POMNIK „OBROŃCOM WYBRZEŻA 1939” (Targ Węglowy)
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{web}} | {{web}} | ||
[[File:1_Pomnik_„Obrońcom_Wybrzeża_1939”.jpg|thumb|Pomnik „Obrońcom Wybrzeża 1939” (po prawej, przy ławce), początek lat 60. XX wieku]] | [[File:1_Pomnik_„Obrońcom_Wybrzeża_1939”.jpg|thumb|Pomnik „Obrońcom Wybrzeża 1939” (po prawej, przy ławce), początek lat 60. XX wieku]] | ||
| + | [[File: Murman,_pomnik_Obrońcom_Wybrzeża.jpg |thumb| Pomnik „Obrońcom Wybrzeża 1939”, początek lat 60. XX wieku]] | ||
[[File:1._Pomnik_obelisk_Obrońcom_Wybrzeża_1939.jpg|thumb|Pomnik „Obrońcom Wybrzeża 1939”, 2018]] | [[File:1._Pomnik_obelisk_Obrońcom_Wybrzeża_1939.jpg|thumb|Pomnik „Obrońcom Wybrzeża 1939”, 2018]] | ||
[[File:2_Pomnik_obelisk_Obrońcom_Wybrzeża_1939.jpg|thumb|Pomnik „Obrońcom Wybrzeża 1939”, inskrypcja, 2018]] | [[File:2_Pomnik_obelisk_Obrońcom_Wybrzeża_1939.jpg|thumb|Pomnik „Obrońcom Wybrzeża 1939”, inskrypcja, 2018]] | ||
| − | '''POMNIK „OBROŃCOM WYBRZEŻA 1939”''' („Obrońcom Wybrzeża 1939 i Poległym w Jego Wyzwoleniu” w 1953; „Pamięci Obrońców Wybrzeża 1939–1944” w 1957; „Obrońcom Wybrzeża 1939” po 1989), na [[TARG WĘGLOWY | Targu Węglowym]], po stronie wschodniej, | + | '''POMNIK „OBROŃCOM WYBRZEŻA 1939”''' („Obrońcom Wybrzeża 1939 i Poległym w Jego Wyzwoleniu” w 1953; „Pamięci Obrońców Wybrzeża 1939–1944” w 1957; „Obrońcom Wybrzeża 1939” po 1989), na [[TARG WĘGLOWY | Targu Węglowym]], po stronie wschodniej, w murze [[BASZTA STUDZIENNA | Baszty Studziennej]]. Jego autorem był arch. Jan Sienkowski. Został wzniesiony w formie głazu narzutowego o wysokości 1,50 m, szerokości 1,20 m, ustawionego na betonowym cokole wysokości 0,7 m. Wyryto na nim wyobrażenie dwóch mieczy grunwaldzkich, nawiązujących do ustanowionego w 1943 roku orderu Krzyż Grunwaldu, oraz napis – początkowo: PAMIĘCI OBROŃCÓW WYBRZEŻA 1939–1944, po 1989: OBROŃCOM WYBRZEŻA 1939. <br/><br/> |
7 X 1953 gdańska Wojewódzka Rada Narodowa (WRN) podjęła uchwałę o wzniesieniu pomnika ku czci żołnierzy Wojska Polskiego walczących w 1939 na Wybrzeżu – na [[WESTERPLATTE | Westerplatte]], Oksywiu i Helu – oraz poświęconego pamięci żołnierzy Ludowego Wojska Polskiego, którzy polegli w walkach o Gdańsk w [[ROK 1945 | 1945]]. Przewodniczącym Komitetu Budowy Pomnika (ukonstytuował się 9 X 1953) został [[CEBERTOWICZ ROMUALD ADAM, profesor Politechniki Gdańskiej, patron ulicy | prof. Romuald Cebertowicz]], wiceprzewodniczącym – [[SZMIDT STANISŁAW, przewodniczący Prezydium MRN | Stanisław Schmidt]], członkami: sekretarz Okręgowej Rady Zrzeszenia Związków Zawodowych Bronisław Sadej, sekretarz [[POLSKA ZJEDNOCZONA PARTIA ROBOTNICZA. KOMITET WOJEWÓDZKI | Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej]] Janusz Korczyński, zastępca przewodniczącego WRN Antoni Bigus, zastępca przewodniczącego WRN Walenty Szeliga, komandor Polskiej Marynarki Wojennej Ryszard Gilewicz, podpułkownik Wojska Polskiego, uczestnik walk o Gdańsk Mateusz Lach, przewodniczący Zarządu Wojewódzkiego Związku Młodzieży Polskiej Tadeusz Rećko, dyrektor [[STOCZNIA GDAŃSKA | Stoczni Gdańskiej]] Władysław