KAPLICA ŚW. GERTRUDY
| < Poprzednie | Następne > |
KAPLICA ŚW. GERTRUDY (nie istnieje). Związana z powstałym około 1342 ► szpitalem św. Gertrudy, poza obszarem miejskim, po prawej stronie ► Bramy Długoulicznej, na prawym (wschodnim) brzegu ► Kanału Raduni. Podporządkowana pierwotnie ► kościołowi św. Katarzyny, po powstaniu ► kościoła Najświętszej Marii Panny, wedle rozstrzygnięcia komtura gdańskiego Giselbrechta von Dudulsheima z 11 VI 1363, filialna wobec niego. Wedle tego rozstrzygnięcia miała tu być odprawiana tylko jedna msza dziennie, czytana, bez śpiewu, bez kazań, ► witrykom zabroniono organizowania procesji wewnątrz i na cmentarzu.
W 1520, wobec zagrożenia Gdańska przez wojska Krzyżaków, spalona profilaktycznie przez gdańszczan wraz ze szpitalem, zaraz potem odbudowana. W 1563 przeniesiona wraz ze szpitalem św. Gertrudy w nowe miejsce (► Zaroślak), zniszczona już w 1576, w czasie przygotowań do ► wojny Gdańska z królem polskim Stefanem Batorym, jej funkcję pełniła szpitalna sala modlitwy. W latach 1581–1582 w centralnej części odbudowanego szpitala umieszczono kaplicę pod wezwaniem św. Gertrudy. Posługę początkowo świadczyli pastorzy z oruńskiego ► kościół św. Jerzego, od 1623 samodzielnym kaznodzieją był dotychczasowy adiunkt oruńskiego pastora, Elias Hirschfeld.
Wobec planów stworzenia parafii obsługującej obszar między ► Nowymi Ogrodami na północy, umocnieniami ► Głównego Miasta i ► Starego Przedmieścia od wschodu, ► Biskupią Górką od zachodu i ► Zaroślakiem od południa i budowy ► kościoła Zbawiciela, w kaplicy szpitalnej w latach 1632–1635 tymczasowo udzielano chrztów i spełniano posługi pogrzebowe. Od 1635 funkcje te przejął kościół Zbawiciela, do którego na urząd pastora przeszedł i Elias Hirschfeld, do 1641 nadal związany z kaplicą. Po zniszczeniach kościoła Zbawiciela w 1656, do jego odbudowy w 1695–1697, pełniła je czasowo ponownie, w tym czasie funkcjonowała przy niej też niewielka szkoła. W 1695/1697 ołtarz i kazalnicę przeniesiono z kaplicy do nowego kościoła Zbawiciela, ją zaś, w związku ze złym stanem technicznym, zamknięto i rozebrano (zob. pastor ► Constantin Fehlau).
