STACJA KOLEJOWA GDAŃSK ZASPA TOWAROWA

Aktualna wersja na dzień 15:18, 15 wrz 2021

Peron zlikwidowanej stacji Gdańsk Zaspa Towarowa, 2008

Peron zlikwidowanej stacji Gdańsk Zaspa Towarowa, 2008

Druga głowica stacji Gdańsk Zaspa Towarowa z torami manewrowymi; widok w kierunku nieczynnego przystanku osobowego Gdańsk Zaspa Towarowa

Tory bocznicowe stacji Gdańsk Zaspa Towarowa

STACJA KOLEJOWA GDAŃSK ZASPA TOWAROWA, węzłowa stacja kolejowa na granicy dzielnic Gdańska: Letnicy i Wrzeszcza Dolnego. Zlokalizowana na 4,9 kilometrze linii kolejowej numer 227 (Gdańsk Główny – Gdańsk Zaspa Towarowa) oraz na 4,9 kilometrze linii kolejowej numer 249 (Gdańsk Główny – Gdańsk Nowy Port). Obecnie stanowi również początek dla linii numer 722 (Gdańsk Zaspa Towarowa – Gdańsk Wiślany).

Otwarta w 1890 jako Lauenthal, a w 1917 – po rozbudowie – przyjęła nazwę Saspe. Po zakończeniu II wojny światowej nazwano ją Zaspa, od 2 VI 1957 Gdańsk Zaspa, od 1 VI 1975 nosi swoją obecną nazwę, która nawiązuje do nieistniejącego już Jeziora Zaspa. Zdecydowano się na dodanie określenia Towarowa, jako że w innym miejscu miasta powstał przystanek osobowy o nazwie Gdańsk Zaspa.

Z południowo-zachodniej głowicy stacyjnej wybiegają jednotorowe, zelektryfikowane linie numer 227 i 249 w kierunku stacji Gdańsk Główny oraz jednotorowa, niezelektryfikowana linia numer 722 w kierunku zespołu bocznic Gdańsk Wiślany. Dodatkowo odgałęziają się tam tory bocznicowe do stoczni oraz elektrociepłowni. Natomiast z północnej głowicy wybiega jednotorowa, zelektryfikowana linia numer 249 w kierunku przystanku osobowego Gdańsk Brzeźno oraz tory bocznicowe do nabrzeży Wolnego Obszaru Celnego. Wychodziła stamtąd również linia kolejowa numer 722, o dawnym przebiegu: Gdańsk Zaspa Towarowa – Gdańsk Wiślany – Gdańsk Zaspa Towarowa, tworząca pętlę, ale w październiku 2006 na wniosek osób mieszkających w jej pobliżu, którym przeszkadzał ruch pociągów towarowych, została ona rozebrana.

Obecnie stacja posiada dwie grupy torów. W pierwszej, patrząc od strony zachodniej, są to kolejno główne tory o numerach: 20, 19, 18, 17, 16, 15, 14 i 13 oraz 500. Zlokalizowane są tam również tory manewrowe. W drugiej głowicy znajdują się tylko tory manewrowe. Na stacji funkcjonowała również trzecia grupa torów, ale została ona rozebrana. Pomiędzy pierwszą a drugą grupą torów funkcjonowała górka rozrządowa.

W obrębie stacji znajdują się perony: nieczynnego przystanku osobowego Gdańsk Kolonia, okazjonalnie wykorzystywanego przystanku osobowego Gdańsk Stadion Expo oraz peron samej stacji. Ten ostatni jest dwukrawędziowy. Obsługiwał pasażerskie pociągi Szybkiej Kolei Miejskiej relacji Gdańsk Główny – Gdańsk Nowy Port oraz Gdańsk Nowy Port – Gdańsk Główny, a po 15 XII 2002 – relacji Gdańsk Główny – Gdańsk Brzeźno i Gdańsk Brzeźno – Gdańsk Główny. Na stacji funkcjonowała kasa biletowa zamknięta we wrześniu 1993. Stały pasażerski ruch na linii kolejowej numer 249 został całkowicie wstrzymany 25 VI 2005, a tym samym peron przestał być obsługiwany.

W obrębie stacji znajdują się przejścia podziemne. Jedno z nich prowadzi od przystanku Gdańsk Kolonia do ul. Kochanowskiego, ul. Modrzewskiego i ul. Narwickiej. Nad stacją przebiegają również trzy wiadukty z położonymi na nich: al. Płażyńskiego, ul. Uczniowską oraz ul. Krasickiego. Na peronie stacyjnym funkcjonowały schody łączące go z wiaduktem ul. Uczniowskiej. Wzdłuż torów stacyjnych od strony zachodniej biegną ul. Kochanowskiego i ul. Sybiraków. Natomiast po drugiej stronie znajdują się ul. Narwicka, ul. Pokoleń Lechii i ul. Letnicka.

Od 1917 na stacji funkcjonowała parowozownia z układem wachlarzowym, w której w kwietniu 1945 stacjonowało pięć sprawnych lokomotyw. Jej budynek został rozebrany w czasie budowy wiaduktu al. Płażyńskiego. Natomiast do dnia dzisiejszego zachowała się wieża wodna.

Stacja pełniła funkcję towarowej stacji rozrządowej. Poza tym do 25 VI 2005 obsługiwano również na niej stały ruch pasażerski. Obecnie przyjmowane są na niej pociągi towarowe oraz od 3 V 2012 ma miejsce okazjonalny ruch pasażerski z i do stacji Gdańsk Główny, obsługiwany przez przystanek osobowy Gdańsk Stadion Expo.

Tory stacyjne zaopatrzone są w sygnalizację świetlną. Sterowanie ruchem kolejowym odbywa się poprzez urządzenia elektryczne suwakowe zlokalizowane w nastawni dysponującej, oznaczonej symbolem Zp, usytuowanej pomiędzy pierwszą a drugą grupą torów, oraz z nastawni wykonawczej z urządzeniami mechanicznymi scentralizowanymi. Budynek tej drugiej znajduje się obok południowo-zachodniej głowicy stacyjnej. Z niego też obsługiwane są rogatki dla pieszych w ciągu ul. Mikołaja Reja. Na stacji znajdowała się jeszcze druga nastawnia wykonawcza, oznaczona symbolem Zp2, obok północnej głowicy stacyjnej, ale obecnie nie istnieje.

Od 2019 stacja jest w przebudowie. PP