DILGER NATHANAEL, pastor kościoła NMP
| Linia 4: | Linia 4: | ||
[[File: Dilger__Nathanael.jpg |thumb| Strona tytułowa pogrzebowego kazania Nathanaela Dilgera, wygłoszonego przez Abrahama Heysego]] | [[File: Dilger__Nathanael.jpg |thumb| Strona tytułowa pogrzebowego kazania Nathanaela Dilgera, wygłoszonego przez Abrahama Heysego]] | ||
'''NATHANAEL DILGER''' (5 IX 1604, Gdańsk – 31 III 1679, Gdańsk), teolog, pastor [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Najświętszej Marii Panny]] (NMP). Syn Daniela Dilgera (1572–1645), od 1597 diakona w gdańskim [[KOŚCIÓŁ ŚW. KATARZYNY ALEKSANDRYJSKIEJ | kościele św. Katarzyny]], następnie drugiego pastora w kościele NMP, i Anny, córki pastora [[COLETUS MICHAEL, pastor kościołów św. Trójcy i NMP | Michaela Coletusa]]. Uczeń [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], w 1619 studiował teologię w Królewcu. Z powodu trwającej wojny nie zrealizował zamiaru dalszego studiowania w Wittenberdze, w 1623 przez Danię dotarł do Lejdy, gdzie między innymi studiował języki orientalne, w 1626 przebywał w Anglii, w 1627 we Francji, po czym powrócił do studiów teologicznych na uniwersytecie w Strasburgu. Otrzymał tam prawo wykładnia i odbywania dysput. W 1630 objął funkcję nadwornego kaznodziei w Rappoltstein (Alzacja). W Strasburgu proponowano mu profesurę i urząd kaznodziei w jednym z kościołów, propozycję zatrudnienia otrzymał także z uniwersytetu w Jenie. <br/><br/> | '''NATHANAEL DILGER''' (5 IX 1604, Gdańsk – 31 III 1679, Gdańsk), teolog, pastor [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Najświętszej Marii Panny]] (NMP). Syn Daniela Dilgera (1572–1645), od 1597 diakona w gdańskim [[KOŚCIÓŁ ŚW. KATARZYNY ALEKSANDRYJSKIEJ | kościele św. Katarzyny]], następnie drugiego pastora w kościele NMP, i Anny, córki pastora [[COLETUS MICHAEL, pastor kościołów św. Trójcy i NMP | Michaela Coletusa]]. Uczeń [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], w 1619 studiował teologię w Królewcu. Z powodu trwającej wojny nie zrealizował zamiaru dalszego studiowania w Wittenberdze, w 1623 przez Danię dotarł do Lejdy, gdzie między innymi studiował języki orientalne, w 1626 przebywał w Anglii, w 1627 we Francji, po czym powrócił do studiów teologicznych na uniwersytecie w Strasburgu. Otrzymał tam prawo wykładnia i odbywania dysput. W 1630 objął funkcję nadwornego kaznodziei w Rappoltstein (Alzacja). W Strasburgu proponowano mu profesurę i urząd kaznodziei w jednym z kościołów, propozycję zatrudnienia otrzymał także z uniwersytetu w Jenie. <br/><br/> | ||
| − | Na polecenie ojca wrócił jednak w 1637 do Gdańska. 15 I 1638 przejął po ojcu jego urząd, od 1672 był pastorem w kościele NMP i seniorem [[LUTERANIE | Ministerium Duchownego]]. Zwolennik pietyzmu, między innymi wspólnie z ojcem toczył spory z [[CORVIN JOHANN, | + | Na polecenie ojca wrócił jednak w 1637 do Gdańska. 