CONRADINUM

Z Encyklopedia Gdańska
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania

< Poprzednie Następne >
Budowa szkoły Conradinum we Wrzeszczu
Budynki zespołu Conradinum we Wrzeszczu, widok od północy na front szkoły i internat, około 1905
Conradinum, około 1905
Stary gmach Conradinum, 2010
Zabytkowa tablica pamiątkowa nad wejściem głównym Conradinum
Conradinum, 2021

SZKOŁY OKRĘTOWE „CONRADINUM”, Wrzeszcz, ul. Piramowicza 1/2 (historycznie: Conradische Schul- und Erziehungsanstalt Conradinum in Danzig Langfuhr / Zakład Szkolno-Wychowawczy im. Conradiego „Conradinum” w Gdańsku-Wrzeszczu, Krusestraße 1/2). Placówka ufundowana w 1794 przez Karla Friedricha Conradiego. Działalność rozpoczęła 10 X 1801 w należącej do niego wsi Jankowo (Jenkau) pod Gdańskiem, początkowo jako Instytut Wychowawczy. Projektantem i budowniczym budynków szkolnych był Carl Samuel Held. Program siedmio-ośmioletniego nauczania obejmował między innymi opanowanie do sześciu języków obcych (w różnym stopniu), wykładano matematykę, filozofię, antropologię, fizykę, geografię, uczono ogrodnictwa, organizowano ćwiczenia gimnastyczne (z nauką pływania włącznie). Początkowo przyjmowano 32 uczniów płacących czesne i w ramach możliwości finansowych nieodpłatnie także z rodzin uboższych. Wszyscy uczniowie nosili takie same szkolne mundury, jedzenie było jednakowe dla wszystkich, zakazane było używanie tytułów szlacheckich.

W lutym 1814 budynki szkolne zarekwirowały oblegające Gdańsk wojska rosyjskie, utworzono w nich koszary dla oddziałów tatarskich i baszkirskich, dewastacji uległa szkolna biblioteka. Po odejściu wojska szkoła została zamknięta na czas nieokreślony. Podjęła ponownie działalność 10 V 1819, przekształcona w męskie Seminarium Nauczycielskie, połączone ze szkołą ćwiczeń, do której uczęszczały głównie okoliczne dzieci chłopskie. W 1843 utworzono kuratorium fundacji i w kwietniu otwarto wyższą szkołę miejską od 1879 placówce – rozważając już wówczas pomysł przeniesienia jej do Gdańska – nadano charakter progimnazjum realnego (matematyczno-przyrodniczego), od 1894 rozpoczęto stopniowe przekształcanie w sześcioletnią szkołę realną.

Z powodu spadku zainteresowania nauką w Jankowie (nie wytrzymywała konkurencji ze szkołami położonymi w Gdańsku) jak i z powodu pożaru głównego budynku w 1889, po bezpłatnym uzyskaniu od władz Gdańska działki (1,4 ha) we Wrzeszczu i finansowej pomocy pruskiego Ministerstwa Finansów (300 000 marek) oraz miasta (65 000 marek i pokrycie kosztów przeprowadzki z Jankowa), decyzją kuratorium fundacji jesienią 1898 rozpoczęto budowę nowego kompleksu (szkoła, internat, sala gimnastyczna, budynek sanitarny, ogród) we Wrzeszczu przy Krusestraße (ul. Piramowicza), według projektu gdańskiego architekta Ottona Hugona Richarda Schmidta (1859–1929); wykonawcą prac była należąca do niego firma budowlana. Budynek oddano do użytku 17 X 1900 (rozbudowany w latach 1936–1939 o nowe skrzydło).

