BRANDSTÄTER GEORG FRIEDRICH, pedagog, kompozytor
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[File:Brandstaetter_Georg.jpg|thumb|Georg Brandstäter]] | [[File:Brandstaetter_Georg.jpg|thumb|Georg Brandstäter]] | ||
| − | '''GEORG FRIEDRICH BRANDSTÄTER''' (Brandstädter, Brandstaeter; 28 VII 1864 Gdańsk – 4 I 1945 Gdańsk), nauczyciel, organista, dyrygent chórów, krytyk muzyczny, kompozytor, śpiewak. Syn [[BRANDSTÄTER FRANZ AUGUST | Franza Augusta Brandstätera]] i Ottilii Euphrosiny z domu Petermann (6 III 1824 Gdańsk – 6 XII 1878 Gdańsk). Brat sopranistki Kathariny (zob. [[STOWARZYSZENIE ŚPIEWACZE | Stowarzyszenie Śpiewacze]]. Uczęszczał do [[GIMNAZJUM MIEJSKIE | Gimnazjum Miejskiego]], w 1883 roku, po śmierci ojca, przerwał naukę. Muzyki uczył się początkowo prywatnie: gry na fortepianie i organach u [[FUCHS CARL DORIUS JOHANNES | Carla Fuchsa]], śpiewu i teorii u [[JOETZE FRANZ JOHANN CARL | Franza Joetzego]], dyrygowania u [[THEIL CARL CHRISTIAN HUGO | Carla Theila]], następnie pobierał nauki w Institut für Kirchenmusik (Instytut Muzyki Kościelnej) w Berlinie.<br/><br/> | + | '''GEORG FRIEDRICH BRANDSTÄTER''' (Brandstädter, Brandstaeter; 28 VII 1864 Gdańsk – 4 I 1945 Gdańsk), nauczyciel, organista, dyrygent chórów, krytyk muzyczny, kompozytor, śpiewak. Syn [[BRANDSTÄTER FRANZ AUGUST | Franza Augusta Brandstätera]] i Ottilii Euphrosiny z domu Petermann (6 III 1824 Gdańsk – 6 XII 1878 Gdańsk). Brat sopranistki Kathariny (zob. [[STOWARZYSZENIE ŚPIEWACZE | Stowarzyszenie Śpiewacze]]). Uczęszczał do [[GIMNAZJUM MIEJSKIE | Gimnazjum Miejskiego]], w 1883 roku, po śmierci ojca, przerwał naukę. Muzyki uczył się początkowo prywatnie: gry na fortepianie i organach u [[FUCHS CARL DORIUS JOHANNES | Carla Fuchsa]], śpiewu i teorii u [[JOETZE FRANZ JOHANN CARL | Franza Joetzego]], dyrygowania u [[THEIL CARL CHRISTIAN HUGO | Carla Theila]], następnie pobierał nauki w Institut für Kirchenmusik (Instytut Muzyki Kościelnej) w Berlinie.<br/><br/> |
W latach 1887–1889 był nauczycielem w szkole w Bogatce na Żuławach. Egzaminy na nauczyciela szkół podstawowych (Volksschullehrer) zdał 18–22 XI 1890 w seminarium nauczycielskim w Malborku. W latach 1889–1898 pracował jako nauczyciel w Bezirksmädchenschule (rejonowa szkoła dla dziewcząt; zob. [[SZKOLNICTWO | Szkolnictwo. 1800–1945]]) przy Weidengasse 61 (ul. Łąkowa), 1898–1928 jako nauczyciel muzyki w Realgymnasium zu St. Johann ([[SZKOŁA ŚW. JANA | szkoła św. Jana]]), będąc następcą [[JANKEWITZ GUSTAV ADOLF | Gustava Jankewitza]]. W latach 1902–1918 organista i dyrektor muzyczny [[KOŚCIÓŁ ŚW. JANA CHRZCICIELA I ŚW. JANA APOSTOŁA | kościoła św. Jana]] (do 1904 roku przy organach chórowych, potem przy organach głównych jako następca F. Joetzego), 1918–1930 organista [[KOŚCIÓŁ ŚW. PIOTRA I PAWŁA | kościoła św. Piotra i Pawła]] jako następca Carla Fuchsa.