15 I 1638 przejął po ojcu jego urząd, od 1672 był pastorem w kościele NMP i seniorem [[LUTERANIE | Ministerium Duchownego]]. Zwolennik pietyzmu, między innymi wspólnie z ojcem toczył spory z [[CORVIN JOHANN, pastor kościoła NMP | Johannem Corvinem]]. W latach 1673–1675 na polecenie Ministerium Duchownego, wspólnie z pastorem [[KOŚCIÓŁ ŚW. JANA CHRZCICIELA I ŚW. JANA APOSTOŁA | kościoła św. Jana]], [[OMUTH CHRISTIAN, pastor kościoła św. Jana | Christianem Omuthem]] oraz kaznodzieją z kościoła św. Katarzyny Michaelem Bürichem, pełnił rolę negocjatora w sporach teologicznych i konfliktach społecznych, do których doprowadzała działalność pastora [[KOŚCIÓŁ I KLASZTOR FRANCISZKANÓW ŚW. TRÓJCY | kościoła św. Trójcy]], [[STRAUCH AEGIDIUS, rektor Gimnazjum Akademickiego | Aegidiusa Straucha]]. <br/><br/> |
Ze względu na wiedzę i dar przemawiania nazywany Chrysostomusem Gedanensis. Jako przedstawiciel Ministerium Duchownego skrytykował pismo ''Irenicum sive de differentiis religionum conciliandis succincta commentatio'' autorstwa zwolennika irenizmu [[NICOLAI HEINRICH, profesor Gimnazjum Akademickiego | Heinricha Nicolai]] i zmusił go do odwołania swoich poglądów. Wydawał kazania i pisma polemiczne, skierowane głównie przeciw synkretyzmowi religijnemu, utwory weselne (np. z okazji zaślubin w 1692 kapitana z twierdzy w Wisłoujściu Heinricha Habenichta z Katheriną Florentiną, córką burmistrza Gdańska [[SCHMIEDEN JOHANN ERNST, burmistrz Gdańska | Johanna Ernsta Schmiedena]]), powitalne (np. w 1651 witające na urzędzie rektora Gimnazjum Akademickiego [[MAUKISCH JOHANN, rektor Gimnazjum Akademickiego | Johanna Maukischa]]), a także [[KAZANIE POGRZEBOWE | kazania pogrzebowe]] (między innymi po śmierci [[WINTER VALENTIN von, dowódca wojsk gdańskich | Valentina von Wintera]]; Lucji (1625–1676), żony podpułkownika z twierdzy w Wisłoujściu Heinricha von Vechelda; rajcy Daniela Schlieffa, Georga Daniela Koschwitza, Cathariny z domu Rebeschke, pierwszej żony [[HEWELIUSZ JAN, astronom | Jana Heweliusza]]). Okolicznościowe kazania wygłaszał z okazji elekcji i koronacji królów polskich. <br/><br/> | Ze względu na wiedzę i dar przemawiania nazywany Chrysostomusem Gedanensis. Jako przedstawiciel Ministerium Duchownego skrytykował pismo ''Irenicum sive de differentiis religionum conciliandis succincta commentatio'' autorstwa zwolennika irenizmu [[NICOLAI HEINRICH, profesor Gimnazjum Akademickiego | Heinricha Nicolai]] i zmusił go do odwołania swoich poglądów. Wydawał kazania i pisma polemiczne, skierowane głównie przeciw synkretyzmowi religijnemu, utwory weselne (np. z okazji zaślubin w 1692 kapitana z twierdzy w Wisłoujściu Heinricha Habenichta z Katheriną Florentiną, córką burmistrza Gdańska [[SCHMIEDEN JOHANN ERNST, burmistrz Gdańska | Johanna Ernsta Schmiedena]]), powitalne (np. w 1651 witające na urzędzie rektora Gimnazjum Akademickiego [[MAUKISCH JOHANN, rektor Gimnazjum Akademickiego | Johanna Maukischa]]), a także [[KAZANIE POGRZEBOWE | kazania pogrzebowe]] (między innymi po śmierci [[WINTER VALENTIN von, dowódca wojsk gdańskich | Valentina von Wintera]]; Lucji (1625–1676), żony podpułkownika z twierdzy w Wisłoujściu Heinricha von Vechelda; rajcy Daniela Schlieffa, Georga Daniela Koschwitza, Cathariny z domu Rebeschke, pierwszej żony [[HEWELIUSZ JAN, astronom | Jana Heweliusza]]). Okolicznościowe kazania wygłaszał z okazji elekcji i koronacji królów polskich. <br/><br/> | ||