Początkowo sześcioklasowa szkoła realna i humanistyczna dla 500 uczniów. Ponieważ jej ukończenie nie dawało wstępu na wyższe uczelnie, w latach 1913–1915 utworzono dziewięcioletnią wyższą szkołę realną, kończącą się maturą. Taki sam status progimnazjum humanistyczne otrzymało w latach 30. XX wieku. Do 1939 Conradinum zachowało status niezależnej fundacji dobroczynnej, było szkołą męską, uczniów przyjmowano ze względu na wyniki w nauce, bez względu na pochodzenie społecznie i wyznanie. Wiosną 1944 szkołę opuścił ostatni rocznik maturzystów. Uczniem Conradinum był m.in. Günter Grass.

Dawną siedzibę szkoły w Jankowie przebudowano początkowo na ośrodek wypoczynkowy dla kolejarzy, następnie mieściło się w nim sanatorium przeciwgruźlicze, później hitlerowski ośrodek szkolenia partyjnego, po 1945 budynki rozebrano.

Od stycznia 1945 w zabudowaniach szkoły mieścił się szpital wojskowy. 1 VII 1945 zostało utworzone Państwowe Liceum Budownictwa Okrętowego „Conradinum”, zajęcia rozpoczęły się 31 października. Jego organizatorem i pierwszym dyrektorem był w latach 1945–1949 Aleksander Potyrała. W gronie nauczycieli znajdowali się naukowcy Politechniki Gdańskiej, m.in. Jerzy Doerffer, Maksymilian Tytus Huber i Aleksander Rylke. Szkoła ulegała przekształceniom: w okresie 1951–1965 było to Technikum Budowy Okrętów (od 2 III 1951 im. Antoniego Szulca), 1966–1991 Techniczne Szkoły Budownictwa Okrętowego, od 1992 Szkoły Okrętowe i Ogólnokształcące „Conradinum”. W 2014 w ich skład wchodziły: Technikum nr 18, XVIII Liceum Ogólnokształcące i XVIII Liceum Profilowane. Od 2019: Szkoły Okrętowe i Techniczne.

12 VI 1951 oddano do użytku szkolne boisko, w większości wybudowane przez uczniów, 26 II 1972 położono kamień węgielny pod nowy budynek szkoły, od strony al. Grunwaldzkiej, połączony łącznikiem z dawnym budynkiem przy ul. Piramowicza. Po II wojnie światowej szkoła męska, żeński rocznik 1951 był wyjątkiem, od 1967 szkoła koedukacyjna. Uchwałą Rady Miasta z 30 VI 2005 zlikwidowano internat szkolny. W latach 1945–2006 liczba absolwentów wszystkich typów szkół Conradinum przekroczyła 13 000. Wśród nich znajdują się m.in. Andrzej Perepeczko i Bolesław Fac. Zob. też Centrum Kształcenia Ustawicznego w Gdańsku im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. MA

