ZIMMERMANN GEORG, burmistrz Gdańska

Wersja z 17:43, 22 sie 2019

GEORG ZIMMERMANN (13 IX 1483 Gdańsk – po 1 XII 1547 Anglia), burmistrz Gdańska. Syn burmistrza Matthiasa Zimmermanna i Dorothy, córki burmistrza Johanna Ferbera.

Studiował na uniwersytecie w Tybindze (immatrykulowany 10 IV 1501), następnie w Wittenberdze (immatrykulowany w 1502), promowany 2 II 1503 na magistra. 2 II 1505 został na uniwersytecie w Wittenberdze dziekanem fakultetu filozofii, od 14 kwietnia baccalaureus biblicus. Po powrocie do Gdańska został dzierżawcą miejskiej apteki) Rady Miasta (Raths Apotheke). W 1516 otrzymał w Wilnie od króla polskiego Zygmunta I Starego tytuł aptekarza królewskiego z prawem zakładania i prowadzenia aptek w dowolnym mieście podległym królowi.

Od 1508 był sekretarzem Rady Miejskiej Głównego Miasta Gdańska. Jesienią 1508 posłował do Ratyzbonie, składając protest wobec na żądania cesarza Maksymiliana I by Gdańsk przysyłał posłów na sejm Rzeszy. Podkreślał, iż Gdańsk jest podległy władzy króla polskiego. W październiku 1509 w imieniu miasta prowadził rozmowy z Bernwaldem Hildebrandem, jednym z towarzyszy gnębiącego napadami Gdańsk Simona Materny.

Na przełomie XV i XVI wieku brał udział w zabiegach Gdańska o swobodną żeglugę przez Sund w okresie konfliktu lubecko-duńskiego. Uczestniczył w przygotowaniach przymierza Polski z Danią w 1509. Od lipca do sierpnia 1509 posłowała razem z wysłannikiem króla polskiego Zygmunta I Starego Johannem Köckritzem do króla duńskiego Hansa zabiegając o zwrot dziesięciu gdańskich statków z towarami. W tych sprawach brał udział w zjazdach hanzeatyckich i rokowaniach w latach 1510-1511, 1517 i 1523. W 1511 wspólnie z burmistrzem Eberhardem Ferberem i rajcą Lucasem Kettingiem oraz posłem królewskim Johannem Kőckritzem brał udział w ogólnym zjeździe Hanzy w Lubece, w trakcie którego Gdańska delegacja i poseł królewski zgłosili propozycje wysunięcia króla polskiego na protektora i „głowę” Hanzy. W związku z napiętymi stosunkami między Prusami Krzyżackimi a Prusami Królewskimi posłował 21 V–22 VI 1516 do Wilna do króla Zygmunta I. Przyjęty na audiencji przedstawił władcy sprawy banicji cesarskiej nałożonej na Gdańsk, sporów z zakonem krzyżackim i prośbę, by król nie dopuścił wykup starostwa puckiego z rąk Gdańska. Przedmiotem spotkania z królem była też kwestia sporu szlachty pomorskiej z Gdańskiem. Te ostatnie sprawy były omawiane w obecności podkanclerzego Piotra Tomickiego oraz przedstawiciela szlachty pomorskiej Jerzego Krokowskiego, który skarżył się na stracenie w Gdańsku za rozboje swego brata Jana.

W czasie wojny z zakonem krzyżackim w latach 1519–1521 obecny był na zjeździe stanów Prus Królewskich z królem Zygmuntem 13–30 V 1520, podczas którego – korzystając z pośrednictwa kanclerza Krzysztofa Szydłowieckiego – załatwił gdańszczanom audiencję u monarchy. 25 VII–4 VIII 1521 wziął udział w zjeździe stanów Prus Królewskich i posłów króla Zygmunta I z przedstawicielami Prus Krzyżackich w Grudziądzu. Jako sekretarz radców pruskich spisał 1 sierpnia uzgodniony przez obie strony tekst artykułów dotyczących rozbojów, zbiegłych chłopów i prywatnych skarg. 25 V–4 VI 1522 był uczestnikiem zjazdu stanów Prus Królewskich z posłami zakonu krzyżackiego w Malborku.

Był jedną z czołowych postaci wydarzeń gdańskich 1525 skierowanych przeciw burmistrzowi Eberhardowi Ferberowi. W styczniu tego roku, w czasie dużego wzburzenia pospólstwa z powodu zatrzymania przez Radę Miasta dwóch ich przedstawicieli (kowala Petera Kőniga oraz piwowara Johanna Necka), wspólnie z rajcą Kurtem Suchtenem rokował i doprowadził do ich uwolnienia. 26 I 1526, nie będąc wcześniej rajcą, wybrany został drugim burmistrzem. 9 V 1526 król Zygmunt I Stary specjalnym mandatem potępił wydarzenia w Gdańsku. W lipcu 1526 stał na czele delegacji gdańskiej, która udała się do króla do Krakowa z obroną zmian ustrojowych do jakich doszło w Gdańsku (wybór nowej Rady, z udziałem pospólstwa) i prośbą o monarszą aprobatę. 14 VIII 1526 poselstwo zostało wrogo przyjęte przez króla, przedstawicieli Gdańska na jakiś czas uwięziono. Po przybyciu króla Zygmunta I Starego do Gdańska i przywróceniu starego ładu prawnego (kwiecień – lipiec 1526), został odwołany z urzędu i skazany na banicję z miasta. Zatrzymał się w Elblągu, skąd prowadził spór z Radą Miasta Gdańska o dzierżawiona od niej aptekę.

W 1527, już jako zwolennik reformacji, został sekretarzem Rady Miasta w Toruniu. Jako poseł władz Torunia uczestniczył w sejmikach generalnych Prus Królewskich w Malborku w 1528, w 1533 dwukrotnie w Malborku i w Grudziądzu, w styczniu 1534 był na sejmie w Piotrkowie. Był uczestnikiem pertraktacji nad reformą monetarną i toruńskiego prawa składu. W czasie pobytu w Toruniu jego protektorem był biskup chełmiński Jan Dantyszek, któremu polecił go sekretarz królewski i agent księcia Albrechta Mikołaj Nipszyc. Z Janem Dantyszkiem utrzymywał ożywione listowne kontakty intelektualne. Jesienią 1534 arcybiskup gnieźnieński Maciej Drzewiecki uznał go za odpowiedzialnego za przejście na luteranizm całej (z wyjątkiem jednej osoby) Rady Miasta Torunia. W 1540 reprezentował Toruń na zjeździ Hanzy w Lubece, w 1543 w Holandii, następnie w Anglii, gdzie zmarł.

W 1513 poślubił Barbarę, córkę rajcy gdańskiego Georga Mandta (zm. 1522). BM JZ