SCHAHNASJAN JOHANN STEPHAN, kupiec, radny
| < Poprzednie | Następne > |
JOHANN STEPHAN SCHAHNASJAN (Schanasjan, Schanahsjan, Schahnasjahn, Schanasjahn; 3 VIII 1793 Alt Schottland ( Stare Szkoty) – 12 III 1856 Gdańsk), kupiec, radny Gdańska. Syn przybyłego z Iranu (Persji) kupca Stephana (1737 – 30 IV 1805) o ormiańskim rodowodzie, który osiadł w Starych Szkotach, gdzie założył restaurację z ogrodem (w 1804 roku zapraszał do grania w bilard, po raz pierwszy w Gdańsku przy ogniach bengalskich i muzyce w wykonaniu zespołu z Tyrolu), oraz Barbary z domu Prucheckiej (zm. 25 IX 1847 Gdańsk). Uczęszczał do Gimnazjum Akademickiego Królewskiego Instytutu Szkolnego ( Kolegium Gdańskie w Starych Szkotach), następnie do Instytutu Wychowawczego Jenkau (Jankowo koło Gdańska; Conradinum).
Zajmował się handlem bursztynem. Kupiectwa uczył się w firmie W. Abegg und Söhne w Elblągu. W 1812 roku przejął po ojcu sklep i warsztat, w 1817 roku przy Hundegasse 351 (ul. Ogarna 124). W grudniu 1820 roku wyjechał w podróż, udzielając na czas nieobecności prokurę N.G. Siewertzowi. 1 I 1822 roku w Konstantynopolu z austriackim handlarzem bursztynu Jacobem Pirjanczem założył spółkę Schahnasjan & Pirjancz. W 1823 roku przeniósł kantor z ul. Ogarnej do kamienicy przy Heilige-Geist-Gasse 122 (ul. św. Ducha 31/35).
W 1830 na wiosennych targach w Lipsku wystawiał wyroby z bursztynu w zajeździe Zum Walfisch (Pod Wielorybem). Zbankrutował w wyniku wojny o niepodległość Grecji, toczonej w latach 20. XIX wieku na terenie Imperium Osmańskiego. Na pokrycie długów licytowano w 2. połowie 1833 roku dom przy ul. św. Ducha, wyceniony sądownie na 3740 talarów. W latach 1822–1843 należał do Korporacji Kupców. W okresie 1838–1854 organizował letnie koncerty promenadowe w odziedziczonej po ojcu restauracji z ogrodem w Starych Szkotach (Alt Schottland 125). W kwietniu 1829 roku należał do Verein zur Unterstützung der durch die Weichsel-Überschwemmung Verunglückten (Towarzystwo Pomocy Ofiarom Wylania Wisły; zob. też Baszta Łabędź, Jezioro Zaspa, Letnica).
W latach 1826–1832, 1839 był nieetatowym członkiem Zarządu Miasta, 1833–1835 członkiem Rady Miejskiej, później jej sekretarzem (w 1847 jego uposażenie podwyższono do 400 talarów rocznie). W okresie 1839–1846 był redaktorem codziennej „Allgemeine Politische Zeitung für die Provinz Preussen” („Powszechna Gazeta Polityczna dla Prowincji Pruskiej”; prasa), wydawanej w Gdańsku przez Gustava Gerharda.
Pisał poezje, między innymi 25 VII 1840 roku na uroczystym spotkaniu w restauracji Heinricha Gustava Schrödera w Jaśkowej Dolinie (Jäschkentaler Weg 14), kończącym całodniowe obchody 400-lecia wynalezienia sztuki drukarskiej ( Julius Lasker), jego wiersz Gepriesen sei die Zauberkunst wykonano na melodię pieśni Ertöne laut, mein kühnes Lied, opublikowanej w Neues Gesangbuch für die große National-Mutterloge zu den drei Weltkugeln in Berlin und deren Tochterlogen (Nowy śpiewnik Wielkiej Narodowej Loży Matki pod Trzema Globami w Berlinie i podległych jej lóż; wolnomularstwo).