Dyrektorzy Conradinum
1801–1811 Reinhold Bernhard Jachmann
1811–1814 Franz Passow
1819–1825 Theodor Peter Friedrich Kawerau
1825–1839 Johann Abraham Steeger
1839–1868 Otto Eduard Neumann
1868–1875 Carl Louis Otto Eichorst
1875–1910 Ernst Eduard Bonstedt
1911–1929 Carl Theodor Gade
1929–1945 Walter Millack
1945–1949 Aleksander Potyrała
1949–1951 Józef Wełniak
1951–1954 Edward Baczyński
1954–1959 Stanisław Wróblewski
1959–1971 Jan Młynarczyk ( Jerzy Młynarczyk)
1971–1982 Edward Cebulak
1982–1991 Kazimierz Bucholc
1991–1998 Sławomir Proczko
1998–2018 Anna Wasilewska
2018– Andrzej Butowski
MrGl
Nauczyciele Zespołu Szkół Conradinum (1799–1901 Jankowo i 1901–1945 Gdańsk–Wrzeszcz)
Nazwisko i imię Czas życia Wykształcenie Nauczany przedmiot Okres pracy
Apelt Ernst Friedrich
córka Elisabeth (1902 – po 1939) pracowała w Szkole Średniej dla Dziewcząt im. Wiktorii
28 VIII 1870 Ludwigsdorf pow. Görlitz – 6 IV 1940 Gdańsk uniwersytet w Halle, dr teologii język niemiecki, greka, religia 1904–1934 Zespół Szkół Conradinum
Auer Oscar 8 I 1872 – po 1939 Instytut Sportu Berlin sport, gimnastyka 1901–1935 Zespół Szkół Conradinum
Becker Hans 17 II 1892 – po 1939 studia wyższe 1922 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum
Boese (Böse) Arthur 15 IX 1886 – po 1936 uniwersytet, matematyka, nauki przyrodnicze matematyk, fizyka 1920–1936 Zespół Szkół Conradinum
Böhm 1892 Zespół Szkół Conradinum
Bonstedt Ernst Eduard 28 X 1842 Poznań – 3 II 1914 Gdańsk Berlin, Bonn, Wrocław, dr filozofii język niemiecki, łacina 1875–1911 dyrektor Zespołu Szkół Conradinum
Brien Paul studia wyższe język niemiecki, historia 1914 Zespół Szkół Conradinum
Crone Joseph 22 XI 1838 Münster – 27 VIII 1931 Gdańsk uniwersytet w Getyndze, języki obce, germanistyka, dr filozofii języki niemiecki, angielski, francuski, historia 1862–1907 Zespół Szkół Conradinum
Deichert Hans uniwersytet, dr filozofii język francuski i niemiecki, historia 1908 Zespół Szkół Conradinum
Dittmann Karl 24 II1903 – po 1939 studia wyższe 1928 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum
Eggert Johann 2 II 1812 Leczkowy, Żuławy – 3 VI 1895 Gdańsk uniwersytet w Berlinie, dr filozofii matematyka, przyroda 1834–1879 Szkoła Conradinum Jankowo
Eichorst Carl Louis Otto 9 VII 1837 Frankfurt nad Odrą – 12 VIII 1899 Wehlau, Prusy (Znamiensk, Rosja) uniwersytet, dr filozofii geometria, łacina, historia, geografia 1868–1875 dyrektor Szkoły Conradinum w Jankowie
Erbig Franz 25 XII 1902 – po 1939 studia wyższe 1924–1945 Zespół Szkół Conradinum, jednocześnie 1928–1945 Gimnazjum Miejskie
Ewert Erich 21 VI 1908 – po 1939 studia wyższe 1934 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum
Fischer Erich 19 IV 1878 Niemcy – 20 X 1914 zginął na froncie we Francji uniwersytety w Marburgu i w Monachium języki niemiecki i francuski 1907–1914 Zespół Szkół Conradinum
Friedmann Hanz studia wyższe 1935 Zespół Szkół Conradinum
Gade Carl Theodor 7 VII 1863 Ellensen koło Hannoveru – 19 VIII 1941 Gdańsk uniwersytety w Halle i Getyndze, języki obce języki angielski i francuski 1911–1929 dyrektor Zespołu Szkół Conradinum