<br/><br/> | W latach 1887–1889 był nauczycielem w szkole w Bogatce na Żuławach. Egzaminy na nauczyciela szkół podstawowych (Volksschullehrer) zdał 18–22 XI 1890 w seminarium nauczycielskim w Malborku. W latach 1889–1898 pracował jako nauczyciel w Bezirksmädchenschule (rejonowa szkoła dla dziewcząt; zob. [[SZKOLNICTWO | Szkolnictwo. 1800–1945]]) przy Weidengasse 61 (ul. Łąkowa), 1898–1928 jako nauczyciel muzyki w Realgymnasium zu St. Johann ([[SZKOŁA ŚW. JANA | szkoła św. Jana]]), będąc następcą [[JANKEWITZ GUSTAV ADOLF | Gustava Jankewitza]]. W latach 1902–1918 organista i dyrektor muzyczny [[KOŚCIÓŁ ŚW. JANA CHRZCICIELA I ŚW. JANA APOSTOŁA | kościoła św. Jana]] (do 1904 roku przy organach chórowych, potem przy organach głównych jako następca F. Joetzego), 1918–1930 organista [[KOŚCIÓŁ ŚW. PIOTRA I PAWŁA | kościoła św. Piotra i Pawła]] jako następca Carla Fuchsa.<br/><br/> | ||
Dyrygent chórów męskich Liederfreunde (1892–1895), Sängerchor des Danziger Beamtenvereins (1893–1923), Melodia (1906–1908), Liedertafel (1907–1936), Sängerbund (1919–1922, 1925–1926) i chóru mieszanego Neuer Gesangverein (1905–1910). Okazjonalnie dyrygował połączonymi chórami chłopięcymi szkół średnich. W latach 1910–1929 był krytykiem muzycznym [[DANZIGER ZEITUNG (II) | „Danziger Zeitung”]] (do 1922 na zmianę z Carlem Fuchsem, następnie – z Hugonem Socnikiem). W 1930 roku przeszedł na emeryturę, w 2. połowie 1939 roku wrócił do czynnego udziału w życiu muzycznym. Przed śmiercią mieszkał przy Rickertweg 4 (ul. Bohaterów Getta Warszawskiego) we Wrzeszczu. <br/><br/> | Dyrygent chórów męskich Liederfreunde (1892–1895), Sängerchor des Danziger Beamtenvereins (1893–1923), Melodia (1906–1908), Liedertafel (1907–1936), Sängerbund (1919–1922, 1925–1926) i chóru mieszanego Neuer Gesangverein (1905–1910). Okazjonalnie dyrygował połączonymi chórami chłopięcymi szkół średnich. W latach 1910–1929 był krytykiem muzycznym [[DANZIGER ZEITUNG (II) | „Danziger Zeitung”]] (do 1922 na zmianę z Carlem Fuchsem, następnie – z Hugonem Socnikiem). W 1930 roku przeszedł na emeryturę, w 2. połowie 1939 roku wrócił do czynnego udziału w życiu muzycznym. Przed śmiercią mieszkał przy Rickertweg 4 (ul. Bohaterów Getta Warszawskiego) we Wrzeszczu. <br/><br/> | ||
Wersja z 16:16, 24 mar 2021
GEORG FRIEDRICH BRANDSTÄTER (Brandstädter, Brandstaeter; 28 VII 1864 Gdańsk – 4 I 1945 Gdańsk), nauczyciel, organista, dyrygent chórów, krytyk muzyczny, kompozytor, śpiewak. Syn Franza Augusta Brandstätera i Ottilii Euphrosiny z domu Petermann (6 III 1824 Gdańsk – 6 XII 1878 Gdańsk). Brat sopranistki Kathariny (zob. Stowarzyszenie Śpiewacze). Uczęszczał do Gimnazjum Miejskiego, w 1883 roku, po śmierci ojca, przerwał naukę. Muzyki uczył się początkowo prywatnie: gry na fortepianie i organach u Carla Fuchsa, śpiewu i teorii u Franza Joetzego, dyrygowania u Carla Theila, następnie pobierał nauki w Institut für Kirchenmusik (Instytut Muzyki Kościelnej) w Berlinie.