Był dwukrotnie żonaty. Pierwszą żoną od 11 I 1639 była Elisabeth (1608 – 20 XII 1639), najmłodsza córka [[ŁAWA MIEJSKA | ławnika]] i [[RADA MIEJSKA | rajcy]] Tidemanna Giesego, z którą doczekał się córki Gertrudy (1639–1674), żony burmistrza [[PROITE DANIEL, burmistrz Gdańska | Daniela Proite]]. W 1643 ożenił się z Elisabeth, córką Hansa Ibschera, z którą miał ośmioro dzieci: dwóch synów i sześć córek. Przeżyli go synowie Nathanael II (1644–1685), wojskowy, i Samuel (1648–1679), magister teologii, oraz córki Agatha (zm. 1693) i Catharina Elisabeth (1650–1724). Córka Concordia od 23 IV 1677 był żoną lekarza Ludwiga von Hammena, zmarła po upływie nieco ponad połowy roku od ślubu. <br/><br/> | Był dwukrotnie żonaty. Pierwszą żoną od 11 I 1639 była Elisabeth (1608 – 20 XII 1639), najmłodsza córka [[ŁAWA MIEJSKA | ławnika]] i [[RADA MIEJSKA | rajcy]] Tidemanna Giesego, z którą doczekał się córki Gertrudy (1639–1674), żony burmistrza [[PROITE DANIEL, burmistrz Gdańska | Daniela Proite]]. W 1643 ożenił się z Elisabeth, córką Hansa Ibschera, z którą miał ośmioro dzieci: dwóch synów i sześć córek. Przeżyli go synowie Nathanael II (1644–1685), wojskowy, i Samuel (1648–1679), magister teologii, oraz córki Agatha (zm. 1693) i Catharina Elisabeth (1650–1724). Córka Concordia od 23 IV 1677 był żoną lekarza Ludwiga von Hammena, zmarła po upływie nieco ponad połowy roku od ślubu. <br/><br/> | ||
Pochowany 11 IV 1679 w kościele NMP. Kazanie pogrzebowe wygłosił pastor [[HEYSE ABRAHAM, drugi pastor kościoła NMP | Abraham Heyse]], w związku z jego z kolei śmiercią w 1680, kazanie zostało przygotowane do druku i wydane w 1683 przez zięcia z pierwszego małżeństwa, burmistrza Daniela Proite. Zgromadzony księgozbiór sprzedano na aukcji, prowadzonej przez licytatora Nicolausa Fincksa. {{author: DJA}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | Pochowany 11 IV 1679 w kościele NMP. Kazanie pogrzebowe wygłosił pastor [[HEYSE ABRAHAM, drugi pastor kościoła NMP | Abraham Heyse]], w związku z jego z kolei śmiercią w 1680, kazanie zostało przygotowane do druku i wydane w 1683 przez zięcia z pierwszego małżeństwa, burmistrza Daniela Proite. Zgromadzony księgozbiór sprzedano na aukcji, prowadzonej przez licytatora Nicolausa Fincksa. {{author: DJA}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | ||
Wersja z 14:43, 25 kwi 2023
NATHANAEL DILGER (5 IX 1604, Gdańsk – 31 III 1679, Gdańsk), teolog, pastor kościoła Najświętszej Marii Panny (NMP). Syn Daniela Dilgera (1572–1645), od 1597 diakona w gdańskim kościele św. Katarzyny, następnie drugiego pastora w kościele NMP, i Anny, córki pastora Michaela Coletusa. Uczeń Gimnazjum Akademickiego, w 1619 studiował teologię w Królewcu. Z powodu trwającej wojny nie zrealizował zamiaru dalszego studiowania w Wittenberdze, w 1623 przez Danię dotarł do Lejdy, gdzie między innymi studiował języki orientalne, w 1626 przebywał w Anglii, w 1627 we Francji, po czym powrócił do studiów teologicznych na uniwersytecie w Strasburgu. Otrzymał tam prawo wykładnia i odbywania dysput. W 1630 objął funkcję nadwornego kaznodziei w Rappoltstein (Alzacja). W Strasburgu proponowano mu profesurę i urząd kaznodziei w jednym z kościołów, propozycję zatrudnienia otrzymał także z uniwersytetu w Jenie.