Grentzenberg Maxa 20 I 1865 Gdańsk – nagle 19 III 1908 Gdańsk uniwersytety w Berlinie i Kilonii, nauki przyrodnicze przyroda, fizyka, chemia 1897–1908 Zespół Szkół Conradinum
Hempler Franz 21 IV 1889 – po 1939 uniwersytet 1916–1919 Gimnazjum Miejskie, 1919 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum
Hillger Friedrich 20 XI 1853 Kalbe, Saksonia – 7 XII 1928 Gdańsk uniwersytet w Halle, dr filozofii język niemiecki, łacina, greka, historia 1880–1925 Zespół Szkół Conradinum
Hintze Gustav Adolf
syn Johanna Samuela Hintze (1796–1867), nauczyciela Gimnazjum Miejskiego
9 IX 1823 Gdańsk – po 1860 uniwersytety w Berlinie i w Halle, filozofia języki niemiecki i łaciński 1851 – około 1860 szkoła średnia Conradinum Jankowo / Gdańsk
Hirsch Alfred uniwersytet, dr filozofii język angielski 1914–1919 Zespół Szkół Conradinum
Horn Kurt 29 IV 1885 – po 1939 uniwersytet, dr filozofii 1912 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum
Jeschke Otto seminarium nauczycielskie klasy wstępne 1900–1925 Zespół Szkół Conradinum
Kawerau Peter Friedrich 12 IX 1789 Elbląg – 28 VII 1844 Koszalin uniwersytet w Królewcu, filozofia 1819–1825 dyrektor szkoły Fundacji Conradiego w Jankowie
Knoch Eduard uniwersytet, matematyka, nauki przyrodnicze matematyka, fizyka 1914 Zespół Szkół Conradinum
Köhler Walter studia wyższe 1921 Zespół Szkół Conradinum
Köller Franz 28 X 1869 Szczecinek – po 1939 seminarium nauczycielskie Friedland / Prusy kontraktowy nauczyciel rysunków 1906–1926 Gimnazjum Miejskie, 1924–1930 Zespół Szkół Conradinum
Köpke języki francuski i łaciński, klasy wstępne Zespół Szkół Conradinum
Laetsch Gottfried 4 V 1798 Królewiec – po 1840 1825 – po 1840 seminarium nauczycielskie Jankowo
Lange Johann Heinrich 12 IV 1818 Kiesling koło Magdeburga – 17 XII 1883 Jankowo seminarium nauczycielskie Jankowo rysunek, klasy wstępne 1838–1883 szkoła średnia Conradinum w Jankowie
Lingenberg Kurt 11 VII 1898 Gdańsk – 22 III 1987 Niemcy studia wyższe 1937 – 1945 Zespół Szkół Conradinum, wcześniej 1924–1937 Gimnazjum Realne (Długie Ogrody/Łąkowa)
Lucas Konrad 14 XI 1887 – po 1935 uniwersytet 1914–1935 Zespół Szkół Conradinum
Lühning Heinz 28 X 1908 – po 1939 studia wyższe 1935 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum
August Meineke 8 XII 1790 – 12 XII 1870 uniwersytet w Lipsku greka, łacina 1811–1814 szkoła średnia Conradinum w Jankowie
Millack Walter 4 VIII 1891 Gdańsk – kwiecień 1945 w obozie rosyjskim w Grudziądzu uniwersytet we Wrocławiu nauczyciel w szkole św. Jana, 1929–1945 dyrektor Zespołu Szkół Conradinum
Mochow Karl 20 II 1890 – po 1936 uniwersytet, dr filozofii 1916–1936 Zespół Szkół Conradinum
Müller Paul 1 X 1885 – po 1936 uniwersytet 1923–1936 Zespół Szkół Conradinum
Neunast Walter 8 XI 1884 – po 1939 uniwersytet 1915 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum
Neumann Otto Eduard 19 IX 1801 Brzeźnica koło Kętrzyna – 9 VII 1887 Frankfurt nad Odrą uniwersytet w Królewcu, teologia języki niemiecki i łaciński 1825–1839 nauczyciel w szkole św. Piotra i Pawła, 1839–1868

