BOROWSKI JAN, architekt, konserwator zabytków
| < Poprzednie | Następne > |
JAN BOROWSKI (25 II 1890 Petersburg – 25 X 1966 Gdańsk), architekt, konserwator zabytków. Syn Grzegorza i Jadwigi z Szymanowskich. Ukończył szkołę realną w Petersburgu, w 1917 tamże studia w Dziale Architektury Instytutu Inżynierów Cywilnych, pracował w zakładach amunicyjnych (jako kierownik biura architektonicznego) w Nikołajewie (gubernia chersońska). Od 1920 w Starachowicach projektował warsztaty dla fabryki amunicji i osiedla urzędniczo-robotnicze. Od roku 1924 pracował na Wydziale Sztuk Pięknych uniwersytetu w Wilnie, od 15 XII 1939 docent. Od roku 1929 równolegle wykładał na Wydziale Budowlanym Państwowej Szkoły Technicznej w Wilnie, gdzie pracował nieprzerwanie do 1 VI 1945 roku. Zaprojektował wiele kościołów na Wileńszczyźnie (między innymi w Nowej Wilejce i Solecznikach), szkół, pomników, prowadził prace konserwatorskie między innymi w kościele św. Kazimierza i w Ostrej Bramie w Wilnie, w zamkach w Wilnie, Trokach i Krewie. Od roku 1934 powierzono mu adaptację i rekonstrukcję obiektów w Zułowie, majątku Józefa Piłsudskiego, z przeznaczeniem na Muzeum Pamięci Narodowej.
16 VIII 1945 podjął pracę w Warszawie jako konserwator w Państwowej Pracowni Konserwacji Zabytków Architektury. Od sierpnia do września 1945 roku oceniał zniszczenia zabytków Wrocławia. Od 15 X 1945 w Gdańsku, podjął pracę na Politechnice Gdańskiej, od 1 I 1946 kierownik Katedry Historii Architektury Powszechnej na Wydziale Architektury. Prowadził wykłady z historii architektury, od 1953 z konserwacji zabytków. Od roku 1950 wykładał równolegle historię architektury w gdańskiej Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych. Od marca 1946 do rezygnacji 30 IV 1951 roku pierwszy po II wojnie światowej wojewódzki konserwator zabytków w Gdańsku.
Opracował pierwszy powojenny rejestr zabytków Gdańska i województwa przewidzianych do ochrony; w latach 1947–1950 utworzył pracownie konserwatorskie, późniejszy gdański oddział Przedsiębiorstwa Państwowego Pracownie Konserwacji Zabytków. Opracował autorskie projekty architektoniczne i prowadził nadzór nad odbudową i pracami konserwatorskimi w Gdańsku, w tym między innymi kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (odbudowa sklepień i dachów), Ratusza Głównego Miasta (odbudowa bryły i projekt hełmu), Kaplicy Królewskiej (odbudowa po zniszczeniach), kościoła św. Elżbiety (projekt konserwacji i odbudowy), Bramy Zielonej (projekt odbudowy), Wielkiej Zbrojowni (projekt odbudowy na potrzeby muzeum miejskiego). Do jego zasług należy zabezpieczenie ruin zamku w Malborku. Z Leopoldem Taraszkiewiczem był autorem projektu budowy (ukończonej 1961) nowego kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa w Gdyni.
W 1955 współzałożyciel gdańskiego oddziału Stowarzyszenia Historyków Sztuki. Odznaczony między innymi Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem 10-lecia PRL, odznaką „Za zasługi dla Gdańska”. Laureat Nagrody Państwowej. Od 1917 żonaty był z Haliną Szumską-Szuman. Pochowany na cmentarzu w Oliwie.
