PAUTSCH FRYDERYK, prorektor Akademii Medycznej w Gdańsku
| Linia 3: | Linia 3: | ||
[[File: 1__Morska_Stacja_Biologiczna_1960.jpeg |thumb| Prof. Fryderyk Pautsch w drzwiach [[MORSKA STACJA BIOLOGICZNA UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO | Morskiej Stacji Biologicznej]] w [[GÓRKI WSCHODNIE | Górkach Wschodnich]], 1960]] | [[File: 1__Morska_Stacja_Biologiczna_1960.jpeg |thumb| Prof. Fryderyk Pautsch w drzwiach [[MORSKA STACJA BIOLOGICZNA UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO | Morskiej Stacji Biologicznej]] w [[GÓRKI WSCHODNIE | Górkach Wschodnich]], 1960]] | ||
'''FRYDERYK PAUTSCH''' (10 X 1911 Lwów – 13 I 1992 Gdańsk), biolog, profesor, prorektor [[GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY | Akademii Medycznej w Gdańsku]] (AMG). Dziadkowie byli pochodzenia czeskiego, syn artysty-malarza Fryderyka (1877–1950), między innymi dyrektora Państwowej Szkoły Sztuki Zdobniczej w Poznaniu (1919–1925) następnie profesora i rektora Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, oraz Wilmy (Wilhelminy) Joanny Albertyny z domu Gayer von Ehrenberg (1884–1971). Brat Marii (1923–2008), doktora, paleobotanika Instytutu Botaniki PAN w Krakowie.<br/><br/> | '''FRYDERYK PAUTSCH''' (10 X 1911 Lwów – 13 I 1992 Gdańsk), biolog, profesor, prorektor [[GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY | Akademii Medycznej w Gdańsku]] (AMG). Dziadkowie byli pochodzenia czeskiego, syn artysty-malarza Fryderyka (1877–1950), między innymi dyrektora Państwowej Szkoły Sztuki Zdobniczej w Poznaniu (1919–1925) następnie profesora i rektora Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, oraz Wilmy (Wilhelminy) Joanny Albertyny z domu Gayer von Ehrenberg (1884–1971). Brat Marii (1923–2008), doktora, paleobotanika Instytutu Botaniki PAN w Krakowie.<br/><br/> | ||
| − | Od 1920 uczeń Gimnazjum św. Magdaleny w Poznaniu, od 1925 III Gimnazjum Sobieskiego w Krakowie. W latach 1929–1936 studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego (UJ) w Krakowie, magister filozofii w zakresie zoologii i anatomii porównawczej; od roku 1938 doktor filozofii. Od 1936 do 1939 roku pracował w Oddziale Zoologii Studium Farmaceutycznego UJ. W czasie II wojny światowej sprawował nieformalną opiekę nad uniwersyteckim Zakładem Biologii i Embriologii UJ. Aresztowany przez Gestapo w Krakowie, ze względu na nazwisko matki namawiany do przyjęcia niemieckiego obywatelstwa, po miesiącu wykupiony przez rodzinę (za | + | Od 1920 uczeń Gimnazjum św. Magdaleny w Poznaniu, od 1925 III Gimnazjum Sobieskiego w Krakowie. W latach 1929–1936 studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego (UJ) w Krakowie, magister filozofii w zakresie zoologii i anatomii porównawczej; od roku 1938 doktor filozofii. Od 1936 do 1939 roku pracował w Oddziale Zoologii Studium Farmaceutycznego UJ. W czasie II wojny światowej sprawował nieformalną opiekę nad uniwersyteckim Zakładem Biologii i Embriologii UJ. Aresztowany przez Gestapo w Krakowie, ze względu na nazwisko matki namawiany do przyjęcia niemieckiego obywatelstwa, po miesiącu wykupiony przez rodzinę (za obrazy namalowane przez ojca). Od 1945 doktor habilitowany z zakresu zoologii (na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym UJ). W latach 1946–1947 kierownik Katedry Anatomii Porównawczej i Embriologii Kręgowców Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, od 1947 profesor nadzwyczajny (tytularny).<br/><br/> |
