KREJA BOGUSŁAW, profesor Uniwersytetu Gdańskiego
| < Poprzednie | Następne > |
BOGUSŁAW JÓZEF KREJA (17 III 1931 Skórcz – 26 XII 2002 Gdańsk), językoznawca, profesor Uniwersytetu Gdańskiego (UG). Syn Józefa, nauczyciela matematyki, fizyki i śpiewu, oraz Anny z domu Bogaleckiej. Był najstarszym z sześciorga rodzeństwa, miał siostry Zytę (ur. 1933), Teresę (ur. 1937) i Marię (ur. 1939) oraz braci Ludwika (ur. 1935) i Jerzego (ur. 1942). W okresie II wojny światowej, ze względu na przynależność ojca do Związku Zachodniego, rodzina ukrywała się w wioskach na Kociewiu (Krak, Osiek, Wycinki, Okarpiec).
W latach 1945–1950 uczęszczał do gimnazjum w Starogardzie Gdańskim. W 1955 absolwent polonistyki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Od 1955 do 1956 zatrudniony był w Pracowni Atlasu i Słownika Gwar Polskich PAN w Krakowie, w latach 1956–1961 w Katedrze Języka Polskiego Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, gdzie w 1960 uzyskał doktorat na podstawie rozprawy Oboczne fonny zaimkowe typu jego // go i jeji // ji. Od 1961 pracownik Wyższej Szkoły Pedagogicznej, od 1968 na stanowisku docenta i kierownika Zakładu Języka Polskiego, od 1969 doktor habilitowany na podstawie dorobku i rozprawy Słowotwórstwo rzeczowników ekspresywnych w języku polskim. Formacje na -ik, -k-, -isko i -ina. Od 1970 pracownik UG, od 1976 profesor nadzwyczajny (tytularny), od 1987 profesor zwyczajny. Od 1970 do 1978 i od 1981 do 1991 kierował Zakładem Języka Polskiego w Instytucie Filologii Polskiej UG, w latach 1991–2002 wyodrębnionym z niego Zakładem Współczesnego Języka Polskiego. Od 1978 do 1981 był zastępcą dyrektora tego Instytutu. Pracował także w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Słupsku i w Bałtyckiej Wyższej Szkole Humanistycznej w Koszalinie.
Prowadził badania w dziedzinie słowotwórstwa polskiego, autor m.in.: Słowotwórstwo rzeczowników ekspresywnych w języku polskim (1969), Studia z polskiego słowotwórstwa (1996), Słowotwórstwo polskie na tle słowiańskim (1999), Z zagadnień ogólnych polskiego słowotwórstwa (2000), Słowotwórstwo polskich nazwisk (2001). Z zakresu leksyki, onomastyki i morfologii opublikował między innymi Nazwy miejscowe Kociewia i okolicy (1988), Księga nazwisk ziemi gdańskiej (1998).
Był członkiem Polskiego Towarzystwa Językoznawczego (od 1965, w latach 1973–1976 i 1984–1987 członek Zarządu), Komitetu Językoznawstwa PAN (od 1975, w 1984–1989 członek Prezydium), Towarzystwa Naukowego KUL (od 1981), Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, od 1981 Międzynarodowej Komisji Leksykologiczno-Leksykograficznej, od 1995 Międzynarodowej Komisji Słowotwórczej przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów.
Wyróżniony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1977), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1980), odznaką „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej” (1971), Medalem Księcia Mściwoja II (2001). Żonaty był od 1957 z Teresą z domu Klugmann (1 I 1932 – 28 XI 2018 Gdańsk), lekarzem pediatrą, ojciec Piotra (18 IV 1958 – 1 III 2005 Gdańsk), Pawła (ur. 1964) i Katarzyny (ur. 1968).
Pochowany w grobie rodzinnym na Cmentarzu Komunalnym w Oliwie. Jego imię nosi jedna z auli Wydziału Filologicznego UG.
Bibliografia:
Breza Edward, Profesor Bogusław Kreja, „Gazeta Uniwersytecka”, 2003, nr 2, s. 26–27.
Rogowska Ewa, Bogusław Kreja, „Język Polski”, 2003, nr 2, s. 81–85.
Rogowska-Cybulska Ewa, Kreja Bogusław Józef, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, Suplement III, Gdańsk 2012, s. 126–128.
W świecie słów i znaczeń. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Bogusławowi Krei, red. Jolanta Mackiewicz, Ewa Rogowska, Gdańsk 2001
