MATARNIA
< Poprzednie | Następne > |
MATARNIA (1283 Wielkie Chojno, XVI wiek Mattern), dzielnica Gdańska ( administracyjny podział). Granica zachodnia Matarni stanowi granicę administracyjną miasta Gdańska. Do dzielnicy należą: Firoga, Klukowo, Rębiechowo, Trzy Norty, Zajączkowo, Złota Karczma. Na terenie dzielnicy znajduje się Port Lotniczy im. Lecha Wałęsy (Firoga, lotniska), głównymi drogami są: ul. Słowackiego i obwodowa Trójmiasta (al. Kazimierza Jagiellończyka; obwodnice), przy ich węźle (zwanym węzłem Matarnia) znajduje się centrum handlowe (Park Handlowy Matarnia), położone na obszarze Złotej Karczmy.
W 1283 roku, jako wieś Wielkie Chojno, nadana przez księcia Mściwoja II opactwu cystersów w Oliwie, od 1398 istniał w niej kościół. Wieś zniszczona w roku 1433 podczas najazdu husytów i ponownie w czasie wojny trzynastoletniej. Odbudowana przed rokiem 1472 (nie wiadomo, czy w tym samym miejscu), z nowym, murowanym kościołem pod wezwaniem Bożego Ciała obsługiwanym przez cystersów oliwskich; istniał cmentarz. W 1583 roku liczyła 20 mieszkańców. Zniszczona w 1577, w czasie wojny Gdańska z królem polskim Stefanem Batorym, ponownie odbudowana z nowym kościołem, według wizytacji z lat 1583–1584 z zamiennymi wezwaniami Bożego Ciała lub św. Materna (pierwszego biskupa Kolonii, zmarłego około roku 328, apostoła Alzacji, orędownika w chorobach zakaźnych). W XVIII wieku kościół nosił wezwania św. Materna i św. Walentego (męczennika, zmarłego około roku 269, lekarza, patrona miłości i związków małżeńskich) ( kościół św. Walentego). Po objawieniu około 1769 roku i rozwinięciu się w okolicy kult Matki Boskiej, szczególnie w Matemblewie (wówczas części Matarni) ( Sanktuarium Matki Bożej Brzemiennej) za sprawą proboszcza Matarni, cystersa z klasztoru oliwskiego Bernarda Mateblowskiego (Matemblewskiego; 1720 Olsztyn – 23 VIII 1794 Oliwa), nastąpiło skojarzenie maternus = macierzyństwo.
W 1686 roku potwierdzono źródłowo istnienie we wsi szkoły, w 1734 karczmy. W 1772 roku, po sekularyzacji dóbr opactwa cystersów oliwskich, własność państwowa. W 1782 mieszkało we wsi 90 katolików, w 1869 w 16 domach mieszkało 181 osób: 166 katolików i 15 ewangelików, nadal funkcjonowała szkoła.
Po roku 1945 Państwowe Gospodarstwo Rolne (w południowo-wschodniej części), w granicach administracyjnych Gdańska od 1 I 1973. W części północno-zachodniej 27 IX 1984 wmurowano akt erekcyjny pod pierwszy budynek osiedla „40-lecia PRL” (ul. Kadetów, Elewów, Podchorążych), początkowo głównie dla milicjantów i pracowników służby zdrowia (zgodę na budowę wydał wojewoda gdański w lutym 1984, powstało według planów Biura Projektowego Budownictwa Wiejskiego Gdańsk).
Agrarna |
Astronautów |
Azymutalna |
Budowlanych (od nr. 33 i nr. 44 do końca) |
Cytrowa |
Dedala |
Elewów |
Harfowa |
Ikara |
Jana Wojnarskiego |
Jesienna |
Kadetów |
Klukowska |
Lirowa |
Lutniowa |
Podchorążych |
Radiowa |
Radarowa |
Sąsiedzka |
mjr. Mieczysława Słabego |
Juliusza Słowackiego (od nr. 157 i nr. 132 do końca) |
Spadochroniarzy |
Synów Pułku |
Szybowcowa |
Śmigłowa |
Teleskopowa |
Telewizyjna |
Wiolinowa |
Zenitowa |
Złota Karczma |