Od jesieni 1947 w Gdańsku, w latach 1947–1982 kierownik Katedry Biologii Ogólnej AMG, do 1951 też p.o. kierownika Zakładu Fizjologii. Krytyczny wobec powojennego ustroju, po odmowie wykładania tzw. nowej biologii Łysenki, został przez rektora [[CZARNOCKI WILHELM CZESŁAW | Wilhelma Czarnockiego]] na kilka miesięcy odsunięty od wykładów, otrzymał też na zakaz wstępu do prowadzonej Katedry. W latach 1948–1951 prodziekan Wydziału Farmaceutycznego, 1956–1958 prodziekan Wydziału Lekarskiego, od 1957 profesor zwyczajny, od 1962 do 1965 prorektor do spraw nauki AMG. Inicjator, organizator i w okresie 1954–1974 kierownik [[MORSKA STACJA BIOLOGICZNA UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO | Morskiej Stacji Biologicznej]] w [[GÓRKI WSCHODNIE | Górkach Wschodnich]]. Wykładał również w gdańskiej [[WYŻSZA SZKOŁA PEDAGOGICZNA | Wyższej Szkole Pedagogicznej]] (biologia pedagogiczna, zoologia, ewolucjonizm), na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi [[UNIWERSYTET GDAŃSKI| Uniwersytetu Gdańskiego]] (genetyka, podstawy biologii), na Wydziale Stomatologicznym Akademii Medycznej w Warszawie (biologia) i w Wyższej Szkole Rolniczej w Olsztynie (biologia, fizjologia ryb). Zaangażowany był w powstanie [[MIEJSKI OGRÓD ZOOLOGICZNY WYBRZEŻA | gdańskiego ogrodu zoologicznego]]. W 1976, po tzw. wypadkach radomskich, podpisał się jako jedyny z profesorskiego środowiska gdańskiego, pod listem protestacyjnym Komitetu Obrony Robotników skierowanym do marszałka Sejmu RP. <br/><br/> | Od jesieni 1947 w Gdańsku, w latach 1947–1982 kierownik Katedry Biologii Ogólnej AMG, do 1951 też p.o. kierownika Zakładu Fizjologii. Krytyczny wobec powojennego ustroju, po odmowie wykładania tzw. nowej biologii Łysenki, został przez rektora [[CZARNOCKI WILHELM CZESŁAW | Wilhelma Czarnockiego]] na kilka miesięcy odsunięty od wykładów, otrzymał też na zakaz wstępu do prowadzonej Katedry. W latach 1948–1951 prodziekan Wydziału Farmaceutycznego, 1956–1958 prodziekan Wydziału Lekarskiego, od 1957 profesor zwyczajny, od 1962 do 1965 prorektor do spraw nauki AMG. Inicjator, organizator i w okresie 1954–1974 kierownik [[MORSKA STACJA BIOLOGICZNA UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO | Morskiej Stacji Biologicznej]] w [[GÓRKI WSCHODNIE | Górkach Wschodnich]]. Wykładał również w gdańskiej [[WYŻSZA SZKOŁA PEDAGOGICZNA | Wyższej Szkole Pedagogicznej]] (biologia pedagogiczna, zoologia, ewolucjonizm), na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi [[UNIWERSYTET GDAŃSKI| Uniwersytetu Gdańskiego]] (genetyka, podstawy biologii), na Wydziale Stomatologicznym Akademii Medycznej w Warszawie (biologia) i w Wyższej Szkole Rolniczej w Olsztynie (biologia, fizjologia ryb). Zaangażowany był w powstanie [[MIEJSKI OGRÓD ZOOLOGICZNY WYBRZEŻA | gdańskiego ogrodu zoologicznego]]. W 1976, po tzw. wypadkach radomskich, podpisał się jako jedyny z profesorskiego środowiska gdańskiego, pod listem protestacyjnym Komitetu Obrony Robotników skierowanym do marszałka Sejmu RP. <br/><br/> | ||