Na polecenie ojca wrócił jednak w 1637 do Gdańska. 15 I 1638 przejął po ojcu jego urząd, od 1672 był pastorem w kościele NMP i seniorem Ministerium Duchownego. Zwolennik pietyzmu, między innymi wspólnie z ojcem toczył spory z Johannem Corvinem. W latach 1673–1675 na polecenie Ministerium Duchownego, wspólnie z pastorem kościoła św. Jana, Christianem Omuthem oraz kaznodzieją z kościoła św. Katarzyny Michaelem Bürichem, pełnił rolę negocjatora w sporach teologicznych i konfliktach społecznych, do których doprowadzała działalność pastora kościoła św. Trójcy, Aegidiusa Straucha.
Ze względu na wiedzę i dar przemawiania nazywany Chrysostomusem Gedanensis. Jako przedstawiciel Ministerium Duchownego skrytykował pismo Irenicum sive de differentiis religionum conciliandis succincta commentatio autorstwa zwolennika irenizmu Heinricha Nicolai i zmusił go do odwołania swoich poglądów. Wydawał kazania i pisma polemiczne, skierowane głównie przeciw synkretyzmowi religijnemu, utwory weselne (np. z okazji zaślubin w 1692 kapitana z twierdzy w Wisłoujściu Heinricha Habenichta z Katheriną Florentiną, córką burmistrza Gdańska Johanna Ernsta Schmiedena), powitalne (np. w 1651 witające na urzędzie rektora Gimnazjum Akademickiego Johanna Maukischa), a także kazania pogrzebowe (między innymi po śmierci Valentina von Wintera; Lucji (1625–1676), żony podpułkownika z twierdzy w Wisłoujściu Heinricha von Vechelda; rajcy Daniela Schlieffa, Georga Daniela Koschwitza, Cathariny z domu Rebeschke, pierwszej żony Jana Heweliusza). Okolicznościowe kazania wygłaszał z okazji elekcji i koronacji królów polskich.
Był dwukrotnie żonaty. Pierwszą żoną od 11 I 1639 była Elisabeth (1608 – 20 XII 1639), najmłodsza córka ławnika i rajcy Tidemanna Giesego, z którą doczekał się córki Gertrudy (1639–1674), żony burmistrza Daniela Proite. W 1643 ożenił się z Elisabeth, córką Hansa Ibschera, z którą miał ośmioro dzieci: dwóch synów i sześć córek. Przeżyli go synowie Nathanael II (1644–1685), wojskowy, i Samuel (1648–1679), magister teologii, oraz córki Agatha (zm. 1693) i Catharina Elisabeth (1650–1724). Córka Concordia od 23 IV 1677 był żoną lekarza Ludwiga von Hammena, zmarła po upływie nieco ponad połowy roku od ślubu.
Pochowany 11 IV 1679 w kościele NMP. Kazanie pogrzebowe wygłosił pastor Abraham Heyse, w związku z jego z kolei śmiercią w 1680, kazanie zostało przygotowane do druku i wydane w 1683 przez zięcia z pierwszego małżeństwa, burmistrza Daniela Proite. Zgromadzony księgozbiór sprzedano na aukcji, prowadzonej przez licytatora Nicolausa Fincksa.
