TARG DRZEWNY
< Poprzednie | Następne > |
TARG DRZEWNY (Holzmarkt), plac. Początkowo miejsce zbiegu traktu wiodącego wzdłuż fosy Głównego Miasta z traktami obecnych ulic Kowalskiej i Garncarskiej. Jedno z miejsc składowania i sprzedaży sprowadzanego do Gdańska drewna i węgla drzewnego, a także miejsce sierpniowego dorocznego Jarmarku św. Dominika (na przykład ławy chlebowe). W pierzei północnej (od strony Starego Miasta) od początku XVI wieku zabudowany kamieniczkami. Kamieniczka narożna z ul. Garncarską (po jej wschodniej stronie), nabyta między 1436 a 1455 rokiem od mieszczan gdańskich przez opata z Oliwy, rozbudowana o kamienice na dwóch–trzech dalszych parcelach (tzw. Münchkerberg; Oliwski Dwór, Targ Drzewny 7), służyła zwierzchnikom klasztoru za siedzibę podczas pobytu w Gdańsku. Od 1523 roku posesje te określano jako położone przy Unter den Weiden (ul. Pod Wierzbami). Nazwa Holzmarkt dla całości notowana od 1581 roku. W XVIII wieku plac zabudowany okazałymi kamienicami mieszkalnymi, w 1840 wybrukowany. W XIX wieku zatrzymywały się tu cyrki objazdowe, a w czasie Jarmarku św. Dominika – był miejscem straganów i lunaparków. 19 VI 1858 spłonęło przy nim kilka kamienic po stronie północnej, w pożarze, który wybuchł w warsztacie stolarskim przy obecnej ul. Młyńskiej i objął także rejon obecnego Podwala Staromiejskiego i ul. Szerokiej. Odbudowane w formie domów czynszowych z lokalami handlowymi na parterze. Przy placu, pod nr. 12/14, działał w końcu XIX wieku hotel Deutsches Haus, w 1928 pod nr. 15/16 kino Odeon oraz pod nr. 4 i 18 polskie banki.
8 V 1904 roku odsłonięto na nim pomnik Żołnierzy, otoczony reprezentacyjnym zieleńcem. Do pomnika prowadziły trzy ścieżki dzielące zieloną przestrzeń na trzy części. Ich granice podkreślono obwódką z kwiatów i posadzonymi regularnie krzewami iglastymi. Nadawało to całości charakter kompozycji geometrycznej, mimo że w rzeczywistości narys skweru odbiegał od regularności. Wzdłuż ścieżek ustawiono ławki. Całość została ogrodzona istniejącą w części placu i obecnie nisko osadzoną metalową taśmą. Latem 1937 roku przeprowadzono remont kapitalny nawierzchni placu. Powstało rondo komunikacyjne z asfaltową nawierzchnią i nieznacznie powiększoną ulicą kosztem centralnego skweru. Zmniejszono wielkość oraz kształt trawnika z obwódką z kwiatów wokół pomnika. W 1945 roku zabudowa placu została zniszczona, do lata 1945 usunięto też niemiecki pomnik. W okresie 1950–1952 w pierzei północnej, wzdłuż wyprostowanej linii zabudowy, wzniesiono Dom Prasy połączony z budynkiem drukarni. W 1965 miejsce zniszczonego pomnika Żołnierzy zajął pomnik Króla Jana III Sobieskiego. Po stronie południowej, po wyburzanie starych zabudowań, pod nr 1 powstał w latach 1967-1970 (otwarty w czerwcu 1970) zbudowany przez Gdańskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Miejskiego gmach PZU i NBP (później w jego miejscu Bank Millennium). Był to pierwszy na Wybrzeżu gmach z tzw. ścianą kurtynowo-osłonową z aluminium. Z chwilą otwarcia, w czerwcu 1970, w jednym z pomieszczeń (róg Targ Drzewny - ul. Wały Jagiellońskie, z wejściem od tej ulicy) funkcjonowała kawiarnia „Bursztynek”, od strony Teatru Wybrzeże sklep ze słodyczami „Goplana”. Zrewaloryzowany zieleniec, ze względu na ruch samochodowy, pełni głównie funkcję ronda komunikacyjnego. Od lat 70. XX wieku stał się także miejscem zgromadzeń patriotycznych (zwyczaj zapoczątkowany przez działaczy Ruchu Młodej Polski).