Miał dwie siostry. Jedna z nich została żoną podpułkownika (Oberstleutnant) Crügera (brak informacji o imionach i ich losach obojga); druga, Louise (zm. po 1882), poślubiła Augusta Philippa Leopolda von der Marwitz (1787 (1791?) Klein Nossin (Nożynko) powiat bytowski – 26 IX 1842 Gdańsk), majora w 4. Pułku Grenadierów im. Króla Fryderyka Wielkiego (3. Ostpreußisches Grenadier-Regiment König Friedrich der Grosse Nr. 4). W 1821 roku został przeniesiony służbowo (wraz z rodziną) do Elbląga, w latach 1836–1842 ponownie w Gdańsku, mieszkał przy Frauengasse 19 (ul. Mariacka). Pozostawił sześcioro dzieci (brak informacji o ich losie). W 1843 roku wdowa po nim mieszkała przy Pfefferstadt 51 (ul. Korzenna), w 1857 przy Drehergasse 25 (ul. Tokarska), w latach 1863–1875 we Wrzeszczu (Langefuhr 48), w 1876 w Halberstadt (Saksonia-Anhalt), od 1877 do 1882 roku przy Jaśkowej Dolinie (Jäschkenthaler Weg 27). Jej późniejszy los jest nieznany.
W 1813 roku poślubił Hortensię (zm. przed 1856), córkę Augusta Kuhna (1752 – 2 VIII 1816 Jenkau (Jankowo Gdańskie)), urzędnika pruskiej akcyzy (Kriegs- und Steuerrath), i Dorothei z domu Scholl (1755 – 20 VII 1832 Altdorf ( Stara Wieś)), po której jego żona i jej siostra Felicia Kuhn odziedziczyły gospodarstwo o powierzchni 2½ łana (Hufe) w Starej Wsi, o numerze hipotecznym 1. W 1848 roku kupił odziedziczoną przez szwagierkę Felicję Kuhn część tego gospodarstwa. W 1839 roku mieszkał przy Kleine Hosennähergasse 11 (ul. Dziana), w 1844 przy Hundegasse 101 (ul. Ogarna), w 1854 przy Langgasse 44 (ul. Długa), w 1856 pod nr. 91. Został pochowany na cmentarzu Najświętszej Marii Panny.
Miał czworo dzieci, dwoje zmarło w dzieciństwie na szkarlatynę, pełnoletność uzyskali synowie Felix i Severin. Felix Hermann Adalbert Schahnasjan (zm. przed 1856) w 1842 roku studiował przez jeden semestr filozofię na uniwersytecie w Królewcu, następnie mieszkał w Berlinie, w 1846 wrócił do Gdańska. Brak informacji o jego losie.
Severin (Sewerin) Theodor Aloysius (Alexis) Schahnasjan (1820 – 26 XII 1893 Gdańsk), kupiec i właściciel odziedziczonego po ojcu gospodarstwa w Starej Wsi, w 1856 był tam sołtysem (Gemeindevorsteher; w 1877 funkcję tę pełnił Rudolph Waschke (zob. Jan Gdaniec)). Latem 1873 roku odpoczywał z rodziną w uzdrowisku Bad Reichenhall (Bawaria). W 1869 roku mieszkał jako rentier przy Ketterhagergasse 10/11 (ul. Zbytki), w 1877 przy Poggenpfuhl 17/18 (ul. Żabi Kruk), od 1879 do śmierci przy Holzmarkt 4 (Targ Drzewny). Był żonaty z Rosą z domu Seidler (zm. po 1899), z którą miał syna Maxa.
Max Schahnasjan (1852 – 29 XI 1918 Gdańsk) był właścicielem gospodarstwa w Starej Wsi i działaczem politycznym. Należał do Deutsche Freisinnige Vereinigung (Niemieckie Zrzeszenie Wolnomyślnych), w latach 1895–1907 był posłem z powiatu gdańskiego (Kreis Danzig-Land) z ramienia tego zrzeszenia do pruskiego Landtagu w Królewcu, w 1912 jego kandydatem z okręgu słupsko-lęborskiego (Kreis Stolp-Lauenburg); z ubiegania się o mandat poselski zrezygnował na skutek udaru mózgu. Sprzedał gospodarstwo i jako rentier zamieszkał w Gdańsku przy Hansaplatz 7 ( pl. Hanzy; Ernst August Schade). Od 1882 członek korespondent Naturforschende Gesellschaft zu Danzig ( Towarzystwo Przyrodnicze). Zmarł po krótkiej chorobie; ciało skremowano, urnę z prochami pochowano na cmentarzu krematoryjnym przy ul. Traugutta.
Przed 1889 rokiem poślubił w Berlinie Annę (zm. po 1940), córkę tamtejszego kupca Friedricha Weinberga (1817 Letzlingen, Saksonia-Anhalt – 17 VII 1888 Stara Wieś). Jako wdowa nadal mieszkała przy Hansaplatz 7, w latach 1933–1936 przy Taubenweg 7 (ul. Pniewskiego), 1937–1940 przy Baumbachallee 16A (ul. Konopnickiej). Brak informacji o jej późniejszym losie.
