PALLOTYNI
| Linia 4: | Linia 4: | ||
[[File:Szpital_sw._Elzbiety_2.jpg|thumb|Dom zakonny pallotynów (były szpital św. Elżbiety), 2017]] | [[File:Szpital_sw._Elzbiety_2.jpg|thumb|Dom zakonny pallotynów (były szpital św. Elżbiety), 2017]] | ||
| − | '''PALLOTYNI''', członkowie Stowarzyszenia Apostolatu Katolickiego. Wspólnota duchownych nieskładających ślubów, a jedynie przyrzeczenia ( | + | '''PALLOTYNI''', członkowie Stowarzyszenia Apostolatu Katolickiego. Wspólnota duchownych nieskładających ślubów, a jedynie przyrzeczenia (między innymi ubóstwa, posłuszeństwa, czystości, życia we wspólnocie), założona w 1835 przez Wincentego Pallottiego we Włoszech, w 1904 zatwierdzona przez Piusa X. Pośród celów stowarzyszenia wyróżnia się pogłębianie, krzewienie i obronę wiary katolickiej oraz pobożności maryjnej. W Polsce od 1907, od 1935 istnieje samodzielna prowincja polska.<br/><br/> |
| − | W latach 1925–1926 polscy pallotyni sondowali możliwość rozpoczęcia działalności w [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1920–1939 | II Wolnym Mieście Gdańsku]], odstąpili jednak od tego zamiaru ze względu na dominujący tu język niemiecki. W 1927 | + | W latach 1925–1926 polscy pallotyni sondowali możliwość rozpoczęcia działalności w [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1920–1939 | II Wolnym Mieście Gdańsku]], odstąpili jednak od tego zamiaru ze względu na dominujący tu język niemiecki. W 1927 pallotyni przybyli do Gdańska z niemieckiego Limburga. W roku następnym w [[MŁYNISKA | Młyniskach]], w wynajętym domu przy Paul-Beneke-Weg (ul. Marynarki Polskiej) otworzyli internat (konwikt) dla katolickiej młodzieży męskiej ze szkół gdańskich. W 1932 nabyli dawną restaurację z hotelem, kręgielnię i korty tenisowe na rogu Große Allee 41–42 (al. Zwycięstwa) i Delbrückallee 3B (ul. Skłodowskiej-Curie). Powstał tu dom zakonny z publiczną kaplicą pod wezwaniem Chrystusa Króla (oprócz obiektu sakralnego sześć dużych sal, kilkadziesiąt pokoi, sutereny i obszerny ogród), do którego w 1933 przeniesiono konwikt z Młynisk. Pallotyni obsługiwali również chorych w pobliskim [[SZPITAL MIEJSKI WE WRZESZCZU | Szpitalu Miejskim]] przy Delbrückallee 7 (ul. Dębinki). Od 1934 pracował w Gdańsku [[BEMKE LEON | ks. Leon Bemke]], polski pallotyn, kapelan żołnierzy polskich stacjonujących na [[WESTERPLATTE | Westerplatte]], pracujący także w [[POLSKIE SZKOŁY HANDLOWE W II WOLNYM MIEŚCIE GDAŃSKU | Polskich Szkołach Handlowych]]. <br/><br/> |
| − | Pallotyni, także niemieccy, cieszyli się szacunkiem gdańskiej Polonii, po | + | Pallotyni, także niemieccy, cieszyli się szacunkiem gdańskiej Polonii, po 1933 byli szykanowani przez hitlerowskie władze. W październiku 1939 odebrano im dom zakonny przy Hindenburgallee (al. Zwycięstwa), przeznaczając go dla Medizinische Akademie Danzig ([[PAŃSTWOWA AKADEMIA MEDYCYNY PRAKTYCZNEJ W GDAŃSKU | Państwowa Akademia Medycyny Praktycznej w Gdańsku]]). Zakonników przeniesiono do [[KOŚCIÓŁ CHRYSTUSA KRÓLA | kościoła Chrystusa Króla]], po wrześniu 1939 odebranego Polakom.<br/><br/> |
| − | W | + | W 1945 pallotynów niemieckich zastąpili polscy (pierwszy przełożony ks. Stanisław Wierzbicki). Objęli kościół (i parafię) Chrystusa Króla, starając się o zwrot u władz polskich przyszpitalnego kompleksu, który, uznany za mienie poniemieckie, częściowo przydzielono gdańskiej Akademii Lekarskiej ([[GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY | Gdański Uniwersytet Medyczny]]; w dawnej kaplicy umieszczono salę wykładową), częściowo Państwowemu Zakładowi Higieny i Urzędowi Badania Żywności. Pallotyni, nie czekając na oficjalną zgodę władz, zajęli resztę dawnej parceli przy ul. Skłodowskiej-Curie. W 1945 w jednym z baraków otworzyli tymczasową kaplicę Matki Boskiej Częstochowskiej. Nie otrzymawszy zgody na użytkowanie baraków ani rekompensaty za zabór budynków, jesienią 1945 wszczęli proces o odzyskanie mienia, zakończony w czerwcu 1948 niepowodzeniem. Część użytkowanych od 1945 gruntów formalnie otrzymali na własność w 1972.<br/><br/> Prowadzili między innymi [[DUSZPASTERSTWO AKADEMICKIE (1945–1950) | duszpasterstwo akademickie]] dla studentów [[POLITECHNIKA GDAŃSKA | Politechniki Gdańskiej]] i Akademii Medycznej w Gdańsku ([[GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY | Gdański Uniwersytet Medyczny]]). Do kolejnego konfliktu z władzami doszło w połowie lat 70. XX wieku, gdy pallotyni rozpoczęli rozbudowę obiektu (najpierw plebanii). Obok domu parafialnego w okresie 1981–1985 wzniesiono [[KOŚCIÓŁ MATKI BOSKIEJ CZĘSTOCHOWSKIEJ | kościół Matki Boskiej Częstochowskiej]], w 1983 – przykościelne hospicjum.<br/><br/> Przy kościele Chrystusa Króla pallotyni działali do 1947, przechodząc następnie do [[KOŚCIÓŁ ŚW. ELŻBIETY | kościoła św. Elżbiety]] na Starym Mieście. W roku 1949 erygowano kanonicznie przy kościele dom zakonny, w 1956 pallotyni uzyskali zgodę na odbudowę zabytkowego kompleksu [[SZPITAL ŚW. ELŻBIETY | szpitala św. Elżbiety]]. Oprócz prowadzenia ośrodka duszpasterskiego w tej części miasta pallotyni zajmują się między innymi posługą w pobliskich szpitalach. {{author: SK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]] |
Wersja z 10:19, 13 gru 2021
PALLOTYNI, członkowie Stowarzyszenia Apostolatu Katolickiego. Wspólnota duchownych nieskładających ślubów, a jedynie przyrzeczenia (między innymi ubóstwa, posłuszeństwa, czystości, życia we wspólnocie), założona w 1835 przez Wincentego Pallottiego we Włoszech, w 1904 zatwierdzona przez Piusa X. Pośród celów stowarzyszenia wyróżnia się pogłębianie, krzewienie i obronę wiary katolickiej oraz pobożności maryjnej. W Polsce od 1907, od 1935 istnieje samodzielna prowincja polska.