dyrektor szkoły Conradinum w Jankowie

Ostwald Friedrich 6 XI 1875 – po 1939 uniwersytet 1920 – po 1934 nauczyciel w szkole św. Piotra i Pawła, 1935 – po 1939

Zespół Szkół Conradinum

Pieper Heinrich 13 V 1906 – po 1939 studia wyższe 1936 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum
Purrucker Erich 8 V 1874 – po 1939 uniwersytet 1906 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum
Rippel Otto 11 I 1889 – po 1939 studia wyższe 1930–1935 Gimnazjum Królewskie Długie Ogrody/Łąkowa), 1935 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum
Schmidt Hans 17 I 1870 Papuschienen w rejencji Gumbinnen (Gusiev, Rosja) – 12 VII 1917 zginął na froncie jako kapitan uniwersytet, języki obce, dr filozofii języki niemiecki i francuski 1901–1915 Zespół Szkół Conradinum
Schramm Franz
ojciec Franza (II) Schramm (1902 – po 1942), nauczyciela w Gimnazjum Królewskim (Długie Ogrody/Łąkowa)
4 XI 1873 – po 1939 seminarium nauczycielskie gimnastyka, klasy wstępne 1895 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum
Schröder 1928 Zespół Szkół Conradinum
Schröter Franz 8 II 1864 Lasowice Wielkie koło Malborka – 18 V 1929 Gdańsk uniwersytet, dr filozofii języki niemiecki i łaciński 1898–1924 Gimnazjum Królewskie (Długie Ogrody/Łąkowa), 1924–1929 Zespół Szkół Conradinum
Schultz Willi uniwersytet 1914–1918 Zespół Szkół Conradinum
Schulz Ernst Heinrich 25 VII 1830 Berlin – po 1882 uniwersytet w Berlinie, teologia łacina, geografia 1861–1882 szkoła średnia Conradinum w Jankowie
Schumrick Arnold studia wyższe łacina, greka, historia 1913 Zespół Szkół Conradinum
Schwarze Walter 19 VII 1876 Zeits, Saksonia – 27 VII 1940 Gdańsk uniwersytet w Halle, matematyka, dr filozofii matematyka, fizyka, chemia 1905–1935 Zespół Szkół Conradinum
Siedow Alfred 15 VIII 1885 – po 1935 uniwersytet, dr filozofii języki niemiecki i łaciński 1913–1935 Zespół Szkół Conradinum
Stange Paul 1879 Ogródki pow. Kętrzyn – 14 I 1939 Gdańsk studia muzyczne, organista muzyka, śpiew 1903–1937 Zespół Szkół Conradinum
Steeger Johannes Abraham 14 XI 1790 Królewiec – 7 IV 1858 Królewiec uniwersytety w Królewcu i Berlinie, teologia pedagogika, języki niemiecki i łaciński 1825–1839 dyrektor seminarium nauczycielskiego Conradinum w Jankowie
Steinhauer Gerhard 12 X 1907 Gdańsk – po 1939 studia wyższe 1934 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum
Sträde Karl uniwersytet języki angielski i francuski, historia 1910 Zespół Szkół Conradinum
Strenger Hermann 27 V 1888 – 14 III 1973 Marxzell, Niemcy uniwersytet, dr filozofii 1916 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum
Walkhoff Rudolf 25 III 1885 – po 1939 uniwersytet 1911 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum
Wallerand Theodor
syn Franza Walleranda, w 1907–1913 nauczyciela w szkole św. Piotra i Pawła
5 V 1900 – po 1939 studia wyższe 1925–1927 Gimnazjum Królewskie (Długie Ogrody/Łąkowa), 1928 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum
Weidel Maximilian 4 III 1877 – po 1939 uniwersytet 1907 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum
Wendt Johannes uniwersytet języki niemiecki i francuski, historia 1908 Zespół Szkół Conradinum
Wierzba Paul 23 IX 1883 – po 1939 uniwersytet wcześniej Gimnazjum Królewskie (Długie Ogrody/Łąkowa), 1927 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum
Wischke Wilhelm Ludwig 21 XII 1869 Münchenberg koło Berlina – 7 VIII 1928 Gdańsk studia plastyczne nauczyciel rysunków 1900–1928 Zespół Szkół Conradinum
Wollenteit Karl 7 VIII 1899 Gdańsk – po 1939 studia wyższe, dr filozofii 1932 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum
MrGl
⇦ WRÓĆ
Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania