz Pancernik Potiomkin (6 XI 1967), opowieści scenicznej Henryka Jabłońskiego Gdańska noc (11 XII 1970), opery Rita Gaetana Donizettiego (8 X 1992) i spektakli telewizyjnych, między innymi Jenny (1973), Człowiek, który zmienił nazwisko (1977), Ciężkie czasy (1979) czy Pelikan (1990). W Teatrze Wybrzeże była autorką scenografii do Don Juana Moliera (premiera 5 II 1969), Pana Damazego Józefa Blizińskiego (5 III 1983), Teatru Michela de Ghelderode (30 III 1985) i innych. Dla Teatru Muzycznego w Gdyni przygotowała między innymi scenografię do Madame Sans-Gêne Stefana Kisielewskiego (premiera 23 II 1975; Madam Sans-Gêne, księżna gdańska), Machiavellego Jerzego Wasowskiego (13 VII 1975), Żołnierza królowej Madagaskaru Juliana Tuwima według farsy Stanisława Dobrzańskiego (7 IV 1991). Autorka scenografii i uczestniczka przedstawienia Cyrk rodziny Afanasjeff bis współreżyserowanego przez syna, Jerzego Afanasjewa (premiera w Teatrze Miniatura 19 XI 2004).
Od 1980 związana z Duszpasterstwem Środowisk Twórczych Archidiecezji Gdańskiej, początkowo nieformalnym, u dominikanów w kościele św. Mikołaja, pod kierunkiem ówczesnego duszpasterza Środowisk Twórczych Diecezji Gdańskiej, o. Sławomira Słomy (OP), z nim oraz grupą reprezentantów gdańskiego środowiska uczestniczyła w pogrzebie ks. Jerzego Popiełuszki 3 XI 1984. W latach 1984–1986, wraz z ks. Krzysztofem Niedałtowskim, współorganizatorka Galerii św. Michała w Sopocie, wystaw w kolejnych siedzibach związanych z tym środowiskiem: w latach 1986–1990 przy kościele św. Mikołaja, od 1990 w kościele św. Bartłomieja, od 1997 w kościele św. Jana.
Jedyna kobieta wśród członków-założycieli Fundacji „Pro Arte Sacra”, powstałej staraniem Duszpasterstwa (8 VIII 1991). 1 XI 2003 jej wystawa Portrety trumienne była ilustracją I. Pomorskich Zaduszek Artystycznych w kościele św. Jana, na kolejnych Zaduszkach 1 XI 2004 prezentowała wystawę Wstańcie, chodźmy. W październiku 2004, 20 rocznicę pogrzebu ks. Jerzego Popiełuszki, przekazała do jego Muzeum w parafii św. Stanisława Kostki na Żoliborzu poświęcone mu epitafium, stworzone z obrazu z wystawy Miłość Ojczyzny – Portrety Trumienne i pamiątki z pogrzebu.
W latach 1963–1983 członkini Związku Polskich Artystów Plastyków (między innymi w składzie Rady Artystycznej Zarządu Głównego Sekcji Scenografii), od 1965 Związku Autorów i Kompozytorów Scenicznych (ZAiKS), od 1969 Związku Artystów Scen Polskich, od 1974 Międzynarodowego Instytutu Teatralnego (I.T.I.), od 1981 NSZZ "Solidarność", od 1989 Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Członkini Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Ofiar Grudnia 1970 w Gdyni (od 1980). W latach 1990–1996 radna Sopotu, przewodniczyła Komisji Kultury. Autorka poświęconej mężowi wystawy Afanasjew z Sopotu (1993) oraz wystawy Sybir Pro Memento (2000). W 1998 otrzymała Medal księcia Mściwoja II, w 1999 Medal Wojewody Pomorskiego, w 2007 i 2008 Nagrodę Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury, w 2008 Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, w 2012 odznakę Pro Ecclesia et Populo.
Od lutego 1958 żona Jerzego Afanasjewa, matka Jerzego Włodzimierza (ur. 1 V 1967).