W latach 1887–1889 był nauczycielem w szkole w Bogatce na Żuławach. Egzaminy na nauczyciela szkół podstawowych (Volksschullehrer) zdał 18–22 XI 1890 w seminarium nauczycielskim w Malborku. W latach 1889–1898 pracował jako nauczyciel w Bezirksmädchenschule (rejonowa szkoła dla dziewcząt; zob. Szkolnictwo. 1800–1945) przy Weidengasse 61 (ul. Łąkowa), 1898–1928 jako nauczyciel muzyki w Realgymnasium zu St. Johann ( szkoła św. Jana), będąc następcą Gustava Jankewitza. W latach 1902–1918 organista i dyrektor muzyczny kościoła św. Jana (do 1904 roku przy organach chórowych, potem przy organach głównych jako następca F. Joetzego), 1918–1930 organista kościoła św. Piotra i Pawła jako następca Carla Fuchsa.
Dyrygent chórów męskich Liederfreunde (1892–1895), Sängerchor des Danziger Beamtenvereins (1893–1923), Melodia (1906–1908), Liedertafel (1907–1936), Sängerbund (1919–1922, 1925–1926) i chóru mieszanego Neuer Gesangverein (1905–1910). Okazjonalnie dyrygował połączonymi chórami chłopięcymi szkół średnich. W latach 1910–1929 był krytykiem muzycznym „Danziger Zeitung” (do 1922 na zmianę z Carlem Fuchsem, następnie – z Hugonem Socnikiem). W 1930 roku przeszedł na emeryturę, w 2. połowie 1939 roku wrócił do czynnego udziału w życiu muzycznym. Przed śmiercią mieszkał przy Rickertweg 4 (ul. Bohaterów Getta Warszawskiego) we Wrzeszczu.
Z kierowanymi przez siebie chórami dawał koncerty z utworami religijnymi, na przykład 24 XI 1895 Requiem Luigiego Cherubiniego w kościele św. Piotra i Pawła, 29 III 1907 i 21 IV 1916 motet pasyjny Siedem słów Jezusa Chrystusa na Krzyżu Heinricha Schütza w kościele św. Jana, i utworami świeckimi, między innymi 24 III 1908 kantata Im Walde (W lesie) Juliusa Otto w Friedrich-Wilhelm-Schützenhaus ( Ogród Strzelecki i Dom Strzelecki). Dawał koncerty organowe, choćby 14 III 1915 w kościele ewangelickim na Stogach, 16 IV 1916 w kościele św. Trójcy z okazji poświęcenia organów zbudowanych przez Ottona Heinrichsdorffa. W latach 1916–1918 organizował nieodpłatne koncerty dla rannych niemieckich żołnierzy, hospitalizowanych w zamienionych na prowizoryczne lazarety budynkach Friedrich-Wilhelm-Schützenhaus, loży Eugenia przy Neugarten 18 (ul. Nowe Ogrody), loży zur Einigkeit przy Neugarten 8–11, Marienschule przy Vorstädtischer Graben 18 (ul. Podwale Przedmiejskie). W programie koncertów znajdowały się kwartety wokalne w wykonaniu jego i Pauliny Margarethe Reutener (żony Georga Ferdinanda Reutenera) oraz kancelisty Emila Grothmanna, utwory wiolonczelowe w wykonaniu kupca Paula Schuberta przy akompaniamencie Pauliny M. Reutener oraz pieśni śpiewane przy wtórze lutni przez literata Johannesa Schuberta, autora sztuki Benekens Heimkehr ( Paul Beneke).
Jako krytyk muzyczny omówił między innymi 11 X 1924 wykonanie Pasji według św. Mateusza Johanna Sebastiana Bacha pod dyrekcją Fritza Bindera, 25 III 1925 koncert Ottona Konopatzkiego na rzecz renowacji organów w Kaplicy Królewskiej, 9 XII 1928 koncert polskich śpiewaków Ewy Bandrowskiej-Turskiej (1894–1979) i Eugeniusza Mossakowskiego (1885–1958), zorganizowany przez Zrzeszenie Studentów Polskich THD ( Bratnia Pomoc Zrzeszenia Studentów Polaków Politechniki Gdańskiej). Sporadycznie występował jako śpiewak, na przykład 10 III 1912 na koncercie w kaplicy św. Anny. Komponował pieśni, utwory chóralne i fortepianowe.
29 IX 1903 roku ożenił się ze śpiewaczką koncertową Marthą Marią Emilią Olgą Hundertmark (8 VI 1872 Löbau, obecnie Lubawa – 10 IV 1934 Gdańsk), która po raz ostatni w Gdańsku wystąpiła 6 XI 1930 w kościele św. Trójcy. Małżeństwo pozostało bezdzietne.
