ŚLIWIŃSKI BŁAŻEJ, profesor Uniwersytetu Gdańskiego

Wersja z 08:58, 13 wrz 2022

Błażej Śliwiński, 2014

BŁAŻEJ ŚLIWIŃSKI (ur. 25 VI 1954 Gdańsk), historyk, profesor Uniwersytetu Gdańskiego (UG). Wnuk Czesława (17 II 1896 – 10 VII 1944), w 1918 powstańca wielkopolskiego, zawodowego żołnierza w garnizonie w Wilnie, poległego podczas operacji „Ostra Brama” i Marii Maksymowicz (4 I 1906 – 11 XI 1981), w latach 1944–1957 na zesłaniu w Kazachstanie. Syn ekonomistów Witolda (10 XII 1924 – 7 XII 2000), żołnierza Armii Krajowej, absolwenta Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Sopocie i Ireny (9 VIII 1927 – 25 II 2018).

W 1969 ukończył Szkołę Podstawową nr 67 przy ul. Żabi Kruk, w 1974 I Liceum Ogólnokształcące, a w 1977 studia historyczne ze specjalnością muzealnictwo na UG. Od 1 IX 1977 zatrudniony w Instytucie Historii UG (kolejno jako asystent stażysta, asystent i starszy asystent). W roku akademickim 1979/1980 odbył staż naukowy w Instytucie Historii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Od 1982 doktor, od 1988 doktor habilitowany (w zakresie historii średniowiecza i nauk pomocniczych historii), od 1989 na stanowisku docenta, od 1992 na stanowisku profesora UG, od 1993 profesor tytularny, od 1999 profesor zwyczajny. W latach 1986–1989 kierownik Studium Podyplomowego Historii, w okresie 1990–1993 prodziekan do spraw studenckich Wydziału Humanistycznego UG, w 1996–2007 kierownik Studium Doktoranckiego Historii na Wydziale Filologiczno-Historycznym UG, a od 1997 do 2016 kierownik Zakładu Historii Średniowiecza Polski i Nauk Pomocniczych Historii w Instytucie Historii UG.

W latach 1993–2004 pracował także w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Słupsku (Pomorskiej Akademii Pedagogicznej), w okresie 1994–2001 w Bałtyckiej Wyższej Szkole Humanistycznej w Koszalinie (od 1994 kierownik Katedry Historii Polski, od 1996 kierownik Katedry Historii Pomorza, od 1998 dziekan Wydziału Europeistyki, od 2000 kierownik Katedry Historii Państwa i Prawa), a od 2005 do 2011 w Wyższej Szkole Turystyki i Hotelarstwa w Gdańsku. Od 2019 na emeryturze.

Zajmuje się dziejami Polski, szczególnie Pomorza Wschodniego w okresie od X do początków XIV wieku. Autor monografii Rola polityczna możnowładztwa na Pomorzu Gdańskim w czasach Mściwoja II (1987), Pogranicze kujawsko-pomorskie w XII i XIII wieku. Z dziejów Bydgoskiego i Wyszogrodzkiego w latach 1113–1296 (1989), Urzędnicy Pomorza Wschodniego do 1309 roku. Spisy (1989), Lisowie Krzelowscy i ich antenaci w XII–XV wieku. Studium genealogiczne (1993; o polskim rodzie rycerskim, z którego hipotetycznie wywodzi się dynastię książąt gdańskich), Pomorze Wschodnie w okresie rządów księcia polskiego Władysława Łokietka w latach 1306–1309 (2003, 2016), Początki Gdańska. Dzieje ziem nad zachodnim brzegiem Zatoki Gdańskiej w I połowie X wieku (2009). Autor naukowych biografii książąt piastowskich i pomorskich: Leszek, książę inowrocławski (1274/1275 – po 27 kwietnia 1339) (2010), Bezprym. Pierworodny syn pierwszego króla Polski (986–1032) (2014), Sambor II, książę tczewski (1211 lub 1212 – 30 grudnia 1276/1278) (2015), Mściwoj II (1224–1294). Książę wschodniopomorski (gdański) (2016) oraz Ziemomysł Inowrocławski, książę kujawski, brat Leszka Czarnego i króla Władysława Łokietka (ok. 1247 – początek października/25 grudnia 1287) (2017).

Ponadto autor popularnych monografii: Kronikarskie niedyskrecje czyli Życie prywatne Piastów (1994), Poczet książąt gdańskich. Dynastia Sobiesławiców XII–XIII wieku (1997), Dzieje kasztelanii chmieleńskiej (2000), Kasztelania goręczyńska (2001) oraz Rzeź i zniszczenie Gdańska przez Krzyżaków w 1308 roku. Przyczyny, przebieg i skutki (2006).

Współautor monografii Studia z dziejów Pomorza w XII wieku (1993; wraz z Janem Powierskim i Klemensem Bruskim), a także Zawisza Czarny z Garbowa herbu Sulima (2003; z Beatą Możejko i Sobiesławem Szybkowskim) oraz Herby miast, gmin i powiatów województwa pomorskiego (t. I–II, 2000–2004; z Beatą Możejko). Redaktor naukowy i współautor monografii: Dzieje Sopotu (t. I, 1998), Dzieje miasta Gniewu do 1939 roku (1998), Dzieje Żukowa (2003), Historia Pruszcza Gdańskiego do 1989 roku (2008) i Historia Rumi (t. I–II, 2012–2014).

Kierował zespołem, który w latach 90. opracował projekty aktualnych herbów i flag powiatów gdańskiego, kwidzyńskiego i nowodworskiego oraz gmin Elbląg, Gronowo Elbląskie, Kwidzyn, Sadlinki, Suchy Dąb. Opiniował współczesne przedstawienia historycznych herbów, między innymi Gdańska, Sopotu, Czerska Pomorskiego, Kwidzyna, oraz obowiązujący obecnie herb województwa pomorskiego.

W 1994 z jego inicjatywy gdańscy mediewiści rozpoczęli wydawanie rocznika „Gdańskie Studia z Dziejów Średniowiecza”. Pierwszy tom zredagował wspólnie z prof. Janem Powierskim, od tomu II do XV (2015) pozostawał jedynym redaktorem pisma. Redagował także serię historyczną koszalińskich „Studiów Bałtyckich” (t. 1–3, 1996–1998). Redaktor naukowy Encyklopedii Gdańska (2012), a następnie Gedanopedii, jej wersji internetowej.

W latach 1999–2006 i 2014–2017 był członkiem Komisji Nauk Pomocniczych Historii i Edytorstwa Polskiej Akademii Nauk, w okresie 2000–2003 członkiem Zespołu Oceniającego Komisji Akredytacyjnej Uczelni Pedagogicznych na kierunki historia. Od 1996 do 2000 należał do Rady Naukowej Muzeum Ziemi Puckiej, w okresie 2008–2017 był członkiem Rady Muzealnej Muzeum Historycznego Miasta Gdańska, a w latach 2013–2017 jej przewodniczącym. Od 2016 członek Rady Naukowej Polskiego Słownika Biograficznego (kadencje do 2025) i komitetu redakcyjnego pisma „Pomorania Antiqua”.

Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1999), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2001), odznaką „Zasłużony dla Województwa Koszalińskiego” (1998); wyróżniony Medalem św. Wojciecha. RED