Kostuj, rektor Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Pięknych ([[AKADEMIA SZTUK PIĘKNYCH W GDAŃSKU | Akademia Sztuk Pięknych]]) [[TEISSEYRE STANISŁAW, rektor Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych | Stanisław Teisseyre]], przewodnicząca Związku Wojewódzkiego Ligi Kobiet Anna Jasińska, przewodniczący Związku Bojowników o Wolność i Demokrację Feliks Kucybała, poseł Franciszek Murawski, przodownica pracy Gdańskiego Przemysłowego Zjednoczenia Budownictwa Elżbieta Król, student [[POLITECHNIKA GDAŃSKA | Politechniki Gdańskiej]] [[GNIECH KLEMENS, dyrektor Stoczni Gdańskiej | Klemens Gniech]], przewodniczący Miejskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu [[KIETURAKIS ZDZISŁAW, prorektor Akademii Medycznej w Gdańsku, patron gdańskiej ulicy | Zdzisław Kieturakis]], przewodniczący gdańskiego Wojewódzkiego Komitetu Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego poseł Tadeusz Toczek, sekretarz Wojewódzkiego Komitetu Stronnictwa Demokratycznego Stanisław Gabryl. <br/><br/> | 7 X 1953 gdańska Wojewódzka Rada Narodowa (WRN) podjęła uchwałę o wzniesieniu pomnika ku czci żołnierzy Wojska Polskiego walczących w 1939 na Wybrzeżu – na [[WESTERPLATTE | Westerplatte]], Oksywiu i Helu – oraz poświęconego pamięci żołnierzy Ludowego Wojska Polskiego, którzy polegli w walkach o Gdańsk w [[ROK 1945 | 1945]]. Przewodniczącym Komitetu Budowy Pomnika (ukonstytuował się 9 X 1953) został [[CEBERTOWICZ ROMUALD ADAM, profesor Politechniki Gdańskiej, patron ulicy | prof. Romuald Cebertowicz]], wiceprzewodniczącym – [[SZMIDT STANISŁAW, przewodniczący Prezydium MRN | Stanisław Schmidt]], członkami: sekretarz Okręgowej Rady Zrzeszenia Związków Zawodowych Bronisław Sadej, sekretarz [[POLSKA ZJEDNOCZONA PARTIA ROBOTNICZA. KOMITET WOJEWÓDZKI | Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej]] Janusz Korczyński, zastępca przewodniczącego WRN Antoni Bigus, zastępca przewodniczącego WRN Walenty Szeliga, komandor Polskiej Marynarki Wojennej Ryszard Gilewicz, podpułkownik Wojska Polskiego, uczestnik walk o Gdańsk Mateusz Lach, przewodniczący Zarządu Wojewódzkiego Związku Młodzieży Polskiej Tadeusz Rećko, dyrektor [[STOCZNIA GDAŃSKA | Stoczni Gdańskiej]] Władysław Kostuj, rektor Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Pięknych ([[AKADEMIA SZTUK PIĘKNYCH W GDAŃSKU | Akademia Sztuk Pięknych]]) [[TEISSEYRE STANISŁAW, rektor Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych | Stanisław Teisseyre]], przewodnicząca Związku Wojewódzkiego Ligi Kobiet Anna Jasińska, przewodniczący Związku Bojowników o Wolność i Demokrację Feliks Kucybała, poseł Franciszek Murawski, przodownica pracy Gdańskiego Przemysłowego Zjednoczenia Budownictwa Elżbieta Król, student [[POLITECHNIKA GDAŃSKA | Politechniki Gdańskiej]] [[GNIECH KLEMENS, dyrektor Stoczni Gdańskiej | Klemens Gniech]], przewodniczący Miejskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu [[KIETURAKIS ZDZISŁAW, prorektor Akademii Medycznej w Gdańsku, patron gdańskiej ulicy | Zdzisław Kieturakis]], przewodniczący gdańskiego Wojewódzkiego Komitetu Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego poseł Tadeusz Toczek, sekretarz Wojewódzkiego Komitetu Stronnictwa Demokratycznego Stanisław Gabryl. <br/><br/> | ||
11 XI 1953, w dziesięciolecie powstania Ludowego Wojska Polskiego, Romuald Cebertowicz przy udziale przedstawicieli najwyższych władz Gdańska i kompanii honorowej Marynarki Wojennej wmurował kamień węgielny. Uroczystość poprzedziło złożenie wieńców pod krzyżem na Westerplatte. 1 IX 1957 odsłonięto głaz z Krzyżami Grunwaldu, przed betonowym cokołem złożono urnę z ziemią z miejsc walk obronnych 1939 roku: Helu, Westerplatte, Poczty Polskiej, Oksywia, Wejherowa, Redy, a także z Szymankowa, przemawiał [[WOŁEK JÓZEF, działacz społeczno-polityczny | Józef Wołek]]. <br/><br/> | 11 XI 1953, w dziesięciolecie powstania Ludowego Wojska Polskiego, Romuald Cebertowicz przy udziale przedstawicieli najwyższych władz Gdańska i kompanii honorowej Marynarki Wojennej wmurował kamień węgielny. Uroczystość poprzedziło złożenie wieńców pod krzyżem na Westerplatte. 1 IX 1957 odsłonięto głaz z Krzyżami Grunwaldu, przed betonowym cokołem złożono urnę z ziemią z miejsc walk obronnych 1939 roku: Helu, Westerplatte, Poczty Polskiej, Oksywia, Wejherowa, Redy, a także z Szymankowa, przemawiał [[WOŁEK JÓZEF, działacz społeczno-polityczny | Józef Wołek]]. <br/><br/> | ||
Przy pomniku odbywały się liczne uroczystości, między innymi 19 I 1958 przysięgę składali tam żołnierze gdańskiego garnizonu, 22 II 1958 było to jedno z miejsc obchodów rocznicy 40-lecia powstania Armii Czerwonej, 30 III 1958 ulokowano tam metę Pierwszego Marszu Harcerzy Szlakiem Wyzwolenia Gdańska, 1 IX 1959 upamiętniono wybuch II wojny światowej. Od lat 70. XX wieku pozostawał zaniedbany, w połowie lat. 90. XX wieku wykopano i skradziono urnę z ziemią z pól bitewnych. Poddany renowacji w 2017. {{author: BŚ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]] | Przy pomniku odbywały się liczne uroczystości, między innymi 19 I 1958 przysięgę składali tam żołnierze gdańskiego garnizonu, 22 II 1958 było to jedno z miejsc obchodów rocznicy 40-lecia powstania Armii Czerwonej, 30 III 1958 ulokowano tam metę Pierwszego Marszu Harcerzy Szlakiem Wyzwolenia Gdańska, 1 IX 1959 upamiętniono wybuch II wojny światowej. Od lat 70. XX wieku pozostawał zaniedbany, w połowie lat. 90. XX wieku wykopano i skradziono urnę z ziemią z pól bitewnych. Poddany renowacji w 2017. {{author: BŚ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]] | ||
Wersja z 16:36, 11 mar 2023
POMNIK „OBROŃCOM WYBRZEŻA 1939” („Obrońcom Wybrzeża 1939 i Poległym w Jego Wyzwoleniu” w 1953; „Pamięci Obrońców Wybrzeża 1939–1944” w 1957; „Obrońcom Wybrzeża 1939” po 1989), na ► Targu Węglowym, po stronie wschodniej, w murze ► Baszty Studziennej. Jego autorem był arch. Jan Sienkowski. Został wzniesiony w formie głazu narzutowego o wysokości 1,50 m, szerokości 1,20 m, ustawionego na betonowym cokole wysokości 0,7 m. Wyryto na nim wyobrażenie dwóch mieczy grunwaldzkich, nawiązujących do ustanowionego w 1943 roku orderu Krzyż Grunwaldu, oraz napis – początkowo: PAMIĘCI OBROŃCÓW WYBRZEŻA 1939–1944, po 1989: OBROŃCOM WYBRZEŻA 1939.
7 X 1953 gdańska Wojewódzka Rada Narodowa (WRN) podjęła uchwałę o wzniesieniu pomnika ku czci żołnierzy Wojska Polskiego walczących w 1939 na Wybrzeżu – na ► Westerplatte, Oksywiu i Helu – oraz poświęconego pamięci żołnierzy Ludowego Wojska Polskiego, którzy polegli w walkach o Gdańsk w ► 1945. Przewodniczącym Komitetu Budowy Pomnika (ukonstytuował się 9 X 1953) został ► prof. Romuald Cebertowicz, wiceprzewodniczącym – ► Stanisław Schmidt, członkami: sekretarz Okręgowej Rady Zrzeszenia Związków Zawodowych Bronisław Sadej, sekretarz ► Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Janusz Korczyński, zastępca przewodniczącego WRN Antoni Bigus, zastępca przewodniczącego WRN Walenty Szeliga, komandor Polskiej Marynarki Wojennej Ryszard Gilewicz, podpułkownik Wojska Polskiego, uczestnik walk o Gdańsk Mateusz Lach, przewodniczący Zarządu Wojewódzkiego Związku Młodzieży Polskiej Tadeusz Rećko, dyrektor ► Stoczni Gdańskiej Władysław Kostuj, rektor Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Pięknych (► Akademia Sztuk Pięknych) ► Stanisław Teisseyre, przewodnicząca Związku Wojewódzkiego Ligi Kobiet Anna Jasińska, przewodniczący Związku Bojowników o Wolność i Demokrację Feliks Kucybała, poseł Franciszek Murawski, przodownica pracy Gdańskiego Przemysłowego Zjednoczenia Budownictwa Elżbieta Król, student ► Politechniki Gdańskiej ► Klemens Gniech, przewodniczący Miejskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu ► Zdzisław Kieturakis, przewodniczący gdańskiego Wojewódzkiego Komitetu Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego poseł Tadeusz Toczek, sekretarz Wojewódzkiego Komitetu Stronnictwa Demokratycznego Stanisław Gabryl.
11 XI 1953, w dziesięciolecie powstania Ludowego Wojska Polskiego, Romuald Cebertowicz przy udziale przedstawicieli najwyższych władz Gdańska i kompanii honorowej Marynarki Wojennej wmurował kamień węgielny. Uroczystość poprzedziło złożenie wieńców pod krzyżem na Westerplatte. 1 IX 1957 odsłonięto głaz z Krzyżami Grunwaldu, przed betonowym cokołem złożono urnę z ziemią z miejsc walk obronnych 1939 roku: Helu, Westerplatte, Poczty Polskiej, Oksywia, Wejherowa, Redy, a także z Szymankowa, przemawiał ► Józef Wołek.
Przy pomniku odbywały się liczne uroczystości, między innymi 19 I 1958 przysięgę składali tam żołnierze gdańskiego garnizonu, 22 II 1958 było to jedno z miejsc obchodów rocznicy 40-lecia powstania Armii Czerwonej, 30 III 1958 ulokowano tam metę Pierwszego Marszu Harcerzy Szlakiem Wyzwolenia Gdańska, 1 IX 1959 upamiętniono wybuch II wojny światowej. Od lat 70. XX wieku pozostawał zaniedbany, w połowie lat. 90. XX wieku wykopano i skradziono urnę z ziemią z pól bitewnych. Poddany renowacji w 2017.