| − | W badaniach koncentrował się na endokrynologii porównawczej, głównie skorupiaków, biologii nowotworu oraz na toksycznym oddziaływaniu zanieczyszczeń ropą naftową i fosfogipsami na fizjologię niektórych zwierząt morskich. Członek [[GDAŃSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE | Gdańskiego Towarzystwa Naukowego]], w latach 1959–1961 przewodniczący Komisji Rewizyjnej, sekretarz generalny 1961–1963, 1963–1965 drugi wiceprezes. Członek Society of European Comparative Endocrinologists (1966–1980), Międzynarodowej Komisji Oceanograficznej UNESCO (delegat Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w Paryżu w okresie 1964–1968, zastępca przewodniczącego w latach 1967–1968), Committee of Baltic Marine Biologists (1968–1982), Komitetu Zoologicznego Wydziału II PAN (1968–1979); członkiem (1961–1968) i sekretarzem naukowym (1964–1969) Komitetu Badań Morza PAN; członek Komitetu Ochrony Przyrody i Jej Zasobów (1971–1972). Od 1982 na emeryturze.<br/><br/> | + | W badaniach koncentrował się na endokrynologii porównawczej, głównie skorupiaków, biologii nowotworu oraz na toksycznym oddziaływaniu zanieczyszczeń ropą naftową i fosfogipsami na fizjologię niektórych zwierząt morskich. Członek [[GDAŃSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE | Gdańskiego Towarzystwa Naukowego]], w latach 1959–1961 przewodniczący Komisji Rewizyjnej, sekretarz generalny 1961–1963, 1963–1965 drugi wiceprezes. Członek Society of European Comparative Endocrinologists (1966–1980), Międzynarodowej Komisji Oceanograficznej UNESCO (delegat Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w Paryżu w okresie 1964–1968, zastępca przewodniczącego w latach 1967–1968), Committee of Baltic Marine Biologists (1968–1982), Komitetu Zoologicznego Wydziału II PAN (1968–1979); był członkiem (1961–1968) i sekretarzem naukowym (1964–1969) Komitetu Badań Morza PAN; członek Komitetu Ochrony Przyrody i Jej Zasobów (1971–1972). Od 1982 na emeryturze.<br/><br/> |
| − | Odznaczony między innymi Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, medalami: 10−lecia i 40−lecia Polski Ludowej, Medalem „Zasłużonemu Gdańskiej Akademii Medycznej” (1982), medalami 30−lecia (1975) i 40−lecia (1985) Akademii Medycznej w Gdańsku; odznaczeniami: „Za wzorową pracę w Służbie Zdrowia”, [[ZA ZASŁUGI DLA GDAŃSKA | „Za Zasługi dla Gdańska”]], [[ZASŁUŻONYM ZIEMI GDAŃSKIEJ | „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”]], Złotą | + | Odznaczony między innymi Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, medalami: 10−lecia i 40−lecia Polski Ludowej, Medalem „Zasłużonemu Gdańskiej Akademii Medycznej” (1982), medalami 30−lecia (1975) i 40−lecia (1985) Akademii Medycznej w Gdańsku; odznaczeniami: „Za wzorową pracę w Służbie Zdrowia”, [[ZA ZASŁUGI DLA GDAŃSKA | „Za Zasługi dla Gdańska”]], [[ZASŁUŻONYM ZIEMI GDAŃSKIEJ | „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”]], Złotą Odznaką Towarzystwa Wiedzy Powszechnej. Wyróżniony tytułem honorowym „Zasłużony Nauczyciel PRL” (1984). Pochowany na [[CMENTARZE WE WRZESZCZU. SREBRZYSKO | cmentarzu Srebrzysko]]. {{author: ZM}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] |
Wersja z 06:36, 11 lip 2022
FRYDERYK PAUTSCH (10 X 1911 Lwów – 13 I 1992 Gdańsk), biolog, profesor, prorektor Akademii Medycznej w Gdańsku (AMG). Dziadkowie byli pochodzenia czeskiego, syn artysty-malarza Fryderyka (1877–1950), między innymi dyrektora Państwowej Szkoły Sztuki Zdobniczej w Poznaniu (1919–1925) następnie profesora i rektora Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, oraz Wilmy (Wilhelminy) Joanny Albertyny z domu Gayer von Ehrenberg (1884–1971). Brat Marii (1923–2008), doktora, paleobotanika Instytutu Botaniki PAN w Krakowie.
