KAPLICA ŚW. GERTRUDY

Z Encyklopedia Gdańska
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania

< Poprzednie Następne >
Kaplica, szpital i cmentarz św. Gertrudy w końcu XV wieku na orientacyjnym planie rekonstrukcyjnym Gdańska autorstwa Ottona Kloeppela
Lokalizacja kaplicy i szpitala św. Gertrudy po 1563: z lewej Brama Nizinna, powyżej szpitala Kanał Raduni i Biskupia Górka

KAPLICA ŚW. GERTRUDY (nie istnieje). Związana z powstałym przed 1342 szpitalem św. Gertrudy, poza obszarem miejskim, naprzeciwko Bramy Długoulicznej, na prawym (wschodnim) brzegu Kanału Raduni. Podporządkowana pierwotnie kościołowi św. Katarzyny, po powstaniu kościoła Najświętszej Marii Panny, wedle rozstrzygnięcia komtura gdańskiego Giselbrechta von Dudulsheima z 11 VI 1363, filialna wobec niego. Wedle tego rozstrzygnięcia miała tu być odprawiana tylko jedna msza dziennie, czytana, bez śpiewu, bez kazań, witrykom zabroniono organizowania procesji wewnątrz i na cmentarzu.

W 1520, wobec zagrożenia Gdańska przez wojska Krzyżaków, spalona profilaktycznie przez gdańszczan wraz ze szpitalem, zaraz potem odbudowana. W 1563 przeniesiona wraz ze szpitalem św. Gertrudy w nowe miejsce ( Zaroślak), zniszczona już w 1576, w czasie przygotowań do wojny Gdańska z królem polskim Stefanem Batorym, jej funkcję pełniła szpitalna sala modlitwy. W latach 1581–1582 w centralnej części odbudowanego szpitala umieszczono kaplicę pod wezwaniem św. Gertrudy. Posługę początkowo świadczyli pastorzy z oruńskiego kościół św. Jerzego, od 1623 samodzielnym kaznodzieją był dotychczasowy adiunkt oruńskiego pastora, Elias Hirschfeld.

Wobec planów stworzenia parafii obsługującej obszar między Nowymi Ogrodami na północy, umocnieniami Głównego Miasta i Starego Przedmieścia od wschodu, Biskupią Górką od zachodu i Zaroślakiem od południa i budowy kościoła Zbawiciela, w kaplicy szpitalnej w latach 1632–1635 tymczasowo udzielano chrztów i spełniano posługi pogrzebowe. Od 1635 funkcje te przejął kościół Zbawiciela, do którego na urząd pastora przeszedł i Elias Hirschfeld, do 1641 nadal związany z kaplicą. Po zniszczeniach w 1655, do odbudowy w 1695, pełniła je czasowo ponownie, w tym czasie funkcjonowała przy niej też niewielka szkoła. W 1695 ołtarz i kazalnicę przeniesiono z kaplicy do nowego kościoła Zbawiciela, ją zaś, w związku ze złym stanem technicznym, zamknięto i rozebrano. RED

⇦ WRÓĆ
Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania