GOCŁOWSKI TADEUSZ, arcybiskup gdański
| < Poprzednie | Następne > |
.jpg)
TADEUSZ GOCŁOWSKI (16 IX 1931 Piski koło Ostrołęki, Mazowsze – 3 V 2016 Gdańsk), arcybiskup ordynariusz gdański, pierwszy metropolita gdański. W 1949 roku wstąpił do Zgromadzenia Księży Misjonarzy św. Wincentego à Paulo w Krakowie. W latach 1951–1956 studiował teologię w Instytucie Teologicznym Księży Misjonarzy w Krakowie, 1956–1959 prawo na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Święcenia kapłańskie otrzymał 24 VI 1956 w Krakowie.
W okresie 1960–1968 wykładał prawo kanoniczne w Biskupim Seminarium Duchownym w Gdańsku ( Gdańskie Seminarium Duchowne). W latach 1969–1970 odbył studia doktoranckie z prawa w Papieskim Uniwersytecie św. Tomasza „Angelicum” w Rzymie, od 1970 roku doktor prawa kanonicznego. W latach 1971–1973 rektor w Biskupim Seminarium Duchownym w Gdańsku. Od 1973 do 1982 prowincjał polskiej prowincji Zgromadzenia Księży Misjonarzy w Krakowie. W okresie 1982–1983 ponownie rektor seminarium w Gdańsku.
Od 22 III 1983 biskup pomocniczy diecezji gdańskiej konsekrowany 17 IV 1983. Od 1 VIII 1984 administrator diecezji gdańskiej, od 31 XII 1984 biskup ordynariusz tej diecezji. W tym czasie obrońca praw robotników i związkowców z NSZZ „Solidarność”, w roku 1983 uczestniczył w zamkniętym spotkaniu papieża Jana Pawła II z Lechem Wałęsą w Dolinie Chochołowskiej. Współtwórca niezależnych, związanych z Kościołem mediów: Video Studio Gdańsk, dwutygodnika „Gwiazda Morza”, tygodnika „Młoda Polska”, Radia Plus. Inicjator wizyty Jana Pawła II w Trójmieście w 1987 roku ( papież Jan Paweł II w Gdańsku).
W latach 1988–1989 uczestnik rozmów władz Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i opozycji w Magdalence. 25 III 1992 mianowany pierwszym arcybiskupem nowo utworzonej metropolii gdańskiej Kościoła katolickiego; w latach 1992–2008 metropolita arcybiskup gdański. W tym czasie członek Papieskiej Rady do spraw Duszpasterstwa Migrantów i Podróżnych, watykańskiej Kongregacji do spraw Biskupów, Rady Głównej (od 1996 roku Rady Stałej) Episkopatu Polski, współprzewodniczący (1996–2004) Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu, krajowy duszpasterz Ludzi Pracy i Ludzi Morza. Komentator w mediach wydarzeń społecznych i religijnych z życia Polski i Kościoła. Inicjator pojednawczych spotkań polityków w siedzibie biskupa w Oliwie, w roku 1990 Lecha Wałęsy i jego oponentów z kręgu opozycji, w 2005 Jarosława Kaczyńskiego i Donalda Tuska.
W 2006 roku otrzymał tytuł Gdańszczanina Roku. W 2006, zgodnie z prawem kanonicznym, po osiągnięciu 75 roku życia, zwrócił do Stolicy Apostolskiej z prośbą o zwolnienie go z urzędu metropolity gdańskiego i ordynariusza archidiecezji gdańskiej. Decyzją papieża pozostał na stanowisku do 17 IV 2008 roku, po czym przeszedł na emeryturę; rezydował w siedzibie biskupów gdańskich w Oliwie.
W 2011 roku odznaczony Orderem Orła Białego. 28 IV 2016 Rada Miasta Gdańska przyznała mu honorowe obywatelstwo Gdańska. Honorowy obywatel miast Wejherowa (2000), Gdyni (2002), Redy (2007), Sopotu (2008).
Pochowany 6 V 2016 roku w Krypcie Biskupów Gdańskich w kościele Trójcy Świętej w Oliwie. Jego imieniem 30 VI 2016 nazwano tunel pod Martwą Wisłą.
Wraz z sakrą biskupią przyjął herb wyobrażający tarczę dzieloną lewoskośnie: w prawym polu czerwonym złoty krzyż łaciński, w polu lewym zielonym złota kotwica. Za tarczą krzyż procesyjny prawoskośnie i pastorał lewoskośnie, krzywaśnią na zewnątrz. Nad herbem kapelusz kościelny z dwunastoma chwostami na dwóch sznurach, po sześć (jeden nad dwoma, nad trzema) z każdej strony tarczy. Pod tarczą wstęga z dewizą: Credite Evangelio (z pierwszych wersetów Ewangelii św. Marka). W 1992 roku, wraz z podniesieniem diecezji gdańskiej do rangi metropolii i archidiecezji, herb został ozdobiony insygniami arcybiskupimi: za tarczą herbową ustawiony został podwójny krzyż procesyjny. Zrezygnowano z ustawianiem za tarczą pastorału. Liczba chwostów przy kapeluszu kościelnym została powiększona do dwudziestu, po dziesięć (jeden nad dwoma, nad trzema, nad czterema), po każdej stronie tarczy.