Od 1920 uczeń Gimnazjum św. Magdaleny w Poznaniu, od 1925 III Gimnazjum Sobieskiego w Krakowie. W latach 1929–1936 studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego (UJ) w Krakowie, magister filozofii w zakresie zoologii i anatomii porównawczej; od roku 1938 doktor filozofii. Od 1936 do 1939 roku pracował w Oddziale Zoologii Studium Farmaceutycznego UJ. W czasie II wojny światowej sprawował nieformalną opiekę nad uniwersyteckim Zakładem Biologii i Embriologii UJ. Aresztowany przez Gestapo w Krakowie, ze względu na nazwisko matki namawiany do przyjęcia niemieckiego obywatelstwa, po miesiącu wykupiony przez rodzinę (za obrazy namalowane przez ojca). Od 1945 doktor habilitowany z zakresu zoologii (na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym UJ). W latach 1946–1947 kierownik Katedry Anatomii Porównawczej i Embriologii Kręgowców Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, od 1947 profesor nadzwyczajny (tytularny).
Od jesieni 1947 w Gdańsku, w latach 1947–1982 kierownik Katedry Biologii Ogólnej AMG, do 1951 też p.o. kierownika Zakładu Fizjologii. Krytyczny wobec powojennego ustroju, po odmowie wykładania tzw. nowej biologii Łysenki, został przez rektora Wilhelma Czarnockiego na kilka miesięcy odsunięty od wykładów, otrzymał też na zakaz wstępu do prowadzonej Katedry. W latach 1948–1951 prodziekan Wydziału Farmaceutycznego, 1956–1958 prodziekan Wydziału Lekarskiego, od 1957 profesor zwyczajny, od 1962 do 1965 prorektor do spraw nauki AMG. Inicjator, organizator i w okresie 1954–1974 kierownik Morskiej Stacji Biologicznej w Górkach Wschodnich. Wykładał również w gdańskiej Wyższej Szkole Pedagogicznej (biologia pedagogiczna, zoologia, ewolucjonizm), na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Gdańskiego (genetyka, podstawy biologii), na Wydziale Stomatologicznym Akademii Medycznej w Warszawie (biologia) i w Wyższej Szkole Rolniczej w Olsztynie (biologia, fizjologia ryb). Zaangażowany był w powstanie gdańskiego ogrodu zoologicznego. W 1976, po tzw. wypadkach radomskich, podpisał się jako jedyny z profesorskiego środowiska gdańskiego, pod listem protestacyjnym Komitetu Obrony Robotników skierowanym do marszałka Sejmu RP.
W badaniach koncentrował się na endokrynologii porównawczej, głównie skorupiaków, biologii nowotworu oraz na toksycznym oddziaływaniu zanieczyszczeń ropą naftową i fosfogipsami na fizjologię niektórych zwierząt morskich. Członek Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, w latach 1959–1961 przewodniczący Komisji Rewizyjnej, sekretarz generalny 1961–1963, 1963–1965 drugi wiceprezes. Członek Society of European Comparative Endocrinologists (1966–1980), Międzynarodowej Komisji Oceanograficznej UNESCO (delegat Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w Paryżu w okresie 1964–1968, zastępca przewodniczącego w latach 1967–1968), Committee of Baltic Marine Biologists (1968–1982), Komitetu Zoologicznego Wydziału II PAN (1968–1979); był członkiem (1961–1968) i sekretarzem naukowym (1964–1969) Komitetu Badań Morza PAN; członek Komitetu Ochrony Przyrody i Jej Zasobów (1971–1972). Od 1982 na emeryturze.
Odznaczony między innymi Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, medalami: 10−lecia i 40−lecia Polski Ludowej, Medalem „Zasłużonemu Gdańskiej Akademii Medycznej” (1982), medalami 30−lecia (1975) i 40−lecia (1985) Akademii Medycznej w Gdańsku; odznaczeniami: „Za wzorową pracę w Służbie Zdrowia”, „Za Zasługi dla Gdańska”, „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”, Złotą Odznaką Towarzystwa Wiedzy Powszechnej. Wyróżniony tytułem honorowym „Zasłużony Nauczyciel PRL” (1984). Pochowany na cmentarzu Srebrzysko.