W latach 1925–1926 polscy pallotyni sondowali możliwość rozpoczęcia działalności w II Wolnym Mieście Gdańsku, odstąpili jednak od tego zamiaru ze względu na dominujący tu język niemiecki. W 1927 pallotyni przybyli do Gdańska z niemieckiego Limburga. W roku następnym w Młyniskach, w wynajętym domu przy Paul-Beneke-Weg (ul. Marynarki Polskiej) otworzyli internat (konwikt) dla katolickiej młodzieży męskiej ze szkół gdańskich. W 1932 nabyli dawną restaurację z hotelem, kręgielnię i korty tenisowe na rogu Große Allee 41–42 (al. Zwycięstwa) i Delbrückallee 3B (ul. Skłodowskiej-Curie). Powstał tu dom zakonny z publiczną kaplicą pod wezwaniem Chrystusa Króla (oprócz obiektu sakralnego sześć dużych sal, kilkadziesiąt pokoi, sutereny i obszerny ogród), do którego w 1933 przeniesiono konwikt z Młynisk. Pallotyni obsługiwali również chorych w pobliskim Szpitalu Miejskim przy Delbrückallee 7 (ul. Dębinki). Od 1934 pracował w Gdańsku ks. Leon Bemke, polski pallotyn, kapelan żołnierzy polskich stacjonujących na Westerplatte, pracujący także w Polskich Szkołach Handlowych.
Pallotyni, także niemieccy, cieszyli się szacunkiem gdańskiej Polonii, po 1933 byli szykanowani przez hitlerowskie władze. W październiku 1939 odebrano im dom zakonny przy Hindenburgallee (al. Zwycięstwa), przeznaczając go dla Medizinische Akademie Danzig ( Państwowa Akademia Medycyny Praktycznej w Gdańsku). Zakonników przeniesiono do kościoła Chrystusa Króla, po wrześniu 1939 odebranego Polakom.
W 1945 pallotynów niemieckich zastąpili polscy (pierwszy przełożony ks. Stanisław Wierzbicki). Objęli kościół (i parafię) Chrystusa Króla, starając się o zwrot u władz polskich przyszpitalnego kompleksu, który, uznany za mienie poniemieckie, częściowo przydzielono gdańskiej Akademii Lekarskiej ( Gdański Uniwersytet Medyczny; w dawnej kaplicy umieszczono salę wykładową), częściowo Państwowemu Zakładowi Higieny i Urzędowi Badania Żywności. Pallotyni, nie czekając na oficjalną zgodę władz, zajęli resztę dawnej parceli przy ul. Skłodowskiej-Curie. W 1945 w jednym z baraków otworzyli tymczasową kaplicę Matki Boskiej Częstochowskiej. Nie otrzymawszy zgody na użytkowanie baraków ani rekompensaty za zabór budynków, jesienią 1945 wszczęli proces o odzyskanie mienia, zakończony w czerwcu 1948 niepowodzeniem. Część użytkowanych od 1945 gruntów formalnie otrzymali na własność w 1972.
Prowadzili między innymi duszpasterstwo akademickie dla studentów Politechniki Gdańskiej i Akademii Medycznej w Gdańsku ( Gdański Uniwersytet Medyczny). Do kolejnego konfliktu z władzami doszło w połowie lat 70. XX wieku, gdy pallotyni rozpoczęli rozbudowę obiektu (najpierw plebanii). Obok domu parafialnego w okresie 1981–1985 wzniesiono kościół Matki Boskiej Częstochowskiej, w 1983 – przykościelne hospicjum.
Przy kościele Chrystusa Króla pallotyni działali do 1947, przechodząc następnie do kościoła św. Elżbiety na Starym Mieście. W roku 1949 erygowano kanonicznie przy kościele dom zakonny, w 1956 pallotyni uzyskali zgodę na odbudowę zabytkowego kompleksu szpitala św. Elżbiety. Oprócz prowadzenia ośrodka duszpasterskiego w tej części miasta pallotyni zajmują się między innymi posługą w pobliskich szpitalach.
