RANISCH BARTHEL, murarz miejski

< Poprzednie

Następne >

Karta tytułowa dzieła Barthela Ranischa, Beschreibung aller Kirchen-Gebäude in der Stadt Dantzig, Danzig 1695

Frontyspis Beschreibung aller Kirchen-Gebäude in der Stadt Dantzig, według rysunku Charlesa de la Haye

Barthel Ranisch, kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, 1695

Barthel Ranisch, rzut kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, 1695

Barthel Ranisch, rzut poziomy kościoła św. Trójcy
i Gimnazjum Akademickiego, 1695

Dom Dobroczynności i Sierot na Osieku,według projektu Barthela Ranischa 1910

BARTHEL RANISCH (1648 Gdańsk – po 1709 Gdańsk), murarz miejski, historyk architektury. Z rodziny przybyłej z Saksonii, ojciec Hans posiadał w Gdańsku warsztat murarski, matką była Anna z domu Zeissken.

. W 1672 roku uzyskał tytuł mistrza murarskiego, w 1773 obywatelstwo Gdańska. W latach 1685, 1689, 1701 i 1709 starszy cechu murarzy, desygnowany przez Radę Miejską na stanowisko murarza miejskiego. W okresie 1673–1676 kierował budową na Chełmie kościoła św. Antoniego Padewskiego i klasztoru dla franciszkanów reformatów, w 1676–1677 budował dla jezuitów kościół św. Ignacego na Starych Szkotach. Na zlecenie króla polskiego Jana III Sobieskiego podjął się przebudowy kościoła parafialnego w Piasecznie pod Gniewem. Najważniejszym dokonaniem w Gdańsku było wybudowanie w latach 1678–1681 dla katolików Kaplicy Królewskiej. W roku 1685 brał udział w pracach remontowych kościoła w Juszkowie pod Pruszczem Gdańskim, 1687–1688 w dobudowie skrzydła kościoła Bożego Ciała, w 1681 – naprawie zachodniej ściany oraz budowie wieżyczki kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, 1690–1691 rozbudował klasztor karmelitów. W roku 1690 powiększył klasztor brygidek, następnie (1695–1697) na podstawie projektu Petera Willera zbudował kościół Zbawiciela na Zaroślaku. Według własnego projektu wzniósł w 1698–1699 Domu Dobroczynności – Sierociniec na Osieku.

Przypisuje się mu również autorstwo wielu kamieniczek w Gdańsku. Najczęściej stosował klasycyzujący barok, a podczas przebudowy budowli gotyckich starał się umieszczać formy gotycyzujące. Oprócz prac budowlanych prowadził teoretyczne badania nad architekturą Gdańska. W roku 1695 opublikował Beschreibung aller Kirchen-Gebäude in der Stadt Dantzig, gdzie ukazano gdańskie budowle kościelne wraz z planami. Było to pierwsze tego typu opracowanie historii architektury Gdańska. W 1708 przygotował do druku (pozostający w rękopisie w Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk) Beschreibung derer Vornähmesten Gebäude in der Stadt Dantzig. PP